Papa, Ermenistan ziyaretinde 'soykırım' dedi!

Papa’nın geçen yıl, 1915’in 100. yıldönümü sebebiyle Vatikan’daki San Pietro Bazilikası’nda düzenlediği ayinde "soykırım" sözcüğünü kullanması üzerine Türkiye-Vatikan ilişkilerinde kriz yaşanmıştı.

Türkiye, Vatikan Büyükelçisi Mehmet Paçacı’yı geri çağırmış, diplomatik çabalar sonucunda Paçacı görevine 10 ay sonra, geçen Şubat ayında dönebilmişti.

Papa'nın Ermenistan ziyareti öncesinde ise Vatikan’dan gelen işaretler Papa’nın bu ziyarette "soykırım" sözcüğünü kullanmaktan kaçınacağı şeklinde yorumlanmıştı.

Vatikan Sözcüsü Peder Federico Lombardi’nin bu sözcükle ilgili bir "siyasi tuzağa düşmek istemediğini" söylemesi ve ardından da önceki gün Papa’nın Ermeni halkına yönelik video mesajında "soykırım" kelimesini kullanmaması, Vatikan’ın Türkiye ile yeniden diplomatik sorun yaşamamak için "ihtiyatlı" davrandığı izlenimini doğurmuştu.

Papa’nın Ermenistan’da yapacağı konuşmanın yazılı metni Vatikan’a akredite gazetecilere önceden dağıtılmış, bu metinde de "soykırım" sözcüğünün yer almadığı, “Metz Yeghern” (Büyük Felaket) teriminin kullanıldığı dikkat çekmişti.

'Metnin dışına çıktı'

Ancak Papa Francesco, Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan tarafından Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda ağırlanmasının ardından yaptığı konuşmada, yazılı metnin dışına çıkarak 1915 olaylarını "soykırım" olarak niteledi.

Geçen yıl 12 Nisan’da Vatikan’da düzenlediği "Ermeni şehitliğinin 100. yılı için kutsal ayinini" hatırlatan Papa, şöyle devam etti:

"O sırada, sizin halkınızı vuran ve muazzam sayıda insanın ölümüne yol açan Metz Yeghern’in, Büyük Kötülüğün yüzüncü yılı anılıyordu. Bu trajedi, bu soykırım, maalesef geçen yüzyıl yaşanan üzücü bir katliamlar listesinin başlangıcı olmuştur. Bunlar, halkların tümünü imha etmeyi planlamaya varacak derecede faillerin zihnini karartan kabul edilemez ırksal, ideolojik ve dini gerekçeler yüzünden mümkün olabildi. Ne üzücü ki, diğer ikisinde olduğu gibi bu olayda da, büyük uluslararası güçler yüzlerini başka tarafa çevirmişti."

Papa Francesco, 12 Nisan 2015’teki ayininde "Son yüzyılda insanlık 3 büyük trajedi yaşamıştır" diyerek bunlardan ilkinin "genel olarak 20. yüzyılın ilk soykırımı olarak görülen ve Ermeni halkına karşı yapılan" diğer ikisinin de “Nazizm ve Stalinizm tarafından işlenenler” olduğunu söylemişti.

Sarkisyan: Suçlu arayışında değiliz

Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan da “Binlerce yıllık tarihimizde Ermeni halkı çok sayıda zorlukla karşılaştı. Soykırımdan yabancı güçlerin baskısına, dostlarımızın umursamazlığına ve inkara kadar” dedi.

Vatikan tarafından dağıtılan İngilizce metne göre Sarkisyan konuşmasında Papa’nın geçen yılki ayininde “soykırım” kelimesini kullanmasını “adaletin zaferi” olarak niteledi.

Sarkisyan, "İnsanlığı vuran toplu katliamların ilki olan Ermeni Soykırımı'nı tarihi ve inkar edilemez bir gerçek olarak takdim ederek Katolik Dünyası'nın kalbinden insanlığa verilen adalet mesajı, 1915'ten 2015'e kadar geçen 100 yılın ardından "Adaletin Zaferine" inanmamızı sağlıyor" dedi.

Papa’nın geçen yılki ayininin ardından "Ermeni Soykırımı'nın tanınması yönünde yeni bir dalganın" oluştuğunu belirten Sarkisyan, "aldatmaca ve inkar, tarihi adalet karşısında titremeye başlar" ifadelerini kullandı.

Ermenistan Cumhurbaşkanı sözlerini, "Biz suçlu arayışında değiliz. Yalnızca her şeyin adlı adınca anılmasını istiyoruz, çünkü bu sayede geçmişin tanınması, bağışlamanın kucaklanması ve temiz bir vicdanla iki komşu halk gerçek bir uzlaşmaya ve refah içindeki bir ortak geleceğe doğru hareket edebilir" diye sürdürdü.

Sarkisyan, “Bugün Ermenistan hala barışı arzuluyor. Her halükarda biz barışçıl görüşmeleri çatışmaya tercih ediyoruz. Barışa giden yol ne kadar zorlu olursa olsun biz bölgede barış içinde bir arada yaşamaya hazırız. Ben iyimserim: İnsanlığın yüzyıllardır beslediği özgürlük ve barış hayalinin bir gün gerçeğe dönüşeceğine inanıyorum” diye konuştu.

BBC