Gerçek Gündem'den Melisa Gülbaş'ın haberine göre İstanbul’un Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) yönetiminde olduğu dönemde kuraklık riski yaşanınca Melen Çayı’ndan İstanbul’a su taşıma projesi hayata geçirilmiş, Eski Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu ise 2071 yılına kadar İstanbul’un susuzluk yaşamayacağı açıklamasını yapmıştı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise, 2017 yılında yaptığı bir konuşmada İstanbul’un su sorunun 2070’e kadar çözüldüğünü belirtmişti. 2018 yılında, İstanbul’un su sorunun 2040’a kadar çözüldüğünü söyleyen Erdoğan, 27 Kasım 2019’da ise “İstanbul susuzluğa doğru yürüyor” demişti.
Geçtiğimiz günlerde Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi, İstanbul’un 3,5 aylık su rezervinin kaldığını söyleyerek, “İstanbul’da barajlarda aktif doluluk oranı geçen yıl aynı tarihe göre yüzde 16,5 daha az, şu an doluluk oranı yüzde 33,3. Hiç su gelmemesi halinde İstanbul’un 3,5 aylık ihtiyacını karşılayacak su rezervi bulunuyor” ifadelerini kullandı.
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ), Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi’nin sözlerinin gerçeği yansıtmadığını söyleyerek, “İstanbul’un 3,5 aylık su rezervinin kaldığı” iddialarına yanıt verdi. Yapılan açıklamada, “İstanbul’un su yönetimi, doğadaki su döngüsüne paralel dinamik bir süreçtir. Sadece barajlardaki su rezervi üzerinden yapılan açıklamalar, gerçeği tam yansıtmamakta ve İstanbul halkını endişeye sevk etmektedir” açıklamasını yaptı.
Gerçek Gündem’e konuşan İSKİ Strateji Geliştirme Dairesi Başkanı Prof. Dr. Tuğba Ölmez Hancı, ‘hiç yağış olmaması durumunda İstanbul’un 3,5 aylık su rezervinin kaldığı’ iddialarının doğru olmadığını belirterek, 2023 yılı için herhangi bir su probleminin yaşanmayacağını söyledi. İstanbul’da suyun tamamına yakının yüzeysel su kaynaklarından temin edildiğini belirten Hancı, su kaynakları ve iletim hatlarının 6 ilin sınırları içerisinde (İstanbul-Kırklareli-Tekirdağ-Kocaeli-Sakarya-Düzce) bulunduğunu ifade etti.
Hancı, su kaynaklarından alınan ham suyun içme suyu arıtma tesislerinde arıtılarak İstanbullulara ulaştırıldığını belirterek, bugün itibarıyla İstanbul barajlarındaki mevcut su miktarının 270 milyon metreküp değeri ile yüzde 31 seviyelerinde olduğunu söyledi:
“Avrupa Yakası’nın büyük kısmına Kâğıthane, İkitelli ve Büyükçekmece’den, Asya Yakası’na ise Ömerli ve Elmalı Tesislerinden su dağıtımı yapılıyor. Asya Yakası’nda yer alan Cumhuriyet Su Arıtma Tesisi’nde Melen Çayı’ndan alınan ham sular arıtılarak Boğaz Kuzey Tüneli ile Avrupa Yakası’na aktarılıp, Ömerli İçme Suyu Arıtma Tesisleri’nde üretilen temiz suyun bir kısmı mevcut Salacak-Sarayburnu Boğaz Güney İsale Hattı ile Avrupa Yakası’nda Fatih, Zeytinburnu, Bakırköy ve Bahçelievler ilçelerine iletiliyor.”
Bu değerlerden, İstanbul’un 90 günlük su ihtiyacının karşılanabileceğini söyleyen Hancı, yapılan hesaplamalarda Melen Çayı’ndan ve Yeşilçay’dan temin edilen su miktarının değerlendirilmediğini belirtti:
“İSKİ su yönetimini tüm kaynaklarını en verimli ve etkin şekilde yöneterek İstanbul’a su sağlıyor. İklim değişiminin etkisini de dikkate alarak yapılan projeksiyonlarda 2023 yılı için herhangi bir su kısıtının olmadığı açıkça görülüyor.”
İstanbul’da su temininde sıkıntı yaşanmaması ve mevcut su kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması amacıyla İSKİ tarafından su yönetimi planlamalarının yapıldığını belirten Hancı, su kaynaklarının entegre şekilde yönetilmesiyle kurak dönemlerde su kesintisi olmadan geçirilmesinin sağlandığını söyledi:
“İdaremizde su temininde sıkıntı yaşanmaması ve mevcut su kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması amacıyla entegre su yönetimi planlamaları ve bu planlamalara uygun su dağıtım sistemi işletmesi çalışmaları yapılıyor. Ayrıca, iklim değişiminin su kaynakları üzerine etkisi ve alternatif kaynakların değerlendirilmesi gibi konularda da gelecek yıllar için projeksiyon yapıyoruz.”
Geçmiş yıllarda planlanan, fakat hala işletmeye alınamamış Melen Barajı’nın İstanbul’un su ihtiyacını önemli ölçüde karşılaması açısından önemli bir proje olduğunu söyleyen Hancı, “DSİ Genel Müdürlüğü tarafından yapımı devam eden Melen Barajı’nın 2026 yılında tamamlanacağı bize bildirildi. Melen barajının inşaatı esnasında yaşanan teknik sorunlar giderilip 2026 yılında Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından bitirilmesi planlanıyor” diye konuştu.
Melen Barajı’nın tamamlanması için 3 yıllık bir sürenin olduğunu belirten Hancı, Melen çayı üzerindeki regülatörünün verimini artırmak amacıyla mevcut terfi merkezlerine ek olarak Melen 3 Terfi Merkezi’nin ocak ayı sonunda devreye alınacağını söyledi. Hancı, Melen 3 Terfi Merkezi’nin yağışlı mevsimlerde Melen çayından alınacak su miktarının artırılması amacıyla planlandığını ifade etti.
Hancı, “Su ihtiyacının büyük bir kısmı Melen ve Yeşilçay regülatörlerinden sağlanıyor. Bu sistemler depolamalı sistemler olmadığından kurak dönemlerde günlük ve aylık bazda daha yüksek kapasite ile çalışması gerekiyor. Melen 3 Terfi Merkezi’nin devreye alınması ile Melen regülatöründen alınacak suyun miktarı artırılmış olacak.” dedi.
Hancı, tüm bu çalışmalara ek olarak Ömerli Barajı Sal Pompası’nın günlük kapasitesinin 250 bin metreküp artırıldığını belirterek, bu kapasite artırımıyla Cumhuriyet İçme Suyu Arıtma Tesisi’nin kesintisiz biçimde çalıştırılabileceğini söyledi. Hancı, İSKİ’nin su kayıp ve kaçakları azaltmak üzere çalışmalar yürüttüğünü de belirterek, “Bu kapsamda, 2021 yılında yüzde 20,52 olan kayıp-kaçak oranı, 2022 yılında yüzde 19,45’e düşürülerek yılda yaklaşık 10 milyon metreküp su kaybının önüne geçildi. Yeni önlemler ile bu oranın daha da aşağı seviyeye çekeceğiz” diye konuştu.
İstanbul’daki yüzeysel ve yer altı su kaynaklarından gelen suyun 24 içme suyu arıtma tesisinde arıtılarak İstanbullulara ulaştırıldığını belirten Hancı, suların günlük olarak ölçümünün de gerçekleştirildiğini ifade etti:
“İçme suyu tesislerinde arıtılarak İstanbullulara verilen içme suyu Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Avrupa Birliği (EU), ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA) ve Türk Standartları Enstitüsü (TSE) standartlarına uygundur. Ayrıca bina içi tesisatların ve depoların yani idaremiz sorumluluğu dışında bulunan su sistemlerinin bakımının ve temizliğinin yapılması da önem taşıyor.”
Hancı, İstanbul’un genel olarak artan su talebine cevap verecek şekilde su kaynaklarını planladıklarını ve arıtma, içme suyu gibi büyük projeler üzerinde çalıştıklarını belirterek, bölgesel su taleplerinin artışıyla ilgili yatırımlar da yaptıklarını ifade etti:
“Mevcut Taşoluk İçme suyu arıtma tesisine ek olarak yapılan ve kapasitesi 50 bin m3 olan Taşoluk 2. Aşama İçme Suyu Arıtma Tesisi ile artan su talebinin karşılanması sağlandı. Ayrıca İstanbul genelinde artan nüfus ve su talebinin karşılanması için Melen suyunun nüfusun yoğun olduğu bölgelere iletilmesi amacıyla 3000 mm. çapında Kağıthane-Bahçelievler-Sefaköy Tüneli inşaatına devam ediyoruz. Melen suyunu daha fazla arıtmak ve dağıtım sistemine verebilmek için ise Cumhuriyet İçme suyu Arıtma Tesisi’nin kapasitesinin iki katına çıkarılması amacıyla ihale çalışmaları devam ediyor.”