Erdoğan'ın açıklamalarından satır başları şöyle:
'NATO Genel Sekterine kritik dönemde liderler toplantısına öncelik ettiği şahsım, ülkem ve milletim adına teşekkür ediyorum. Değerli dostum Stoltenberg'in gösterdiği liderlik ve görev süresinin uzatılmasıyla cani gönülden tebrik ediyorum. Belçika makamlarına ev sahipliğinden ötürü tebrik ve takdirlerimi ifade ediyorum.
Ukrayna ve Rusya savaşı bugün itibariyle birinci ayını geride bıraktı. NATO müttefikleri olarak aldığımız kararlarda caydırıcılık ve savunma yapısını güçlendirmeye yönelik adımlardır. İttifakın Rusya ve üçüncü bir ülkeye tehdit oluşturacak bir yapısının olmadığının altını çizmiş olduk.
Müttefiklerin korunmasına yönelik tedbirler alınırken güvenliğin bölünmezliği ilkesine dikkat çektik. Terörizmle mücadele dahil olmak üzere milli önceliklerimizi, hassasiyetlerimizi müttefiklerimiz nezdinde bir kez daha dile getirdim. Türkiye ittifak dayanışma ruhunu esas alarak NATO'nun caydırıcılık ve savunma tedbirlerine gerekli katkıyı vermeye devam edecektir.
Madrid'de düzenlenecek NATO zirvesine bugünkü toplantımız önemli bir kilometre taşını oluşturacak. Madrid'de NATO'nun yeni stratejik konsepti ön plana çıkacaktır. Türkiye süreci olan katkılarıyla ittifakın geleceğinde de söz sahibidir. Savaşın başından beri ne denli yoğun bir diplomasi trafiği içinde olduğumuzu çok yakından biliyorsunuz.
Bölgemizde sulhun hakim kılınması için çabalıyoruz. Müzakereleri yakından takip ediyor ve destekliyoruz. Nihai çözümün Rusya ve Ukrayna ile uluslararası kamuoyunun kabul edeceği muteber bir formüle dayanması gerektiğini düşünüyoruz.
Savunma sanayii vurgusu
Türk savunma sanayi ürünlerinin başarıları ortada iken karşılaştığımız engellerin makul gerekçesi olamaz. Savunma sanayimizin önüne bazı müttefiklerimiz tarafından kısıtlamaların kaldırılması ortak menfaatimizdir. Müttefikler arasında gizli açık ambargoların bırakın uygulanması; konuşulmaması ve hatta gündeme gelmemesi gerekir.
Bugün mutat temaslarımın yanı sıra AB dönem başkanı olan Fransa Cumhurbaşkanı, İtalya, Estonya, İspanya ve BAE devlet başkanlarıyla ikili görüşmeler gerçekleştirdim. Ağırlıklı olarak Ukrayna'daki gelişmeleri ele aldık, ikili gündemimiz çerçevesinde istişarelerde bulunduk. Gümrük Birliği güncellenmesine, vize serbestisi sürecinde esneklik sağlanmasına, birliğin geliştirdiği ortak savunma ve güvenlik yapılarında Türkiye'nin hak ettiği yerin verilmesine dair beklentilerimizi bir kez daha paylaştık.
Suriye'den Libya'ya, Yemen'den Ukrayna'daki savaşa kadar yaşadığımız tüm krizlerde sistemin adaletsiz yapısından kaynaklanan sorunları gördük, acı bir şekilde tecrübe ettik. Küresel bir güvenlik mimari reformu artık kaçınılmazdır. Bu evlatlarımıza karşı sorumluluğumuzun da bir gereğidir. Tüm insanlığın huzuru ve selameti için dünyanın beşten büyük olduğu gerçeği olduğunu hatırlatmaya devam edeceğiz. Türkiye ekonomik ve askeri gücüyle bölgesinde barışın azim ve kararlılığına sahiptir.
'Zelenski'nin ifade ettiği gibi bunu referanduma getirmek akıllı bir liderliği ortaya koymuştur'
Salt Türkiye üzerinde yoğunlaşan değil şu ana kadar yaptığımız çalışmalarla ilgili olarak Türkiye'ye şükran beyanlarında bulunan ifadeler oldu. Gerek sayın Putin gerek sayın Zelenski ile görüşmelerimizi sürdüreceğiz. Beyaz Rusya'da devam eden süreçle ilgili teknik altyapının devam ettiği çalışmalarda NATO, silahsızlanma, kolektif güvenlik, Rusçanın resmi dil olarak kullanılması gibi konularda adeta bir ittifak söz konusu. Bunun dışında Kırım, Donbass meselesi var ki, buna Ukrayna'nın sıcak bakması mümkün değil. Zelenski'nin ifade ettiği gibi bunu referanduma getirmek akıllı bir liderliği ortaya koymuştur.
Malum görüşmeler devam ediyor. Bir işin teknik altyapı olarak devam ettiği görüşmeler boyutu var. Daha çok Beyaz Rusya'da devam eden süreçti. Bunun yanında özellikle Zelenskiy'nin bizimle yaptığı görüşmelerde talebidir. Türkiye'nin arabuluculuk rolünü üstlenmesini bizzat istiyor. Rusya'nın buna olumsuz yaklaşma gibi bir durumu söz konusu değil. Dışişleri Bakanlarının olumlu yaklaşımı söz konusu. Temennimiz o ki, liderlerle yapacağımız görüşmelerde Türkiye'nin arabuluculuğuna yönelik olumlu talep, teklif gelirse biz hazırız. Bu işler Ankara, İstanbul farklı vilayetimiz olur. Buralarda görüşmeyi yapmak suretiyle adım atmaya hazır olduğumuzu söyledik.
Liderlerle görüşmemizde aldığımız yaklaşım Türkiye'nin bu arada kurduğu ilişkilerin ne denli sıcak olduğu, ne denli buralardan olumlu bir yaklaşım sergilediği. Bundan dolayı bizlere teşekkürleri oldu. Liderler zirvesinde ayrıca orada da yine Türkiye'ye yönelik teşekkürler var. Attığımız adımlardaki sıcak temaslar tabii liderlerin de dikkatini çekiyor. Bundan sonraki süreçte de aynı yaklaşımı devam ettireceğiz. Biz başından itibaren 'Bizim sayın Putin'le de temaslarımız olumlu istikamette devam edecektir, sayın Zelenski'le de olumlu istikamette devam edecektir'. Bizimki adeta barış politikası olmuştur. Barış politikasının dışında bir yöntem kazandırmaz, kaybettirir. Bizim temennimiz bu arayışı sürdürmek ve bununla beraber işi barıştırabilmek. Bunu sağlamak için elimizden gelen gayreti göstermeye devam edeceğiz.
Macron'la ne konuşuldu?
Malum Fransa seçime gidiyor. Seçime gittiği dönemde sayın Macron'la ağırlıklı olarak gündemimiz Rusya, Ukrayna arasındaki bu savaş idi. Ama bunun dışında Türkiye-Fransa ilişkileriyle alakalı gerek siyasi gerek askeri gerek ekonomik gerek kültürel birçok konularda nereden nereye geldik, bundan sonraki süreçlerde neler yapabiliriz; kendisiyle etraflıca görüştük. Çok verimli, faydalı buluşma oldu. Temennim odur ki, seçim sonrası görüşmelerde bu süreci, Türkiye-Fransa ilişkilerini devam ettiririz.
Görünen gerçek şu, o da hemen hemen NATO ülkelerinin büyük çoğunluğu ağırlıklı olarak yaptırımlar üzerinden hareket ediyorlar. Yaptırımların dışındaki yöntemlerin faydalı olamayacağı kanaati hemen hemen liderlerin büyük çoğunluğunda hakim. Sonuç bildirgesinde de hakim olan ruh bu.