1. Dünya Savaşı'nı Sırp milliyetçisinin suikasti başlatmıştı!

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun 1908'de işgal etmiş olduğu Bosna-Hersek'in Saraybosna kentinde, 28 Haziran 1914'te Gavrilo Princip isimli bir Sırp milliyetçisinin Arşidük Franz Ferdinand'ı öldürmesi I. Dünya Savaşı'nı başlatan kıvılcım oldu. Bu olaydan Sırbistan'ı sorumlu tutan Avusturya-Macaristan, 27 Temmuz 1914'te Sırbistan'ı işgal etti. Rusya Sırbistan'ı destekleyince Almanya, Avusturya-Macaristan'ın yandaşı olarak Rusya'ya savaş ilan etti; Fransa da 1892'de imzaladığı İkili İttifak Antlaşması çerçevesinde Rusya'yı destekledi. Bunun üzerine Almanya, Fransa'ya da savaş ilan etti.

Alman birlikleri Fransa'ya saldırmak için Belçika'ya girdi. 1839'da harhangi bir saldırı karşısında Belçika'ya yardım etmeye söz vermiş olan Birleşik Krallık, 4 Ağustos 1914'te Almanya'ya savaş ilan etti. Böylece I. Dünya Savaşı Avrupa'da başlamış oldu.

NELER YAŞANDI

Arşidük unvanını kullanan Avusturya Macaristan Prensi Franz Ferdinand, 28 Haziran sabahı 09.25’te Sarybosna garına vardı. Bir saat sonra Ferdinand ve eşini taşıyan üstü açık otomobil, saldırı yapılabileceği istihbaratına rağmen polis eskortu olmadan belediye sarayına doğru hareket etti. ‘Genç Bosnalılar’ adlı örgüt militanı Nedeljko Cabrinoviç, Cumurija Köprüsü yakınında Ferdinand’ın konvoyuna bir el bombası attı. Bomba Ferdinand’ın aracının arkasındaki otomobilin altında patladı. Cabrinoviç siyanür içip intihara kalkıştı. Suikasttan kurtulan Ferdinand belediye sarayına ulaştı. Belediye başkanı hoşgeldiniz konuşmasına başlayacaktı ki Ferdinand araya girip Misafirlerinizi siz böyle mi karşılıyorsunuz? Bombalarla mı?” diyerek gürledi. Kocasının köpürdüğünü gören Düşes Sophie, belediye başkanından protokolün gereklerini yapmasını istedi ve eşiyle birlikte bombalı saldırıda yaralananları ziyaret etmek istediklerini söyledi. Suikast girişiminden sonra Ferdinand Saraybosna merkezine gitmekten vazgeçti ve geceyi geçireceği saraya dönülmesi emrini verdi. Ama bu emri konvoydaki şoförlere aktarmak kimsenin aklına gelmedi. Konvoyun başındaki otomobilin şoförü, emirden habersiz yönünü kent merkezine çevirdi. Hatayı fark eden Vali Oscar Potiorek, Latin Köprüsü’nde konvoyu durdurdu ve şoförlere yeni rotayı verdi. Ancak konvoyun durmasını fırsat bilen Genç Bosnalılardan Gavrilo Princip, silahına davrandı önce düşesi sonra da Avusturya Macaristan Prensi Ferdinand’ı vurdu. Karnından vurulan Düşes Sophia olay yerinde yaşamını yitirdi. Başı eşinin kucağına düşerken Ferdinand Sophie, Sophie ölme, çocuklarımız için ölme” diye yalvarıyordu. Yaralı Prens kısa süre sonra bilincini yitirdi. İki kurban olay yerinin birkaç sokak ötesindeki vali konağına götürüldü. Arşidük Franz Ferdinand komaya girmişti. Konağın en büyük yatağına yatırıldı. Doktorların yapacağı bir şey yoktu. 11.00’de öldüğü ilan edildi. Gavrilo Princip, Franz Ferdinand’ı vurduktan sonra tabancasını kafasına dayayıp intihar etmek istedi. Ama çevredekiler tetiği çekmesine engel oldu. Tabancayı kaptıran Princip bu kez siyanür kapsülüne davrandı. Onu da başaramadı. Tutuklanan Princip reşit olmadığı için idam edilmedi, 20 yıl hapis cezası aldı. Ama dört yıl sonra, sebep olduğu Dünya Savaşı’nın bitimine aylar kala, hapiste veremden öldü.