Eminönü, Sultanahmet, Beyoğlu, Şişli gibi ilçelerde turist avına çıkan, kentin genelinde ise kısa mesafede müşteri almak istemeyen taksiciler, İstanbulluların tepkisini çekti. İBB’ye her gün yüzlerce şikayet geliyor.
2021-08-25 10:01:03 - 2021-08-25 10:01:03
Birleşik Taksi Şoförleri Derneği Başkanı Hüseyin Duman, İstanbul'da taksicilerle ilgili dile getirilen şikayetleri değerlendirdi.
Hürriyet gazetesinden Çetin Aydın'ın haberine göre "Açık açık söylüyorum. Turistlerden fazla para alan taksi şoförü hırsızdır. Bu kişilere bu suçlardan işlem yapılmalıdır. Nitelikli dolandırıcılık suçundan cezaevine girmelidir. Şoför kartları hemen iptal edilmelidir" diyen Duman, devamında "Bunun yanında kısa mesafe diye yolcu almayan taksi şoförü de hırsızdır. Bu kişinin amacı farklıdır. Bizim sektörümüzü kötüleyen insanlardır. Tabii ki bu olayların çözümü var. İBB’nin sert kararlar alması gerekiyor" ifadesini kullandı. Duman, şöyle devam etti:
"Taksicilere bugün 100 lira karşılığında şoförlük kartı veriliyor. Özellikle pandemi döneminde taksici kartı alan insan sayısı 70 bine yaklaştı. İşini kaybeden insanlar taksi şoförlüğüne yöneliyor. Bugün Avrupa ülkelerinde taksi şoförü olmak için belli bir eğitimden geçiyorsunuz. İngiltere’de yaklaşık bir yıl ders alıyorsun. İnsan ilişkileri, ileri sürüş teknikleri, şehrin tarihi gibi eğitimler veriliyor. Bir yılın sonunda taksi şoförü oluyorsun.
Bu uygulamanın aynısı İstanbul’da da olmalıdır. En az 5 ay eğitimden geçmeyen kişi taksi şoförü olamasın. Her gün ortalama 500 şikayet geliyor. Bunun yüzde 80’i kısa mesafe tartışmalarını kapsıyor. Şikayetlerde ismi geçen şoförlerin kartları iptal edilmelidir. Kesinlikle şoförlük yapamamalıdır. Fazla para isteyen kişi de hırsızlık suçundan yargılanmalıdır. Mesleğimizde bu kişilere yer yoktur.”
'Kaliteli hizmet vermeliyiz'
İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Başkanı Eyüp Aksu ise kısa mesafe yolcu almayan ve fazla ücret talep eden taksiciler hakkında gerekli işlemlerin yapıldığını belirterek “Kolluk kuvvetleri denetimler yapıyor. Yanlış yapan şoförler hakkında idari ve adli işlemler gerçekleştiriliyor. Kaliteli ve huzurlu hizmet vermek zorundayız” dedi.
'Bunlar dolandırıcı'
Öte yandan taksiciler de kendi meslektaşlarından şikâyetçi. İstanbul’da 20 yıldır taksicilik yapan Hasan Aydın yaşananları şöyle anlatıyor: “20 yıllık taksiciyim. İnsanlar önceden bize çok kibar davranırdı. Saygı ve güven vardı. Son dönemlerde acayip şeyler duyuyoruz. Taksim’den Mecidiyeköy’e 100 dolara gidiyorlar. Bu kişiler dolandırıcı. Yapanlar da belli kişiler.”
'Kişiler belli, çete gibiler'
Bu sırada yanımıza gelen bir diğer taksici de söze giriyor: “Bu kişiler belli. Bir çete gibi. Birbirlerini tutuyorlar. Taksim’de bütün taksiciler birbirini tanır. Adam polise yakalanıyor. Adam bir günde 2 bin lira kazanıyor. 20 günlük ceza alıyor. Sonra yine işe başlıyor. İnsanlar bu kişiler yüzünden bütün taksicilere haklı olarak tepkili oluyor.”
'Asıl problem ağalık sistemi'
İstanbul’da 1990 yılından bu yana taksi sayısı değişmedi. Toplamda 17 bin 395 taksi plakası var. Bu rakama bugüne kadar sadece Şile ve Çatalca’da çalışan 211 bordo renkli taksi eklendi. Taksi sayısı az, talep çok olunca taksi plakası fiyatları hızla yükseldi. Bugün İstanbul’da ortalama bir taksi plakasının değeri 2.3 milyon lira. Taksilerin çoğunluğu ‘plaka ağaları’ denilen galericilerin elinde. Piyasa bir dönem Laleli’de dönerken şimdi merkez Bağcılar olmuş. Plaka fiyatlarını da onlar belirliyor.
12 saatte 600 lira
İstanbul’daki taksilerin büyük çoğunluğu kiralık olarak çalıştırılıyor. Bir taksiyi kiralamanın aylık bedeli 9 bin TL. Ancak bu parayı vermek takside çalışmak için yeterli değil. Plakanın takılı olduğu aracı da satın almanız gerekiyor. Takside günlük çalışırsanız bu kez de yevmiye ödemelisiniz. 12 saat çalışan bir şoför taksi sahibine 600 lira ödüyor. Bunun yanı sıra yaktığı akaryakıtı ve kendi masraflarını da karşılamak zorunda. Örneğin o gün 800 liralık iş yapıldı. 600 lirası taksi sahibine, 100 lirası akaryakıta, 20 lirasını da aracı yıkatmak için verildi. Kalan para 80 lira oluyor. Taksilerde 24 saat çalışan şoförler de var. 24 saatlik şoförün taksi sahibine ödeyeceği yevmiye ise bin lira.
'Tekere ortak oluyorlar'
İsmini vermek istemeyen ve iki taksi plakası olduğunu söyleyen bir taksici olayı şöyle özetliyor:
"Eskiden şoförler taksi plakası almak için çalışırdı. Taksi kiralar para biriktirirdi. Şimdi öyle bir şans yok. Hem plaka fiyatları hem de kiralar uçtu. Artık insanlar taksinin bir tekerleğine ortak oluyor. Birkaç kişi bir araya geliyorlar ve taksi kiralıyorlar. Bunun da adı ‘tekere ortak olmak’. Diyelim ki 4 kişi bir taksi kiraladı ve tekere ortak oldu. Her biri 12 saat çalışıyor ve 36 saat sonra sıra yine size geliyor. O sırada ne kadar para toparlayabilirseniz o sizin oluyor.”
Toplantıda kriz
İBB yönetimi, İstanbul’da 5 bin taksiye ihtiyaç duyulduğunu belirterek hazırladığı teklifi 6 kez İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi’nin (UKOME) gündemine getirdi ancak teklif her seferinde reddedildi.
29 Temmuz’daki toplantıda taksi sayısı bine düşürüldü ve konu bir kez daha UKOME’nin gündemine geldi. Toplantıda konuya ilişkin Ulaşımdan sorumlu İBB Genel Sekreteri Orhan Demir sunum gerçekleştirdi. Sunumun ardından İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Başkanı Eyüp Aksu ve Ulaştırma Ve Altyapı Bakanlığı İstanbul Ulaştırma Müdürü Serdar Yücel yaptıkları konuşmada, teknoloji çalışmalarının tamamlanmadan ve taksici esnafının özlük haklarının iyileştirilmeden yeni taksiye gerek olmadığını mevcut taksilerin rehabilite edilmesi gerektiğini ifade etti.
Yapılan ilk oylamada 11 evet oyuna karşı 16 hayır oyuyla teklif reddedildi. İBB yönetiminin ilçe belediyelerin de oylamaya katılmasını istediği toplantıda oylama krizi yaşandı. Yapılan konuşmaların ardından 2. oylamada teklif 37 hayır oyuyla reddedildi.
Denetimler sıklaştı
Taksilerle ilgili şikayetler artınca hem trafik hem de zabıta trafik ekipleri denetimlerini arttırdı. İBB, Zabıta Daire Başkanlığı’nın 2020 yılı sonbaharından bu yana taksicilere yönelik 945 denetim gerçekleştirdi. Kurallara uymadığı saptanan 127 taksiciye para cezası kesildi. İBB Toplu Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü de denetime takılan taksilerin izin belgelerine 10 gün, taksi şoförlerinin ticari taşıma araç kullanım belgelerine ise 20’şer gün el koydu.
Trafik Zabıta ekipleri genel denetimlerde ise 48 bin 383 ticari taksi-taksi dolmuş, 28 bin 63 minibüs, 153 taksi-minibüs durağı ve 184 servis-yük nakil aracı olmak üzere toplam 81 bin 75 aracın belgelerini kontrol etti. Toplam 1 milyon 358 bin 472 lira idari para cezası kesildi.
'Cezaya rağmen turist avına devam ediyorlar'
Turist bir aile, geçtiğimiz pazar günü Taksim Meydanı’ndan Mecidiyeköy’e gitmek için taksiye bindi. Taksici, taksimetreyi açmayarak aileden 160 lira istedi. Turist aile itiraz edince de taksiden indirdi. Bu olayın devamında, taksiye binen başka bir turist aile de aynı akıbeti yaşadı. Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü ekipleri, 34 TAS 35 plakalı taksi sürücüsünün Eyüp Ö. olduğunu belirledi.
Trafik ekipleri, Eyüp Ö.’yü Taksim Meydanı’nda müşteri ararken buldu. İBB tarafından çalışma ruhsatı 3 gün geçici iptal edildiği anlaşılan Eyüp Ö.’ye, bu iptale rağmen çalışmasından dolayı ceza kesildi, taksi de trafikten men edildi.
'Türkçe konuşunca 'Müşteri bekliyorum' diyorlar'
Taksici mağdurlarından biri de turizmci Feride Yıldız. Taksicilerden yaka silktiklerini anlatan Yıldız, “Geçenlerde bir İngiliz müşterimiz bize ulaştı. Taksici kısa mesafede yüksek ücret istemiş. Adam cüzdanını açtığında içerisinden 200 dolar almış taksici. Turist ne yapacağını şaşırmış. Korktuğu için taksiden inmiş. Benim de başıma geliyor. Şişli’den taksiye binemiyorum. Yüzlerce taksi geçiyor önümden ama binemiyorum” dedi.
Taksim’den taksiye binmeye çalışan Aliye Güllü ise, “Yarım saattir taksiye binemedim. Taksiciyle Türkçe konuşunca ‘Müşteri bekliyorum’ diyor. ‘Kısa mesafe gitmiyorum’ diyor. Buna bir çözüm bulunmalı artık. Rezillik yaşıyoruz” diyerek başından geçenleri anlattı.