Evden çıkmama hastalığı: Agorafobi!

Agorafobi, meydan ya da açık alan korkusu olarak tanımlanmaktadır. Daha geniş bir tanım yapacak olursak kalabalık alanlarda bulunmak, evde yalnız kalmak, evden dışarı çıkmak, sinema salonu, tiyatro salonu, alışveriş merkezleri, otobüs, tren, uçak gibi kalabalık alanlarda duyulan korku.

Uzman Psikolog Gizem Pekcan, agorafobiyi anlattı. Agorafobi hastaları, çoğunlukla bu tür ortamlarda bulunmaktan kaçınır. Korku özellikle yalnızken daha şiddetli olmaktadır. Bu nedenle agorafobi hastaları güvenli buldukları yerden uzaklaşmaları gerektiği zaman (evden çıkmaları gerektiğinde), yanlarında tanıdıkları birinin varlığına gereksinim duymaktadırlar. Agorafobi, kişilerin hayatını öyle kısıtlar ki, ciddi vakalarda hastaların evden dışarı adım atamadıkları bile görülür. Hastalar tipik olarak, kontrolü kaybetme, kalabalık içinde sıkışıp kalma, kalabalıkta bayılma, düşme ya da tehlike anında kaçamama korkuları yaşarlar. Bu nedenle agorafobi hastaları evden çıkmalarını gerektiren durumlarda kaldıklarında mekanlardan kolay kaçabilecekleri stratejileri belirlemeye kafa yorarlar. Örneğin, eğer sinemaya gitmişlerse kapıya en yakın olan koltuğu tercih ederler ve acil çıkış kapılarının nerede olduğunu hemen öğrenmek isterler.

Agorafobiklerin korku duydukları belli başlı durumlar şöyledir:

Büyük alışveriş merkezlerinde, kalabalık mağazalarda ya da halk pazarlarında olmak

Tiyatro, sinema, konser gibi kalabalık alanlarda bulunmak.

Otobüsle, trenle, uçakla ya da araba ile seyahat etmek

Boğaz köprüsü gibi uzun köprülerden geçmek.

Kuyrukta beklemek

Kalabalık caddelerde dolaşmak gibi.

Agorafobi hastası eğer yukarıda belirtilmiş olan durumlarda kalırsa panik atak benzeri çeşitli semptomlar (baş dönmesi, daralma, bulantı, terleme gibi) yaşayabilmektedir. Kişiler bu kaygıdan ve semptomlardan kaçınmak için evden çıkmamayı tercih etmektedirler. Öyle ki, agorafobi tedavi edilmediği zaman kişiyi tamamen eve bağlayacak bir noktaya gelebilmektedir. Bu da kişinin hem aile, hem iş, hem de sosyal yaşantısı açısından ciddi sorun yaratmaktadır.

Nedenleri

Genel olarak üç başlık altında toplanabilir:

1.) Biyolojik Etkenler

Agora fobinin sinir sistemindeki bağlantılarda meydana gelen aksaklıklardan dolayı oluştuğu sanılmaktadır.

2.) Genetik Etkenler

Uzmanlar tarafından ailesinde agora fobi rahatsızlığı bulunan bireylerin diğer bireylerden 8 kat fazla risk altında bulunduğu söylenmektedir.

3.) Psikososyal Etkenler

Çocuklukta yaşanan bazı durumların ileriki yaşantıda agora fobiye neden olabileceği belirtilmektedir. Çocukken ebeveyn kaybı yaşayan bir bireyin erişkinlikte agora fobi rahatsızlığıyla karşı karşıya kalması muhtemel sonuçlardan biridir.