İstanbul’da 13 yaşındaki bir çocuk ‘cumhurbaşkanına hakaret’ suçlamasıyla mahkemeye çıktı. İstanbul Barosu mahkemeye katılma talebi sundu ama mahkeme bu talebi ‘çocuğun mağdur hali olmadığını’ kaydederek reddetti.
2023-05-19 22:20:01 - 2023-05-19 22:40:23
Diken’e konuşan avukat Kardelen Ateşci yargılamadan önce koruyucu tedbirlerin uygulanmasını gerektiğini söyledi: “Çocuk adalet sistemi uygulamada aslında oldukça derin sorunları barındırmaktadır. Sistem genel olarak, sadece kağıt üzerinde değil fiili olarak da çocuğu öncelemeli, üstün yararını gözetmelidir.”
13 yaşındaki çocuk, TikTok’ta dolaşırken gördüğü bir Whatsapp grubuna girmiş.
Söz konusu grubun adıysa ‘İslamistler.’ Grupta “Şeriat gelecek” tarzı mesajlar yazılıp Atatürk’e de hakaret edilince ortaokula giden çocuk tepki göstermiş.
‘Erdoğan isimli şahıstan Atatürk’e hakaret’
Daha sonra bir kişi tarafından CİMER üzerinden şikayet edilince savcılık iddianame hazırladı. ‘Cumhurbaşkanının onur, şeref ve saygınlığına saldırıda bulunduğu’ öne sürülerek çocuğun cumhurbaşkanına hakaret suçundan cezalandırılması talep edildi.
18 Mayıs’ta Gaziosmanpaşa 2’inci Çocuk Mahakemesi’nde görülen duruşmada çocuk suçlamalara karşı savunmasında şöyle dedi: “Hatırladığım kadarıyla 2020 ve 2021 tarihinden itibaren dosya içerisinde sunulmuş olan telefon numarasını kullanıyorum. İddia olunan mesajlaşma grubuna katıldığımı hatırlıyorum fakat böyle bir mesaj yazdığımı hatırlamıyorum. Mesajlaşma sırasında Erdoğan isimli bir şahıs Atatürk ile ilgili olarak hakaret içerikli mesajlar atınca ona tepki olarak bir mesaj yazmıştım. Cumhurbaşkanına hakaret kastım yoktur.”
‘Cumhurbaşkanına hakaret’ suçu Türk Ceza Kanunun (TCK) 299’uncu maddesinde düzenlendi. Bu düzenleme, cumhurbaşkanına özel bir koruma sağlıyor. Cumhurbaşkanının kişiliğine, onuruna, şerefine karşı davranışta bulunulması halinde atılı suç gerçeklemiş oluyor.
Avukat Ateşci “Suçun faili herhangi bir gerçek kişi olabileceği için çocuklarda bu suçun faili olabilmektedir. Cumhurbaşkanına hakaret suçu için en can yakıcı şeyin çocukların bu suçun faili olması diyebiliriz” dedi.
12-15 yaş aralığı için Adli Tıp raporu
Çocukların cezai sorumluluğu yaşlarına göre değişiyor. TCK’ya göre çocuğun fiili işlediği sırada 12 yaşını doldurmamış olması halinde ceza sorumluluğu bulunmuyor.
12-15 yaşındaki çocuklardaysa işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayabilme, fiile dair davranışlarını yönlendirme yeteneğinin varlığına bakılıyor.
13 yaşındaki çocuk için de bu doğrultuda Adli Tıp’a rapor hazırlatıldı. Raporda, ‘çocuğun işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayabilme, fiile dair davranışlarını yönlendirme yeteneğinin olduğu’ belirtildi.
‘Çocuk doğrudan yargı önüne çıkarılmamalı’
Ateşci söz konusu uygulamanın çocuklara verdiği zarara dikkat çekti: “Yine de gelişim döneminde bulunan çocukların her davranışından dolayı yargılama önüne çıkmaması, yargılamanın öznesi haline gelmemesi gerekir. Bunun çocuklar için yapıcı etkisinden çok yıkıcı etkisi olduğu, çocuğun her koşulda üstün yararının gözetilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
Çocuk adalet sistemi uygulamada aslında oldukça derin sorunları barındırmaktadır. Sistem genel olarak, sadece kağıt üzerinde değil fiili olarak da çocuğu öncelemeli, üstün yararını gözetmelidir. Çocuk Hakları Sözleşmesi gereğince de çocuk korunmalı, çocuk doğrudan yargı önüne çıkarılmamalı, öncelik cezalandırma olmamalı, önce koruyucu ve destekleyici tedbirler uygulanmalıdır.”