Türkiye'de her gün milyonlarca kişiyi taşıyan taksiler, minibüsler, özel halk otobüsleri, şehirlerarası otobüsler ve servisler, Koronavirüs salgınından en çok etkilenen sektörlerin başında geldi. Olağan dönemde hayatın olmazsa olmazı sayılan toplu taşımacılık sektörü temsilcileri artık trafikte kuralların değiştiğini belirtiyor. Buna göre normalleşme döneminde en büyük öncelik hijyen ve sosyal mesafe kuralları olacak.

Hürriyet'ten Eray Görgülü ve Erdinç Çelikkan imzalı habere göre, sektör temsilcilerine göre bu dönemde dolmuşlarda, otobüslerde ve taksilerde şu yenilikler uygulanacak:

Pik saatlerde sefer sayıları arttırılacak, araç takviyesi yapılacak. 
Yeni dönemde otobüslerde, taksilerde ve dolmuşlarda hijyen en büyük öncelik olacak.
Araçların tümünde sosyal mesafe kuralına dikkat edilecek.
Araçlarda kolonya, maske ve dezenfektan bulundurulacak. Maskesiz yolcu araca alınmayacak.
Kurallara uyulup uyulmadığı araç içi kameralardan da izlenecek.
Şoförlere belirli periyotlarla Koronavirüs testi yapılacak.
Toplu taşıma araçları yüzde 25-50 kapasiteyle çalışmaya devam edecek.
Kuralların uygulanıp uygulanmadığı hem odalar hem şoförler tarafından takip edilecek.
Gerekli olursa bazı araçların dizaynı yeni döneme göre şekillendirilecek.
Tüm araçlar daha sık ve periyodik şekilde dezenfekte edilecek.
Tüm şoförlerin maskesiz sefere çıkması yasaklanacak.
Otobüslerde kabin sisteminin yaygınlaştırılması sağlanacak.

'Usulsüz kart kullanım engellensin'

Ulaştırma sektörünün normalleşme sürecinde ayakta kalmak için talepleri ise şöyle:

Devlet tarafından belediyelere, sadece toplu taşımadaki yenilikler için ek bütçe sağlanmalı. 
Usulsüz kart kullanımını engellemek için Ücretsiz Seyahat Kartları Yönetmeliği yeniden düzenlenmeli. 
Havayolunda uygulanan fiyat modeli karayolu sektörüne de uygulansın.
Bu süreçte en azından İstanbul’da Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nü de kullanabilmeyi talep ediyoruz. 
Normalleşme döneminde bilet fiyatlarında yeni modele geçilsin.
Otoyol ve köprü geçiş ücretleri alınmasın veya yüzde 50 indirim uygulansın.
Salgın dönemiyle sınırlı olmak kaydıyla hava yollarında olduğu gibi karayolu taşımacılığında da KDV yüzde 1 olarak uygulansın.
İhale şartnamelerine koyulan araç yaş şartları acilen gözden geçirilerek, esnek davranılsın.
Yolcu gelirine dayalı sistemde ayakta kalmamız mümkün değil. Kilometre başına sübvanse istiyoruz.
Toplu taşımada kullanılan akaryakıt ÖTV’den muaf tutulsun.
Belediyelerin akaryakıt desteği, olağanüstü dönem geçinceye kadar tüm il ve ilçelerde uygulanmalı.

Bayilerde bahis doldurma işlemi dış mekanda yapılacak, büfede çalışanlar eldiven kullanmayacak

Koronavirüs Bilim Kurulu'nun önerileriyle Kovid-19 sonrası normalleşme süreci kapsamında hizmet vermeye başlayacak sektörlerle ilgili tedbirlerin nasıl olacağına ilişkin rehber hazırlandı.

'Büfe, Kantin ve Bayiler İçin Alınacak Korunma Önlemleri' başlıklı rehberde, iş yerinin görünür bir yerine Kovid-19 önlemleri ile ilgili bilgilendirme afişleri asılması ve iş yeri girişinde, içinde ve ödeme noktası yakınında uygun yerlerde el antiseptiği bulundurulması gerektiği belirtildi. 

Rehbere göre, iş yerine yönelik önlemler kapsamında maskesiz ve maskeyi uygun şekilde kullanmayan müşteriler içeri alınmayacak. Çalışan ve müşteri dahil 4 metrekareye 1 kişi olacak şekilde içeriye kişi alınacak. Bu kurala göre iş yeri kapasite bilgisi kapıya asılacak. 

Sosyal mesafe kurallarına uyulacak, sıra beklenmesi gereken her yerde bekleme mesafeleri yer işaretleriyle belirlenecek. İçeride kalabalık oluşmasını engellemek için, dış kapıya içeriye girilmesini engelleyecek basit bir uyarıcı koyulacak. 

Bu iş yerlerindeki yeme içme alanlarının kullanımı, restoran, lokanta ve kafelerle birlikte açılacak. Bu alanlarda restoran, lokanta ve kafeler için yayınlanacak kurallar uygulanacak.

Personel ve müşteri alanı arasına geçici bir ayırıcı veya pencere yerleştirilecek

Bahis bayilerinde bahis doldurma işlemi dış mekanda yapılacak, ortak kullanım amacı ile kalem, broşür gibi materyal bulundurulmayacak.

Açık ürünlerin paketlenerek satılması, müşterilerin bu ürünlere dokunmasının engellenmesi, mümkünse raflardaki ürünlerin çalışan personel tarafından müşteriye verilmesi sağlanacak. Kasa önünde müşteri bekleme yerleri arasında en az 1 metre olacak şekilde yer işaretlemesi yapılacak. Müşterilerin temassız ödeme yapması teşvik edilecek. Personeli korumak için tezgahlar, personel ve müşteri alanı arasına geçici bir ayırıcı veya pencere yerleştirilecek. 

Müşteriler, iş yeri girişindeki asılı afişte belirtilen kurallara uyacak. Müşterilerin maskeli olarak iş yerine girmesi sağlanacak ve içeride maske çıkartılmayacak. Diğer müşteriler ve çalışanlar ile aradaki sosyal mesafe korunacak. Mecbur kalınmadıkça yüzeylere dokunulmayacak. Sık dokunulan yüzeylere dokunulması durumunda, el antiseptiği kullanılacak.

Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olan personel çalıştırılmayacak. Personel çalışırken ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtiler gelişirse, tıbbi maske takılı olarak sağlık kuruluşlarına yönlendirilecek. 

Çalışan personelin tümü, kuralına uygun maske takacak, maske nemlendikçe ya da kirlendikçe değiştirilecek. Yeni maske takılırken ve sonrasında el antiseptiği kullanılacak. Müşteri ile aradaki sosyal mesafe korunacak.

Çalışan personelin el hijyenine dikkat etmeleri sağlanacak. El hijyenini sağlamak için eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanacak, su ve sabunun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği, en az yüzde 70'lik alkol içeren kolonya kullanılacak.

Personelin dinlenme alanlarında 1 metrelik sosyal mesafe korunacak ve maske takılmasının sürdürülmesi sağlanacak. Molalarda maske çıkarılacağından kapalı alanda aynı anda birden fazla kişi olmayacak. 

Ortam temizliği, dezenfeksiyon ve havalandırma yapılacak.

Yüzde 70'lik alkol ile ıslatılmış bezle dezenfeksiyon

Kovid-19 kapsamında büfelerde de bilgilendirme afişleri asılacak.

Büfelerde, tıbbi ya da bez maske takılacak, nemlendikçe değiştirilecek, büfe önünde sosyal mesafenin korunması için zeminde işaretleme yer alacak. Müşteriler tek tek alışveriş yapacak. Eldivenin doğru kullanılmaması Kovid-19 bulaşma riskini artırabileceğinden büfede çalışanlar eldiven kullanmayacak, el hijyenine dikkat edecek.

Büfenin temizliği günlük olarak yapılacak, pencere ve kapılar açılarak doğal havalandırma sık uygulanacak. Hassas yüzeylerin dezenfeksiyonu yüzde 70'lik alkol ile ıslatılmış bezle silinerek yapılacak. Büfeye misafir alınmayacak.