AİHM: Yahudi soykırımı inkarı fikir özgürlüğü değil!

Mahkeme, Holokost’u (Yahudi soykırımı) inkâr eden ve Yahudi karşıtı ırkçı ifadeler kullanan Fransız komedyen Dieudonné M’bla M’bla’yı haksız buldu.

Dieudonné, 2008 yılında Paris’teki bir sahne gösterisine soykırımı tanımayan tezleriyle gündeme gelen akademisyen Robert Faurisson’u davet etmişti. Gösteride Yahudilerle ilgili ırkçı şakalar yapılmış; aşağılayıcı ve küçük düşürücü ifadeler sarf edilmişti. Bunun üzerine Fransız Mahkemesi harekete geçmiş ve Dieudonné’yi 10 bin avroluk para cezasına çarptırmıştı.

Fikir özgürlüğü kapsamında değil

2013 yılında davayı AİHM’e taşıyan Dieudonné, kendisinin aslında “kara mizah” yaptığını iddia etmiş; şakalarının antisemitist olmadığını öne sürmüştü. Ancak Strazburg’daki mahkeme, Fransız komedyeni haklı bulmadı. Dieudonné’nin nefret söylemi içeren ifadelerinin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ifade özgürlüğünü güvence altına alan 10. Maddesi kapsamında değerlendirilemeyeceğine hükmetti. Kararda, komedyenin “ifade özgürlüğü” biçiminin Sözleşme’nin ruhuna ve değerlerine aykırı bir ideolojiyi temsil ettiği vurgulandı.

1915 Yahudi Soykırımı’ndan farklı

AİHM’in bu kararı, mahkemenin “soykırım” tanımını ele alış biçimini göstermesi açısından önem taşıyor. Yahudi soykırımının inkârını kesin ifadelerle mahkûm eden AİHM’in, Ermeni soykırımı karşısında ise mesafeli bir tutum aldığı biliniyor. Örneğin Strazburg’daki Büyük Daire, Ekim ayında verdiği kararda Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek’in “Ermeni soykırımı emperyalist bir yalandır” sözünü ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirmişti. Bu sözü “soykırımı inkâr” olarak ele alıp Perinçek’i mahkûm eden İsviçre devletini ise haksız bulmuştu. Öte yandan 2. Daire’nin 1915 olaylarının Yahudi soykırımına benzemediği yönündeki kararını da onamıştı.


Ulusalkanal/ Hazal Saral