'AK Parti’nin hazırladığı anayasa özgürlükçü bir bakış açısıyla düzenleniyor'

Hürriyet gazetesi yazarı Abdulkadir Selvi, AK Parti'nin yeni anayasa konusunda yaptığı çalışmalara dair edindiği bilgileri aktardı.

Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Prof. Dr. Yavuz Atar başkanlığında oluşturulan Anayasa Bilim Kurulu üyeleri tarafından hazırlanan anayasa taslağının AK Parti'nin hukukçu vekillerinin de katıldığı bir toplantıda görüşülmeye başlandığını kaydeden Selvi, bu kapsamda ilk toplantının 30 Haziran'da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında yapıldığını söyledi.

Bir yol haritası belirlendiğini belirten Selvi, 'AK Parti’den özgürlükçü sivil anayasa' başlıklı yazısında bunları şöyle sıraladı:

1- AK Parti’nin hazırladığı taslak üzerindeki çalışmalar tamamlanacak.

 2- MHP’nin hazırladığı taslak incelenecek.

 3- Erdoğan ve Bahçeli’nin kararına göre ya Cumhur İttifakı’nın ortak taslağı hazırlanacak ya da AK Parti ve MHP ayrı ayrı ilerleyecek, ancak Cumhur İttifakı’nın ortak anayasa hazırlaması eğilimi ağır basıyor.

 4- Cumhur İttifakı’nın anayasa önerisi tamamlandıktan sonra kamuoyuna açıklanacak. Muhalefetle uzlaşma aranacak. Yeni anayasa konusunda uzlaşma sağlanırsa bu Türkiye’nin ilk sivil anayasası olacak.

 5- Ancak iktidar Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ni, muhalefet ise parlamenter sistemi esas aldığı için uzlaşma mümkün görünmüyor.

 6- Bu durumda Cumhur İttifakı anayasa önerisini kamuoyuna açıklayıp, kamuoyunun desteğini talep edecek.

'Özgürlükçü bir konsept'

Selvi, Darbe dönemlerinde hazırlanan yasakçı ve güvenlikçi anayasaların aksine AK Parti’nin hazırladığı anayasa özgürlükçü bir bakış açısıyla düzenleniyor ifadesini kullandığı yazısında şunları kaydetti:

Yeni anayasa taslağının farklı bir konseptle hazırlandığı, insan hakları, kadınlar, gençler ve çocuk hakları ile çevreye özel bölümler ayrıldığı dikkat çekiyor.

'Milli irade vurgusu'

Darbe dönemlerinde yapılan anayasaların esas görevi darbelere meşruiyet sağlamaktı. AK Parti’nin anayasa taslağında ise askeri darbelerin ve vesayetçi zihniyetin izleri tümüyle kaldırılarak demokrasilerde milli iradenin önemi vurgulanıyor.

Darbe anayasaları darbelerin ruhunu taşırken, sivil anayasa taslağında ise 'milli irade' vurgusu ön plana çıkıyor.

'İleri insan hakları'

Anayasa taslağının üçte birinde 'insan hakları' konusuna ayrılıyor. İnsan haklarının tanınması konusunda ileri düzeydeki kriterler anayasal teminat altına alınıyor.

Taslakta ileri düzeyde bir insan hakları sistemi oluşturuluyor. Gelişmiş Batı demokrasilerindeki insan haklarıyla ilgili değerler bir uyum içinde anayasada yer buluyor.

'Kadınlar ve gençler'

Kadınlar ve çocuklarla ilgili hak ve hürriyetler de anayasada ayrı bir bölüm olarak düzenleniyor. Anayasa taslağında kadınlar ve gençler ön plana çıkarılıyor.

'Anayasanın başlangıç bölümü'

Selvi, 1982 Anayasası'nı hazırlayan Danışma Meclisi'nin tutanaklarını incelerken en çok dikkatini çeken noktalardan birinin, anayasanın başlangıç bölümüyle ilgili tartışmalar olduğunu söyledi.

Küçük bir metin olmasına rağmen sert tartışmaların yaşandığını ifade eden Selvi, 12 Eylül’ün ruh ve felsefesinin yeterince yansıtılmadığı yönündeki iddialar üzerine anayasanın mimarı Orhan Aldıkaçtı, '12 Eylül’ün ruh ve felsefesi bu anayasanın her satırına, her kelimesine sinmiştir' diye tepki göstermişti. AK Parti’nin anayasa taslağında ise özgürlükçü anayasa perspektifine uygun bir 'Başlangıç Bölümü' yazılacağı öğrenildi dedi. Selvi, ardından şu bilgileri verdi:

'Anayasanın temel ilkeleri korunuyor'

Yeni anayasada devletin şeklini belirleyen ve değiştirilemez, değiştirilmesi teklif dahi edilemez hükümler arasında yer alan temel esaslar korunuyor.

Devletin şekli, Cumhuriyet’in nitelikleri, devletin bütünlüğü, resmi dili, bayrağı, milli marşı ve başkentini belirleyen Anayasa’nın ilk maddeleri de muhafaza ediliyor.

Yeni anayasa Başkanlık Sistemi esas alınarak hazırlanıyor. Daha önce yapılan değişiklikte Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi tanımı yapılırken yeni anayasada Başkanlık Sistemi tanımı tercih edildi.

'İki dönem kuralı'

Cumhurbaşkanlarının seçiminde dörder yıl olmak üzere iki dönem kuralı korunuyor.

Denge ve denetleme sistemi Meclis’i daha güçlendirecek şekilde yeniden kurgulanıyor.

Anayasa Mahkemesi üyelerinin seçiminde Meclis’e ağırlık verilecek. Üye seçiminde Cumhurbaşkanlığı ile Meclis yetkilendiriliyor.

'Halk kanun teklifi verebilecek'

Yeni anayasa taslağında halka Meclis’e kanun teklifi sunma imkânı getiriliyor. Belirli imza sayısını bulan vatandaşlar Meclis’e kanun teklifi sunabilecek.

'Özgürlükçü ve sivil'

Anayasanın maddeleri elbette ki önemli. Darbe anayasası ile yönetilme utancından kurtulmak isteyen benim gibiler için sivillerin özgürlükçü anayasa yapabilmeleri daha önemli.