'Kadınların işgücüne katılımının nasıl olacağına yeni hükümet karar verecek'

Afganistan'ın başkenti Kabil'i ele geçiren Taliban'ın sözcüsü Suheyl Şahin, BBC canlı yayınına bağlanarak Yalda Hakim'in ülkenin geleceğine dair soruları yanıtladı:
'Kadınların işgücüne katılımının nasıl olacağına yeni hükümet karar verecek'
2021-08-16 17:03:48   Güncelleme: 2021-08-16 17:03:48     BBC

Sayın Şahin, şu anda Kabil'de çok fazla kaos ve kafa karışıklığı var. Taliban'ın şu anda ve gelecekte neler yapmayı planladığını anlamamıza yardımcı olur musunuz?

Kabil konusunda kafa karışıklığına gerek yok.

Kabil'deki Afganistan halkını temin ederiz ki mal ve mülkleri, canları güvende olacaktır.

Hiç kimseye karşı bir intikam söz konusu değildir.

Biz bu ülkenin halkının hizmetkarlarıyız.

Liderliğimiz askeri güçlerimize Kabil'in girişinde beklemeleri ve kente girmemeleri talimatını verdi.

Biz yönetimin barışçıl bir şekilde devredilmesini bekliyoruz.

Barışçıl bir devir teslim derken neyi kastediyorsunuz? Ne olması mümkün?

Yani şu demek: Kent ve yönetim Afganistan İslam Emirliği'ne devredilmeli. Ardından tüm Afganların katılabileceği, katılımcı İslami bir hükümet kuracağız.

Katılımla neyi kast ediyorsunuz? Herkesin birer oy hakkı mı olacak?

Gelecekte diğer Afganları da hükümete alacağız.

Ama bu Taliban hükümeti, yani sizin deyiminizle İslami Emirlik şemsiyesi altında mı olacak?

Evet, katılımcı bir İslami Afgan hükümeti kuracağız.

Afganistan'daki kadınlar arasında da büyük bir endişe var. Bana mesaj atıyorlar, arıyorlar. Kızların işe gidemediği, kadınların çalışamadığı 1990'lardaki rejimi geri getireceğinizden kaygılılar. Bu konuya bir açıklık getirebilir misiniz?

Kızlar için yüzlerce okul var, her şehirde. Kızların eğitimine dair herhangi bir kısıtlama yok, okula devam ediyorlar.

Konuştuğum Herat kentindeki kadınlar, dün üniversiteye gittiklerinde Taliban savaşçılarının onlara 'Buradan gidin' dediğini ve Şeriat Mahkemesi'nin kadınların üniversiteye gidip gidemeyeceğine dair kararının beklendiğini söyledi. Sahadaki savaşçılar Herat kadınlarına bunu diyor.

Hayır. Benim dediğim bizim politikamızdır. Kadınların eğitim kurumlarına erişimi vardır. Yalnızca hicap giymeleri gerekir, bu kadar.

Hicap derken bir başörtüsünü mü kast ediyorsunuz yoksa yüzü kapatan bir burka mı?

Hayır, burka tek hicap şekli değildir. Çok sayıda başka hicap da var, bunlardan biri de sizin tarif ettiğiniz şekilde.

Doha'daki siyasi ofisinizden yapılan açıklamalarla söyledikleriyle sahada olanlar arasındaki tutarsızlıklar konuşuluyor. Siz kadınların eğitime erişimi sürecek derken Herat'taki savaşçılarınız kadınları üniversiteden uzaklaştırıyor. Savaşçılarınız sizi dinliyor mu?

Evet dinliyorlar. Bireysel olaylar yaşanırsa bunları inceleriz. Bizim politikamıza uymak zorundalar.

Savaşçılarınızın ev ev gezerek Batılı güçler veya kurumlar için çalışan kişileri korkuttuğunu duyuyoruz.

Bu doğru değil. Çok sayıda söylenti ve sahte haber yayılıyor. Düşmanlarımız bizi karalamaya çalışıyor.

Siz grubunuzun itibarını düşünüyorsunuz ama Taliban'a karşı savaşan kişilerin işkence edilerek öldürüldüğünü, bazı yerlerde insanların sokaklarda öldürüldüğünü gösteren videolar ortaya çıktı. Afganistan'da işler böyle mi yürütülecek?

Bu doğru değil, intikam almıyoruz. Çok sayıda açıklama yayımladık ve bunlarda…

Sayın Şahin, sizinle Doha'da da birlikte vakit geçirdik ve orada da bu konulardan, açıklamalardan ve politikalardan bahsetmiştiniz. Ama ben sahada olanlardan bahsediyorum. Onlar bize savaşçılarınızın insanları korkuttuğunu söylüyor. Örneğin geçen hafta bir kamu yayıncısı çalışanı öldürüldü ve Taliban sorumluluğu üstlendi. Taliban'la uzlaşmayan veya örgütü eleştiren kişiler hedef alınarak öldürülmeye devam edecek mi?

Belki de size ulaşan haberler abartılmıştır, dünyayı bize karşı yanıltmak içindir. Her bir olayı inceleyip araştırıyoruz. Ama size politikalarımızı anlatıyorum. Bunu ihlal eden uygulamalar yaşanırsa sorumlular cezalandırılır.

Afgan halkı Taliban usulü bir şeriat altında yaşamayı mı beklemeli?

Tabii ki. Biz İslami bir hükümet istiyoruz. Afgan, katılımcı ve İslami bir hükümet. Bu Afgan halkının talebidir. Ama herkesin kendini bağımsız mahkemelerde savunma hakkı vardır.

Peki bu mahkemelerde yargıçlar olacak mı? Veya kadın yargıçlar?

Tabii ki yargıçlar olacak. Ama kadınların işgücüne katılımının nasıl olacağına kurulacak hükümet karar verecek.

Yani insanların nerede çalışabileceğine hükümet mi karar verecek?

Bu gelecekteki hükümetin işi. Okullar için giyilecek üniformalar, eğitim ve ekonomi politikası epey çalışma gerektiriyor. Ama genel politikamız kadınların eğitim ve işgücüne katılması gerektiği üzerine.

Peki dini polis birimi nasıl olacak? Son konuşmamızda insanların davranışlarını gözetleyen bir dini polis birimi kuracağınızı söylemiştiniz.

Dini polis insanlara yardım etmek için var olacak. İnsanları bir mekanizma üzerinden insanları faziletli olmaya davet edecek. Yanlış uygulamalar olursa düzeltilecek.

Şu anda ülkeyi terk etmek isteyen insanlara izin verecek misiniz?

Politikamız insanların ülkeyi terk etmemesi üzerine. Çünkü burası hepimizin ülkesi.

Yetenekli insanlara ihtiyacımız var. Çünkü bir dönemi kapattık ve yeni bir dönem açtık: Yeniden inşa, barış, hoşgörü, barışçıl bir şekilde bir arada var olma ve ulusal birlik.

Tüm Afganların ülkede kalıp ülkelerinin inşasına katılma ve halkına hizmet etmesine ihtiyacımız var.

Kadınlar evlerini tek başlarına terk edebilecek mi?

Kesinlikle. İslami yasalara göre, geçmişte bile kadınlar sokakta yürüyebiliyorlardı…

Evlerini tek başlarına terk edemiyorlardı.

Hayır onlara eşlik eden bir erkeğe gerek yoktu, sokaklarda yürüyorlardı. Bunu görmüştünüz.

Konuştuğumuz kadınlar yanlarında bir erkek olmadan evlerini terk ettiklerinde Taliban'ın dini polisleri tarafından darp edildiklerini anlatıyordu.

Hayır bu doğru değil, gelecekte de böyle bir uygulama olmayacak.