Kuşların kanı soğuk havalarda 'merkezi ısıtma sistemi' görevi görüyor

Şimdiye kadar kuşların genellikle titreyerek ve tüylerini kabartarak ısındığı düşünülüyordu. Zira bu kanatlı hayvanların ısınmak için sergilediği diğer davranışlar hakkında çok az bilgi var.

Ancak bu konuda yürütülen yeni araştırma, kuşların kanlarını soğuk havalarda merkezi ısıtma sistemine çevirdiğini gösterdi.

Lund ve Glasgow üniversitelerinden bilim insanlarına göre bu işin sırrı, hücrelerin enerji fabrikası olan mitokondride yatıyor. Memelilerin alyuvarlarında mitokondri bulunmasa da kuşlarda bu durum tam tersi.

Araştırma ekibi, bahsi geçen canlıların ısınmasında mitokondrinin görevine ışık tutmak için büyük baştankara, mavi baştankara ve çam baştankarası türlerini hem sonbaharda hem de kışın inceledi.

Kuşlardan kan örnekleri alınarak alyuvarlar izole edildi. Bilim insanları daha sonra, mitokondrinin ne kadar oksijen tükettiğini ölçebilen hücre respirometresi adlı bir alet kullandı. Bu sayede oksijenin ne kadarının enerji ne kadarının ısı için harcandığı hesaplandı. Ayrıca her bir kan örneğindeki mitokondri miktarı ölçüldü.

Hakemli bilim dergisi The FASEB Journal'da yayımlanan bulgular, kışın alınan örneklerde daha fazla mitokondri bulunduğunu gösterdi. Mitokondrinin daha çok ısı üretmek için çalıştığı da görüldü.

Araştırmayı yöneten Lund Üniversitesi'nde araştırmacı Andreas Nord şöyle konuştu:

Kışın mitokondri daha fazla enerji yerine daha fazla ısı üretmeye öncelik veriyor gibi görünüyor. Kan, hava soğuduğunda açılan bir tür radyatöre dönüşüyor. Kuşların kanlarını bu şekilde bir ısıtma sistemi olarak ayarlayabilecekleri konusunda hiçbir fikrimiz yoktu. Bu yüzden şaşırdık.