'Savcılar, hâkimler sizin için tecavüz bir suç değil mi?'

Son dakika adliye,yargı,dava,hakim,savcı,anayasa mahkemesi, yargıtay, avukat, yasa,aihm,aihs,uyap, hukuk haberleri.

Hukuk (Arapça: حقوق) ya da tüze[1] birey, toplum ve devletin hareketlerini, birbirleriyle olan ilişkilerini; yetkili organlar tarafından usulüne uygun olarak çıkarılan, kamu gücüyle desteklenen, muhatabına genel olarak nasıl davranması yahut nasıl davranmaması gerektiğini gösteren ve bunun için ilgili bütün olasılıkları yürürlükte olan normlarla düzenleyen normatif bir bilimdir. Ayrıca, toplumu düzen altına alan ve kişiler arası ilişkileri düzenleyen, ortak yaşamın huzur ve güven içinde akışını sağlayan, gerektiğinde adaleti yerine getiren, kamu gücü ile desteklenen ve devlet tarafından yaptırımlarla güvence altına alınan kurallar bütünüdür.[2] Hukuk, birey-toplum-devlet ilişkilerinde ortak iyilik ve ortak menfaati gözetir.

Hukuk sitemindeki genel farklılık yasama organının hukuk yaptığı Kara Avrupası Hukuk Sistemi ve hakim kararlarının hukuku oluşturduğu Ortak Hukuk Hukuk Sistemi çevresinde oluşur. Tarihte dini hukuk, laiklik hususunun yerleşmesinde de dahil olmak üzere önemli bir rol oynamıştır ve hâlâ bazı dini ülkelerde uygulanmaya devam etmektedir. Şer'î Hukuk dünyada en çok kullanılan dini hukuktur ve İran, Suudi Arabistan gibi ülkelerde ana hukuk sistemi olarak uygulanır.

Hukuk, Felsefe, Maliye, Sosyoloji ve Hukuk Tarihi gibi derslerde kaynak olarak kullanılır. Ayrıca eşitlik, adalet ve hakkaniyet konularında önemli tartışmaların başlangıcına kaynaklık eder.

Hukuk kelimesi; Arapça "hak" (حق) kökünden gelir ve kelimenin çoğuludur. Türk Dil Kurumuna göre hukuk kelimesi, "Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım gücünü belirleyen yasaların bütünüdür".[3] Bunun dışında hukukun "haklar" anlamı da vardır.

Teorik anlamı

Hukuk dönemden döneme değiştiği için hâlâ doyurucu bir tanım yapılamamıştır. Kant "Hukukçular hâlâ hukukun tanımını aramaktadırlar." der. Günümüzde en çok kabul edilen tanımı ise: "Belirli bir zamanda belirli bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması devlet zoruna (müeyyide) bağlanmış kurallar bütünüdür."

Geniş bir kavramla ifade etmek istersek teknik anlamda hukuk; örgütlenmiş bir toplum içinde yaşayan insanların birbirleriyle veya kişilerin yine kendilerinin meydana getirdiği topluluklarla ve bu toplulukların birbirleriyle olan ilişkilerini düzenleyen, kişilerin güvencesini ve insan haklarını sağlamak amacıyla oluşturulan ve devlet gücü ile desteklenen bağlayıcı, genel, soyut ve devamlı kurallar bütünüdür.

Bilimsel bir disiplin olarak hukuk, kendi içinde temel olarak ikiye ayrılır. Genel olarak hukukun kişiler arası ilişkileri konu alan kısmına Özel Hukuk, kişiler ile devlet veya devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Kamu Hukuku adı verilir. Bu ayrım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Medeni Hukuk, Ticaret Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna karşılık Anayasa Hukuku, Ceza Hukuku ve İdare Hukuku kamu hukukunun başlıca alt dallarıdır.

Kamu hukuku, devletin ve diğer kamu, kurum ve kuruluşlarının örgütlenişine, işleyişine, gördükleri hizmetlere ilişkin kurallar içerir. Demokratik toplumlarda kamu hukukuna başlıca egemen olan ilkeler hukuki güvenlik ve kanunilik prensibidir. Özel hukuk ise dar anlamıyla kişilerin birbirleriyle olan ilişkilerini düzenler. Egemen olan ilkesi irade serbestisidir (Privatautonomie).

Tarihçe

Hukukun başlangıcı medeniyetin oluşumuna yakın bir şekilde ortaya çıkmıştır. M.Ö. 3000'lerde oluşmuş Antik Mısır hukuku, medeni kanunlar içeren ve yüksek olasılıkla 12 levhaya bölünmüş kitaplardan oluşmuştur. Ma'at baz alınarak hazırlanmış olan, kültürel özelliklerle karakterize edilmiş, eşitlik ve bölünemezlik konulu retorik söylev şeklindedir.[4][5] M.Ö. 22. yüzyıllara gelindiğinde Sümer İmparatoru Ur-Nammu tarihteki ilk yasayı, ahlak kuralları ile ilgili beyanlardan oluşan bir yasayı hazırlatmıştır. M.Ö. 1760 yıllarında Kral Hammurabi, Babil kanunlarını yasalaştırıp tabletlere işlettirmiştir ve halkın görmesi için krallığın çeşitli bölgelerine stel olarak yerleştirtmiştir. Bu kanunlar Hammurabi Kanunları olarak bilinir. Bu kanunların en bozulmamış kopyası 19. yüzyılda İngiliz Asurolojist tarafından bulunmuştur ve harf çevirisi yapılarak farklı dillere çevrilmiştir.[6]

Eski Ahit M.Ö 1280 yıllarında ortaya çıkmıştır. Ahlaki zorunluluklardan ve iyi bir toplumun sahip olması gereken özelliklerden bahseder. Milattan önce 8. yüzyıllarda, Antik Atina'dan küçük bir şehir devleti tarihteki ilk kadınlar ve köleler hariç geniş katılımı temel alan bir toplum oluşturmuştur. Buna rağmen Antik Atina'da hukuk bilimine ya da hukuka dair bir kelimeye rastlanmamıştır.[7] Bunun yerine ilahi yasa (thémis), insan kararnameleri (nomos) ve törelerden (díkē) oluşan üçlü bir ayrıma başvurmuşlardır.[8] Ancak Antik Yunan Hukuku, demokrasinin oluşumunda önemli anayasal yenilikler içermiştir.[9]

Roma Hukuku ağırlıklı olarak Yunan filozoflarından etkilenmiştir ancak ayrıntılı kuralları profesyonel ve sofistike hakimleri tarafından oluşturulmuştur.[10][11] Uzun zamanlar hüküm süren Roma İmparatorluğu değişen toplumsal şartlara uyum sağlayabilmek için hukuk değişimlere uğramıştır.[12] Karanlık Çağ'da bu yasalar töre ve içtihatlarla değiştirilse de 11. yüzyılda Orta Çağ hukuk akademisyenleri Roma Hukukunu araştırmaya başlayınca yeniden keşfedilmiştir. Latince hukuk özdeyişleri rehberlik etmek için derlenmiştir. Orta Çağ İngiltere'sinde Kraliyet Mahkemeleri örnek davalardan oluşan bir bütün geliştirdiler. Bu bütün daha sonra Kara Avrupası Hukukuna kaynaklık etmiştir. Avrupa çapında geçerli olan bir Ticaret Hukuku, tüccarların ortak kurallara göre ticaret yapmalarına yarayacak ve farklı yerel hukuk kurallarına tabi olmamalarını sağlayacak şekilde oluşturulmuştur. Oluşturulan bu hukuk kuralları modern Ticaret Hukukunun habercisi olmuştur, sözleşme serbestisini ve mülkiyetin satılabilirliğini vurgulamıştır.[13] 18. ve 19. yüzyılda milliyetçilik öne çıkınca Ticaret Hukuku ülkelerin yerel hukuklarına yeni kanunlarla birleştirilmiştir. Napolyon ve Alman yasaları en etkilileri olmuştur. Bu yasalar geniş ciltlerden oluşan İngiliz Ticaret yasalarına göre hakimlerce daha kolay uygulanabilir ve ihracat edilebilir olduklarından tercih edilmişlerdir.

Antik Hindistan ve Çin yasaları farklı hukuk geleneklerini temsil ederler ve tarihte bağımsız hukuk teorisi ve pratiği okullarına sahip olmuşlardır. M.S. 100 yıllarında Hindistan'da Arthashastra ve Manusmriti adlı kuruluş antlaşmaları emredici hukuki tedbirler içeren yazılardan oluşmuştur.[14] Hindistan mitolojisi tipi olan Manu'nun felsefik görüşü tolerans ve çoğulculuk üzerinedir ve Güney Doğu Asya'da benimsenmiştir. Bu Hint kültür ve yanında İslam Hukuku, Hindistan İngiltere'nin bir parçası haline gelince terk edilmiştir ve yerine Kara Avrupası Hukuku uygulanmıştır.[15] Doğu Asya hukuk gelenekleri ilahi ve dini unsurlarla özgün bir yapı oluşturmuştur.[16] Japonya hukuk sistemini çoğunluğu Alman Medeni Hukuku olmak üzere batı hukuk sistemleri ışığında modernleştiren ilk ülke olmuştur.[17] Çin de Çing Hanedanlığı'nın son yıllarında hukuk sistemini modernleştirmeye başlamıştır. Günümüz Çin Cumhuriyeti'nin hukuki altyapısı Sovyet Sosyalist hukukunun etkisi altında oluşturulmuştur.[18] Hızlı endüstriyelleşmeden dolayı bugün Çin, ekonomik açıdan reform sürecine girmiştir.[19]

Küreselleşme süreci; hukuk alanını da etkisi altına almış ve biçimlenmesinde etkili olmuştur. Hukuk, küreselleşme karşısında yalnızca biçimlenen bir nesne olarak yer almamış ayrıca küreselleşmenin taşıyıcısı da olmuştur. Küreselleşmenin hukuku birebir etkilediği alanlar; evrensel normlar fikri ve uluslararası hukuk olarak sıralanabilir.[20]

Hukuku diğer toplumu düzenleyici kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden ayıran özellik devlet tarafından güvenceye alınmış ve cebrî yaptırımlara sahip olmasıdır. Hukuk kuralları insan davranışlarını düzenler ve bulunduğu toplumun değer yargılarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği sayesinde benzer nitelikteki bütün durumlarda uygulanması sağlanır.

Genellik: Sadece belli bir kimseye değil, aynı durumda bulunan tüm kişilere uygulanmasıdır. Hukuk Kuralları herkes için geçerlidir. Ancak istisnalar bulunabilir. Örneğin, zihinsel yeterliliği bulunmayanlara ceza verilmez.
Soyutluk: Hukuk kuralının belli ve tek bir olaya değil aynı özelliği gösteren tüm olaylara uygulanmasıdır.
Süreklilik: Bir hukuk kuralının yürürlükte kaldığı süre boyunca uygulanmasıdır. (Süreklilik, asla değiştirilemezlik anlamına gelmez. Çünkü Hukuk kuralları kanun koyucu tarafından her zaman için değiştirilebilir, hatta kaldırılabilir.) İstisnai olarak bazı kanunların süreklilik niteliği yoktur. Bu tür kanunlar belli bir süre için çıkartılır ve sadece o süre içinde uygulanırlar. Ör: Her yıl çıkartılan ve 1 yıl boyunca yürürlükte kalan bütçe kanunları.
Bağlayıcılık: Hukuk kurallarına uyulması gerektiği anlamına gelir.[21]

Bağlayıcılıkta kişinin kurala uyması beklenir ve zorlamaya gerek olmadan kendisi de uyabilir. Hukuk kuralı toplumsal kabul gördükten sonra pek çok kişi zorlama olmaksızın ona uyar. Ancak Zorlayıcılıkta ise yalnızca uymayanlar zorlanır. (Uymama şartı vardır.)

Müeyyide

Bakınız: Yaptırım

Hukuk alanında yaptırım kamu gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlarda ortaya çıkan zararları telafi etmek için kullanılır. Hukuk düzenini sağlamayı ve korumayı amaçlayan yaptırımlar yine hukuk düzeninin öngördüğü şekilde yerine getirilir.

Maddi ve manevi yaptırımlar olarak ikiye saf ayrılır. Maddi yaptırımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken manevi yaptırımlar bu durumları engellemek için kullanılır.

Ceza hukukunda ölüm, hapis ve para cezaları; anayasa hukukunda siyasetten men, parti kapatma; vergi hukukunda vergi ve kaçakçılık cezaları gibi değişik hukuk dallarında değişik yaptırımlar vardır.

Hukukun dayanağı

Hukukun dayanağı ile ilgili çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamak gerekirse bunlar, hukukun dayanağını bilinçli bir irade olarak gören kuramlar, irade dışı olarak gören kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların bazılar felsefik değil ortaya çıktığı dönemin sorunlarını çözmek veya politik görüşleri hukuk bilimi içinde ifade etme ihtiyacından ortaya çıkmıştır.

Hukukun unsurları

Hukukun öğeleri (unsurları) üç tanedir: 1) Kural, 2) Yaptırım, 3) Devlet. (Bunlar olmadan hukuk olamaz.)[22]

Hukukun işlevleri

Hukuk başlıca iki işlevi yerine getirir: 1. Düzeni sağlar, 2. Adaleti tesis eder. Adalet ve Düzen arasındaki ilişki Avustralyalı Prof. Hedley Bull tarafından kapsamlı olarak ele alınmıştır.[23] Adalet ve Düzen birbirinin bütünleyicisi olduğu kadar[24] aynı zamanda ilginç bir biçimde birbirlerine ters orantılı olarak etki eden iki kavramdır. Düzeni hızla sağlamak kesinlikle adaletin eksik kalmasına sebebiyet verecektir. Örneğin bir cinayet davasında, geçmiş çağlarda olduğu gibi çok kısa bir sürede karar verip, suçluyu idam etmek toplumsal düzeni hızla sağlayacak ve hukuk caydırıcı etkisini olabildiğince çabuk bir biçimde gösterecektir. Ama belki de yanlış bir karar verilmiş olacağı için adalet açısından geri dönülmez bir hata yapılmış olacaktır. İsyanlar bastırılırken yargılama yapılmaksızın elinde silah olan suçlu olduğu düşünülen herkesin infaz edilmesi yine benzeri bir örnektir. Tam aksine Adaleti mutlak anlamda yerine getirmeye çalışmak ise, en azından yaşanan zaman kaybı açısından düzenin bozulmasına neden olacaktır. Bu nedenledir ki, insanların hukuk sisteminin yavaşlığına ve adaletin gecikmesine olan güven eksikliği modern hukuk sistemlerinin başlıca problemlerinden birisidir.[25][26] Örneğin; uzun yargılama süreleri adalete olan güveni sarsar. Delil yetersizliği nedeniyle serbest kalan suçlu aynı suçu işlemeye devam edebilir.

Düzen, herhangi bir sistemin uyumlu ve amaca yönelik olarak işleyişidir. Düzen karmaşayı önler. Huzuru ve güveni sağlar. İnsanlar arasında barış ortamı oluşur.
Adalet, insanlar arasında hakların korunmasının sağlanmasıdır. Fırsat Eşitliği, Hak Eşitliği gibi kavramların uygulanmasını gerçekleştirir. Adalet sistemine (mahkemelere) -bireysel anlamda olsa dahi- düzen bozulduğunda ihtiyaç duyulur.

Tarihteki en ilginç örneklerden birisi olarak Cengiz Han’ın Ölüm Yasası (Büyük Yasa) pek çok suçun cezasını ölüme bağlayarak toplumsal düzeni ve askeri disiplini hızla sağlamıştır.[27] Ancak cezalar adil ve orantılı değildir. Örneğin at hırsızlığının cezası ölüm olarak belirlenmiştir.[28] Bu o dönem için bile aşırı ve orantısız bir cezadır. Cengiz Han'ın amacı adaleti sağlamaktan çok disiplinsiz Moğol kabilelerindeki karmaşaya neden olan temel etkenleri ortadan kaldırarak onları hızla düzenli askeri birliklere dönüştürmektir. (Cengiz Han’a ait Büyük Yasa’nın günümüze ulaşan parçaları Mısırlı tarihçi Makrîzî’nin kitapları ile Arap gezgin İbni Battuta Seyahatnamesinde bulunmaktadır.)

Bilinçli irade kuramı

Genel irade kuramı’na göre hukuk; toplumdaki insanların karşılıklı olarak birbirleriyle anlaşmalarını dayanak alır ve bunun sonucunda hukuka, toplumsal sözleşme olarak bakar. İnsanların anlaşarak ortaya çıkardığı bu toplumsal sözleşmeye uymaları kendileri için ödev olarak görülür.
Tanrısal (İlahi) irade kuramı hukuku Tanrı'ya dayandırır ve ancak onun istemesi dahilinde ortadan kalkar. Hukuka uyma zorunluluğu, onu Tanrı'nın yansıması olarak gördükleri içindir.
Kişisel irade kuramı ise Devletin iradesine dayandırır. Hukuk, devlet ve onu temsil eden güçler içindir.
Her yaptığımızdan kendi öz ve hür iradelerimiz sorumludur. Ancak günümüze kadar bu kuramları tamamen çürüten ve yok sayan birçok olay olmuştur. Bu olaylardan ötürü yeni verilen hükümlerde iyi niyet şartına bakılmaktadır. Bir durum olduğunda kişinin ehliyeti bulunuyorsa ve ortada bir yanlışlık varsa en son olarak iyi niyet durumunun olup olmadığına bakılır ve gerekli duruma göre işlemler yapılır.

Bilinç dışı irade kuramı

Tarihsel hukuk kuramı, hukuku ulusların tarihlerine dayandırır. Hukuk bir ulusla doğar yaşar ve gelişir, bir yasa koyucunun iradesine bağlı değildir.
Doğal hukuk kuramı’na göre ise doğal hukukun insan var olmadan önce de var olduğunu ve insanların yaptığı hukukun bu doğal hukuka uygun olması gerekir. İnsan hakları doğal hukuk kuramına göre değerlendirilir. Örnek olarak insanların doğal olarak sahip olduğu yaşam hakkı değiştirilemez veya kaldırılamazlar.

Pozitivist kuramlar

Bazı pozitivistler; hukukun devlet iradesinden doğduğunu, bazıları ise sosyal bir durum olduğunu söylerler. Marx'ın hukuk alanındaki düşünceleri de pozitivist kuramlar arasına girer. Ona göre tüm toplumsal olaylar ekonomik olaylara dayanmakta, dolaylı olarak hukuku toplumsal olaylara dayandırmaktadır.

Eleştirel kuram

Eleştirel hukuk kuramına göre, akla ve mantığa dayalı evrensel bir hukuk düzeni ortaya konulmalıdır. Ne var ki hukuk mantığın ifadesi değil, siyasal gücün (iktidarın) yansımasıdır. Eleştirel hukukçular açısından hukuk, kurallar ve bütünle ifade edilmenin dışına çıkmıştır.[29]

Hukuk sistemleri

Hukuk biliminde biçim, öncelikler ve ilkeler doğrultusunda bazı sistemler ortaya çıkmıştır.

Roma hukuku

Avrupa ülkelerinin yanında Türkiye'nin de kanun hazırlama sürecinde örnek aldığı hukuk sistemidir. Roma hukuku, tüm dünyada hukuk fakültelerinde en yaygın olarak öğretilen hukuk sistemidir ve birçok ülkede bugün uygulanan laik hukuk sistemlerinin kaynağıdır. Bu sistemde hukuk, kamu hukuku ve özel (medeni) hukuk diye iki ana bölüme ayrılır. Bu anlayış, özellikle yurttaşlar arasındaki ilişkileri düzenlemeyi öncelikli hale getirmiştir. Bu sebeple Medeni Hukuk diğer sistemlere göre çok daha ileri düzeydedir. Hukuku, yasa koyucular yapar.

İstanbul şehrinde Bizans İmparatoru I. Justinianus döneminde (M.S. 565) derlemesi yapılan "Corpus Iuris Civilis" ya da "Justinianus Kodeksi", Roma hukukunun Bizans dönemine uyarlanmış bir derlemesidir. Bu derleme, Roma hukukunun yaşatılması ve sonradan modern Avrupa'nın çağdaş hukuk sistemlerine kaynaklık etmesinde önemli rol oynamıştır.

Roma hukukundan günümüze birçok temel prensip ve özdeyiş kalmıştır. Masumiyet karinesi (hiç kimsenin suçu kanıtlanmadan suçlu sayılamayacağı), kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesi (kanunen suç olarak tanımlanmamış bir eylemin suç olarak nitelenemeyeceği ve buna ceza verilemeyeceği), hukukun yönetim erkinden bağımsız olması ve hiç kimsenin kendi davasının yargıcı olamayacağı ilkeleri bunlardan en çok bilinenleridir.

Omnes homines aequales sunt (Bütün insanlar eşittir)
Nullum crimen, nulla poena sine lege (Kanunsuz suç, kanunsuz ceza olmaz)
Actori incumbit onus probandi (İspat yükü davacıya aittir)
In dubio pro reo (Şüpheden sanık yararlanır)
İnfinita aestimatio est libertatis (Özgürlüğün değeri sonsuzdur)
Iustitiae dilatio est quaedem negatio (Geciken adalet onun reddi demektir)
Leges ab omnibus intellegi debent (Kanunlar herkes tarafından anlaşılabilir olmalıdır)
Litorum usus publicus est (Kıyılar herkes tarafından kullanılabilir)
Ne bis in idem crimen iudicetur (Aynı suça iki defa mahkûmiyet kararı verilemez)
Nihil iniquis venali iustitia (Satın alınabilen adaletten daha kötü bir şey olamaz)
Non servata forma corruit actus (Şekle uyulmamışsa muamele yıkılır)
Poena corporalis maior qualibet poena pecuniaria (Bedeni ceza her türlü para cezasından daha ağırdır)
Quilibet praesumitur bonus, usque dum probetur contrarium (Aksi kanıtlanıncaya kadar bir kimsenin iyi niyetli olduğu karinedir)

Kara Avrupası Hukuk Sistemi

Ana Madde: Kara Avrupası hukuk düzeni

İngilizce diliyle "Civil Law" adı altında geçen Kara Avrupası hukuk sistemi bugün dünyadaki çoğu ülkenin kullandığı hukuk sistemidir. Kıta Avrupası hukuk sisteminde yetkili sayılan kaynaklar, başlıca, yürürlükteki yasalar —özellikle daha önce hükûmet tarafından kodifike edilmiş anayasalar veya tüzükler— ve törelerdir.[30] Kodifikasyonlar binlerce yıl öncesine dayanır ve bunların en erken örneği Babil Kanunları'dır. Modern Kıta Avrupası hukuk sistemi aslen geç Ortaçağda Batı Avrupası tarafından keşfedilen 6. yüzyıl Doğu Roma İmparatorluğu hukuk pratikleri yazılarından türemiştir. M.S. 529-534'te Bizans İmparatoru I.Justinianus o zamana kadar oluşturulmuş Roma kanunlarını kodifike etmiştir ve birleştirmiştir. Oluşturulan bu bütüne Corpus Iuris Civilis adı verilmiştir. Justinianus Kodeksi Bizans İmparatorluğunun çöküşüne kadar ayakta kalmıştır. Bu sırada Batı Avrupa, Justinianus Kodeksi 11. yüzyılda keşfedilene kadar Theodosius kanunlarına ve Alman örf ve adet hukukuna başvurmuşlardır. Bologna Üniversitesi akademisyenleri bu kanunları kullanarak kendi hukuklarını yaratmışlardır.[31] Kara Avrupası hukuk sistemi kodifike edilirken Roma Hukuku ve bunun yanında kilise fıkıhları gibi dini hukuk baz alınmıştır ve Aydınlanma Çağı'na kadar Avrupa'ya yayılmaya devam etmiştir. 19. yüzyılda Fransa, Kod Napolyon'la; Almanya, Bürgerliches Gesetzbuch'la kanunlarını modernleştirmiştir. Bu iki Kanun yalnızca Avrupa'nın hukuk sistemini değiştirmekle kalmamıştır, ayrıca Japon ve Kore hukuki geleneklerine de kaynaklık oluşturmuştur.[32][33] Bugün Kıta Avrupası hukuk sistemine sahip olan ülkeler Rusya'dan Çin'e uzanır.[34]

Ortak hukuk

Ana Madde: Ortak hukuk

Anglo-Amerikan ülkelerinde uygulanan sistemdir. XI. yüzyılda İngiltere'de gelişmiştir. Ortaçağda İngiltere'de Norman Fethinden sonra hukuk eyaletten eyalete, her bir kabilenin törelerine göre farklılık göstermeye başlamıştır. "Ortak Hukuk" konsepti ise 12. yüzyılın sonlarında II. Henry'nin saltanatı zamanında, yetkisi olan yargıçları kurumsallaşmış ve birleşik, ülke için "ortakça" uygulanabilecek bir hukuk sitemi yaratmaları konusunda tayin ettiğinde ortaya çıkmıştır. Ortak Hukukun evrimleşmesindeki sonraki en önemli adım Kral John'un zamanın baronları tarafından hukuk kurallarını ihlal etme yetkisini sınırlayan bir belge imzalattırılmasıyla atılmıştır. Bu "büyük ferman" ya da Magna Carta ayrıca Kralın muhit hakimlerinin mahkemelerini ve yargılarını, ülke hakkında öngörülemeyen konularda despot kararlar vermek yerine, "kesin bir halde" tutmalarını emretmiştir.[35] Fakat zamanla sistem fazla sistematik, katı ve değişmez hale gelmiştir ve bu vatandaşların krala Ortak Hukuku hükümsüz kılması için talepte bulunmasına yol açmıştır. Bunun sonucu Lord Şansölyeler Thomas More zamanında, Ortak Hukukun hakkaniyet eksikliklerini gidermek için yeni bir mahkemeler sistemi kurulmuştur. 19. yüzyılda İngiltere'de, 1937'de Amerika'da bu iki sistem birleştirilmiştir.

Ortak hukuk sistemleri; diğer ülkelere kıyasla daha liberal diyebileceğimiz özgürlükçü ekonomik sistemlere sahip ülkelerde daha yaygındır. Bu sistem "doğal hukuk" prensiplerine eğilimlidir. Hukuk sisteminin, "kendiliğinden ve dinamik bir şekilde"; sürekli değişim içerisinde olduğunu savunur. Doğal hukuka yakın ortak hukukun; teknolojik gelişmeler karşısında yetersiz kalan yasaların yaratacağı mağduriyetleri önleyebilmesi adına daha makul olduğunu söyleyen bir görüş son yıllarda daha ağır basmaktadır. Kodifikasyon yani uygulanacak kural üretme aşamasının yargıçlara değil de sadece yasama meclislerine verildiği ülkelerin; teknoloji karşısında hukuk sistemleri ile birlikte uyum sağlayabilmesi kabiliyeti giderek güçsüzleşmiştir.

Roma hukuk sistemi gibi hukuku bölümlere ayırmaz, ayrıca hukuk yaratıcısı olarak yargıçları görürler. Hukuk fakültelerinde Common-law adıyla anılır. İstisnai olarak Amerika Birleşik Devletleri'nde Louisiana Eyaleti ve Kanada'da Quebec Eyaleti ortak hukuk ile yönetilmez.

Dini Hukuk

Dinî hukuk açıkça dini emirlere dayanır. Buna Yahudi yasa sistemi Halaha ve Müslüman yasa sistemi Şeriat örnek verilebilir. Bazı Hristiyan Kiliseleri Kanon Hukukunu kabul ederler ve uygularlar. Dinî hukuk çoğunlukla "değiştirilemezlik"e vurgu yapar çünkü Tanrının sözlerinin hükûmet ya da mahkemeler tarafından insanlara karşı yasalaştırılmaması ve değiştirilmemesi kabul edilir. Ancak tam ve detaylı bir hukuk sistemi insan detaylandırılmasına ihtiyaç duymuştur. Bu nedenle, örneğin İslam Hukukunda Kıyas, İcma ve İçtihat yöntemi kabul edilmiştir. Başka bir örnek olarak da Tevrat gösterilebilir. Bazı İsrail topluluklarının kullanmayı seçtiği basit kodlardan oluşan Yahudi Hukukunun yanında Halaha, Talmud'un yorumlamalarının özetlendiği yasalardır. Yahudi Hukukunda davacılara isterlerse dini hukuku da kullanabilmeleri izni verilmiştir.

İslam hukuku

İslam hukuku, İslam'ın ilkelerine dayanır ve hukukun kaynağı olarak Kur'an görülür. İslam hukukunda Kur'an'da hüküm bulunmaması halinde Peygamberin sözleri (hadis) ve davranışları (sünnet) dikkate alınır. Kıyas (analoji) ve İcma (mahkeme içtihatları ve din bilginlerinin görüşleri) hukukun oluşumunda önemli paya sahiptir. Osmanlı İmparatorluğu'nda da uygulanan İslam hukuku, Türkiye'de 1926'da yürürlüğe giren Medeni Kanun ile yürürlükten kalkmıştır.

Osmanlı İmparatorluğu'nda uygulanan hukuk sistemi bir padişahın varlığından dolayı Batı'daki gibi monarşik algılansa da şeyhülislamın bir padişahı görevden alabilme yetkisinin varlığı İslam hukukunun ne derece de uygulandığını gösterir. Günümüzde yasaları İslamî kurallar doğrultusunda belirlenmiş ülkeler vardır.

Sosyalist hukuk

Rusya komünist devriminden sonra sosyalist ülkelerde uygulanan sistemdir. Daha çok ekonomik koşullara dayanır ve en önemli dayanağı mülkiyet hakkının kişilere değil topluma ait olmasıdır. Bireyler arasındaki özel hukuktan çok toplum çıkarları gözetilmiştir. Ayrıca Marksist ve Leninist düşünceye göre sosyalist hukuk geçici bir durumdur ve toplumu düzenlemek içindir ve toplum komünist düzene geçtiği zaman yaptırıma dayanan bir hukuk sistemine gerek kalmayacaktır. Sosyalizmin Avrupa'da çökmesinden sonra sosyalist hukuk sistemi de olumsuz yönde etkilenmiştir.

Uluslararası hukuk

Uluslararası hukuk bir devletin diğer bir devlet veya devletlerle ve yahut bir devletin uluslararası örgütlerle ilişkilerini düzenleyen kamu hukuku dalıdır. Bir devletin ülkesinde vatandaşları arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarına “iç hukuk” denir. Bir devletin diğer devlet veya uluslararası örgütlerle ilişkilerini düzenleyen kurallar ise “dış hukuk”u meydana getirir. İç hukukta devlet üstün bir iradeye sahiptir. Fakat, uluslararası hukukta devlet gibi üstün bir iradeye sahip, yani devletlerin bağlı olacakları koyacak ve bunları uygulayacak bir otorite yoktur. Uluslararası hukukta devletler arasında eşitlik söz konusudur. Uluslararası toplum, eşit ve egemen devletlerin yan yana olduğu bir sistemdir. Bu sistemde, eşit ve egemen devletlerin yan yana olması, hem ayırt edici, hem de zayıf olan özelliğidir. Bu durum sistemi güçsüz kılar, çünkü kuralları oluşturan, uygulayan ve yorumunu yapan varlıklar, eşit ve egemen devletlerdir. Birbirine eşit ve egemen varlıklar arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarının kaynağı olarak bir üst organ yoktur. Dolayısı ile bu sistem içinde, kuralları yaratanla, ona tâbi olacak olanlar aynıdır. Milletlerarası toplumda devletteki gibi merkezîleşme yoktur, teşkilâttan yoksun bir yapı sergiler. Yasama işlevi, devletler tarafından gerçekleştirilir.

Uluslararası hukukun kaynakları, andlaşmalar, örf ve adet hukuku, hukukun genel prensipleri, içtihatlar ve doktrindir. Uluslararası hukukun başlıca inceleme konuları şunlardır: Uluslararası hukukun kaynakları, uluslararası hukukun kişileri, uluslararası hukukun mekansal kuralları, kara, deniz, hava ülkesi, devletlerin tanınması, devletlerin halefiyeti, diplomasi ilişkileri, sorumluluk, uyuşmazlıkların çözümü, kuvvet kullanma.

Avukat, hukuk fakültesi mezunu, avukatlık stajı yapmış, avukatlık mesleğini serbest veya bir kuruma bağlı olarak icra eden kişidir. Avukatın eş anlamlıları aklavcı ve vekil sözcükleridir.[1][2][3][4] Avukatların faaliyette bulunması için baroya kaydolmaları zorunludur (Kurum avukatları baroya bağlı çalışmak zorunda değildir)[5][kaynak belirtilmeli]. Genellikle çalıştıkları şehirde bulunan baroya kayıtlı olarak faaliyet gösterirler. Avukat, uyuşmazlıkların doğumundan başlayarak, mahkeme aşaması ve hakkın teslimine kadar olan süreçte kişileri temsil eder. Avukat sadece iş ve dava takibi yapmaz, aynı zamanda hukuki konularda danışmanlık, hakemlik, arabuluculuk görevlerini de yerine getirebilir.

Avukatlar, bir hukuk diplomasına ve avukatlık ruhsatına sahiptirler. İnsanlar yasa ile ilgili bir sorun yaşarlarsa ilgili avukatlara danışırlar. Kişi, başkasına dava açmak için bir avukattan yardım alabilir. Kural olarak davalarda kişileri temsilen bir avukatın bulunması şart değilse de, zorunlu müdafilik gibi kanunla öngörülen bazı durumlarda kişilerin bir avukatı olmadan dava sürdürülemez.[6] Avukat mahkemeler başta olmak üzere tüm devlet kurumları ve tahkimler karşısında müvekkilinin haklarını savunmakla yükümlüdür. Kişi suçla itham edildiğinde, bu suç iddiasını bertaraf etmek amacıyla da avukatlar devreye girer.

Avukatlar farklı ortamlarda çalışabilir. Örneğin devlet kurumlarında memur olarak, özel şirketler bünyesinde işçi olarak, başka bir avukata bağlı olarak çalışabilirler veya başka avukatlarla bir araya gelerek avukatlık ortaklığı kurabilirler.

Avukatlık meslek tekeli

Tüm dünya ülkelerinde avukatlık mesleğinin nasıl yapılacağına dair bir avukatlık kanunu mevcuttur. Genel olarak her ülkede bir şehirde veya eyalette baroya kayıtlı avukatlara avukatlık mesleğiyle ilgili tekel hakkı tanımaktadır. Tercihe bağlı olarak o ülkedeki avukatlar tüm ülkede veya eyalette avukatlık yapabilmektedir. Buna uluslararası avukatlık meslek tekeli denilmektedir. Her ülkenin avukatlık sistemi tercihine bağlı olarak istisnaen bazı dava ve işler yabancı ülkelerde faaliyet gösteren avukatlar tarafından da yapılabilmektedir.

Türkiye'de avukatlık bir kamu hizmeti ve serbest meslek olarak kabul edilmektedir. Avukatlar, hakim ve savcılar gibi yargı erkinin kurucu unsur olup bağımsız savunmayı serbestçe temsil ederler (Av. K. m. 1). Kural olarak bağımsız olan avukatların devlet kurumlarında ve özel işletmelerde çalışmaları mümkündür.

Türkiye'de avukatlık mesleği 1876 yılında yabancılara yardımcı olmak için kurulmuştur[1].

İçindekiler

1 Avukatlığın amacı
2 Avukatlık tekeli
3 Avukatlık mevzuatı
4 Kaynakça
5 Ayrıca bakınız

Avukatlığın amacı

Türkiye'de avukatlığın amacı; hukuki ilişkilerin düzenlenmesini, her türlü hukuki olay ve uyuşmazlığın adalet ve hakkaniyete uygun olarak çözümü ve hukuk kurallarının tam olarak uygulanmasını yargı organları, hakemler, resmi ve özel kişi, kurul ve kurumlar nezdinde sağlamaktır. Avukat bu amaçla hukuki bilgi ve tecrübelerini adalet hizmetine ve kişilerin yararlanmasına tahsis eder. Yargı organları, emniyet makamları, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüsleri, özel ve kamuya ait bankalar, noterler, sigorta şirketleri ve vakıflar avukatlara görevlerinin yerine getirilmesinde yardımcı olmak zorundadır. Kanunlarındaki özel hükümler saklı olmak üzere, bu kurumlar avukatın gerek duyduğu bilgi ve belgeleri incelemesine sunmakla yükümlüdür. Bu belgelerden örnek alabilmek için avukatın vekâletname ibraz etmesi gerekir (Av. K. m. 2).

Avukatlık tekeli

Türkiye'de hukuki meselelerde görüş bildirmek, mahkeme, hakem veya yargılama yetkisi bulunan diğer organlar huzurunda gerçek ve tüzel kişilere ait hakları dava etmek ve savunmak, adli işlemleri takip etmek, bu işlere ait bütün evrakı düzenlemek, yalnız baroya kayıtlı avukatların yapabileceği işlerdir. Avukatlar sayılanlar dışında kalan resmi dairelerdeki bütün işleri de takip edebilirler (Av. K. m. 35).

Avukatlık Kanunun'da 2001 yılında 4667 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle avukat, "yargının kurucu unsuru" olarak tanımlanmıştır. Bu yasal tanım ile avukatların üç temel erk'ten biri olan yargı erkini kullanan, bu erki paylaşan görevliler olduğu kabul edilmiştir. TCK'nu m. 6,1,d maddesi ile de "yargı görevlilerinin" Hakim, savcı ve Avukat olduğu 2005 yılında pozitif hukukumuzda kabul edilmiştir. Bahsedilen "erki kullanma", "erki paylaşma" unsuru, avukatlara "avukatlık yetki tekeli" olarak verilen görevin dayanak ve nedenini oluşturmaktadır. Sivil toplumcu bazı bakış açıları ile avukatın devletleştirildiği savı ise aslında yurttaşın yargıda vekili ile yer almasına olanak veren ve böylece demokrasinin de katılımcı şekilde yargıda gerçekleşmesine olanak veren bu hukuk teorisi ve gerçekliğe yöneltilen eleştirilerin gerçekçi ve doğru olduğunu kabul etmemek gerekir.

Avukatlık mevzuatı

Avukatlık meslekine kabul, avukatlıkla bağdaşmayan yasak haller, avukatlık stajı, avukatın hak ve ödevleri, barolar ve Türkiye Barolar Birliği, avukatların disiplin işlem ve cezaları, avukatlık sözleşmesi gibi konular 1136 sayılı Avukatlık kanunu ve bu kanun gereğince çıkarılan Yönetmeliklerle düzenlenmiştir.

Hâkim veya yargıç, mahkemelerde davaları karara bağlayan, adalet dağıtan kişidir.

Dünyada hâkimlik
Amerikan hukuk sistemi

Amerikan Hukuk Enstitüsü (en), "Hukuk İyileştirilmesi İçin Daimi Teşkilat Kurulması Hakkında Komite" olarak bilinen, Amerika Birleşik Devletleri'nin önde gelen yargıç, avukat ve öğretim üyelerinden oluşan bir grup tarafından yapılan çalışmanın neticesinde 1923 yılında kurulmuştur. Amerikan Hukuk Enstitüsü (en)'nün misyonu, Amerika Birleşik Devletleri ortak hukuku (en)nun açıklığa kavuşturulması ve sadeleştirilmesi ile gelişen sosyal ihtiyaçlara daha iyi şekilde uyum sağlamasını teşvik etmek; adaletin daha iyi bir şekilde tecelli etmesini sağlamak ve hukuk alanında sürdürülebilir bilimsel çalışmaları cesaretlendirmek olarak açıklanabilir.

İşte, Amerikan Hukuk Enstitüsü (en) ve hukuk uzmanları tarafından mülkiyet, sözleşme, haksız fiil (en) gibi hukukun temel alanlarında dikkate alınması gereken ilkeler, açıklamalar ve emsal mahkeme kararları (en)nı içeren, ciltler halinde toplanan ve bağlayıcı olmayan hukuk eserine Restatement (en) adı verilmektedir. Restatement (en)'ın ilk serisi 1923 ila 1944 yılları arasında yayınlanmıştır ve bu Restatement (en) serisi, sözleşmeler, kanunlar ihtilâfı, haksız fiil (en)ler, mülkiyet, tazminat, şube, trust ve mahkeme kararlarına ilişkin eserlerden oluşmaktadır. Günümüzde, yine hukukun çeşitli alanlarına ilişkin olmak üzere, Restatement (en)'ın III. Serisi yayınlanmaktadır. III. serinin ilk eseri, ABD'nin uluslararası ilişkiler hukuku alanına ilişkin olup, 1987 yılında çıkarılmıştır. Restatement (en) çalışmaları hukukun çok daha özel alanlarını da kapsayacak şekilde devam etmektedir. Amerikan Hukuk Enstitüsü (en) ve Restatement (en)'lar hakkında detaylı bilgi edinmek için bkz.: "About ALI and Publications", American Law Institute (ALI): , (23.11. 2015).

Şunu ifade edelim ki, yarı resmî kod niteliğinde olan Restatement (en), yargıçlar açısından yol gösterici bir metin olup, bağlayıcılığı yoktur. Önüne gelen olayda yargıç, Restatement (en)'ın çözüm tarzını benimseyip, gerekçesinde gösterebileceği gibi, Restatement (en)'dan farklı bir sonuca da ulaşabilir, ancak bu durumda gerekçesi doğal olarak daha ayrıntılı olacaktır.

MAHKEME KARARLARI. Federal ve eyalet yargıçları birçok davada Anayasa'yı uygularlar. Herhangi bir davada, Anayasayı yorumlamada son yetki Yüksek Mahkeme'ye aittir. Yüksek Mahkeme, yasanın Anayasa'ya uygun olup olmadığını inceleme yetkisine sahiptir. Yani, bir yasayı Anayasa'ya aykırı görebilir. Yüksek Mahkeme'nin bu yetkisi, daha çok 1803 yılında Yüksek Mahkeme Başkanı John Marshall'ın Marbury v. Madison davasında verdiği karara dayanmaktadır. O tarihten bu yana Yüksek Mahkeme, 125'in üzerinde federal yasa ve yüzlerce eyalet yasasının Anayasa'ya uygun olmadığına karar vermiştir.

Başkan, Senato'nun tavsiye ve rızası ile, ve mevcut senatörlerin üçte ikisinin onayı ile, antlaşmalar yapma yetkisine sahip olacak; ve büyükelçileri, diğer diplomatik kişi ve konsolosları, Yüksek Mahkeme yargıçları ile bu Anayasa'nın öngörmediği ve yasalarla kurulacak Birleşik Devletleri makamları için bütün görevlileri önerecek ve Senato'nun tavsiye ve rızası ile bunların atamalarını yapacaktır: ancak Kongre uygun gördüğü alt düzeydeki görevlilerin atanmasını yasa ile, yalnızca Başkan'a, mahkemelere ya da Yönetim Bölümlerinin başkanlarına verebilecektir.

Birleşik Devletlerin yargı yetkisi bir Yüksek Mahkemeye ve Kongre'nin zaman zaman atayacağı ve kuracağı alt mahkemelere verilecektir. Yüksek Mahkeme ve alt mahkeme yargıçları, iyi halleri sürdüğü sürece görevde kalır, ve görevde bulundukları sürece hizmetleri karşılığında belli zamanlarda, azaltılamayacak bir maaş alacaklardır.

Bu Anayasa ve bu Anayasa uyarınca yapılacak Birleşik Devletler yasaları; ve Birleşik Devletlerin yetkisi altında yapılmış ya da yapılacak, bütün antlaşmalar, ülkenin en üstün yasası olacak; ve bütün eyaletlerdeki yargıçlar, herhangi bir eyaletin Anayasası ya da yasalarındaki karşıt hükümlere rağmen bu üstün yasaya uyacaklardır.

Suçlanan kişi suçlu bulunursa, kişi görevden alınabilir ve bir daha federal bir görevde çalışma yasağı getirilebilir. Senato başka bir ceza veremez, fakat o kişi normal mahkemelerde de yargılanabilir. Senato, tümü yargıç olmak üzere, 7 kişiyi suçlu bulmuştur. Bu kişilerin tümü görevden alınmış fakat sadece ikisine başka bir federal makamda çalışma yasağı getirilmiştir.

AÇIKLAMA: Anayasa'yı hazırlamış olanlar, bazı konularda Senato'nun İngiltere'deki Lordlar Kamarasının Kral'a yaptığına benzer şekilde, Başkan için bir danışman kurulu görevi üstlenmesini tasarlamışlardı.

Başkan, antlaşmalar yapabilir ve değişik hükümet yetkililerini atayabilir. Ancak bir antlaşmanın kabulü için, toplantı esnasında mevcut olan Senatörlerin üçte ikisinin onayı gerekmektedir. Ayrıca, yüksek dereceli memurların göreve getirilmesi için toplantı esnasında mevcut olan Senatörlerin yarısından fazlasının onayı gerekir.

YARGI ORGANI

AÇIKLAMA: Anayasa, federal mahkemeleri hem Kongre'den hem de Başkan'dan bağımsız tutmak için her türlü çabayı gösterir. Yargıçların "iyi halleri" süresince görevde kalacakları güvencesi, görevi kötüye kullanmakla suçlanıp mahkûm olmadıkları takdirde, yaşamları boyunca görevde kalabilmeleri demektir. Bu kural, görev süreleri içinde, kendilerini atayan Başkan'ın veya diğer Başkanların görevden alma tehditlerine karşı yargıçları korur. Maaşın azaltılamayacağı kuralı, Kongre'nin maaşı istifaya neden olacak derecede indirme tehdidi ile yapacağı baskıdan yargıcı korur.

AÇIKLAMA: Üstünlük bendi olarak bilinen bu bölüm Anayasa'nın dingil çivisi- yani bütün yapıyı bir arada tutan bölüm – olarak adlandırılmıştır. Kısaca eyalet yasaları ile ulusal yasalar arasında bir uyuşmazlık durumunda, ulusal yasaların üstünlüğünü ifade etmektedir. Aynı zamanda, geçerli olabilmesi için bir ulusal yasanın Anayasa'ya uygun olması gerektiği anlamını taşır.

IV. Değişiklik

ARAMA VE TUTUKLAMA MÜZEKKERELERİ Kişilerin, üstlerinin, evlerinin, belgelerinin ve eşyalarının gereksiz aranması ve bunlara el konulmasına karşı bağışıklıkları ihlal edilemeyecek ve bu yetkiyi veren müzekkere mutlaka muhtemel bir nedene dayanacak, yemin ve beyanla desteklenecek, ve özellikle aranacak yeri, tutuklanacak kişi ile el konacak eşyaları belirleyecektir.

AÇIKLAMA: Bu önlem yasal makamların arama, mallara el koyma, ve kişileri tutuklamasını yasaklamamaktadır. Yalnızca, çoğu olayda, yetkililerin bir gerekçe göstererek, yargıçtan arama veya tutuklama izni çıkarmalarını gerektirmektedir. Yüksek Mahkeme, 4. Değişikliğin ihlal edilmesi ile toplanan delilin, bir ceza davasında delil olarak kabul edilemeyeceğine karar vermiştir.

Amerika Birleşik Devletleri Anayasasının en iyi devletin en az yöneten devlet olduğu anlayışını benimsemesinin altında yatan gerekçe şöyledir: Amerikan Anayasasının kurucularından James Madison, Anayasanın "özgürlük yoluyla bahşedilen bir erk belgesi" (a charter of power granted by liberty) olduğunu, "erk yoluyla bahşedilen bir özgürlük belgesi" (a charter of liberty granted by power) olmadığını belirtmiştir. Stephen Breyer, Madison'un bu ifadesiyle, doğal olarak, gerçek kişilerin federal devlete sınırlı bir erk vermeyi istediklerini kastettiğini belirtmektedir. Breyer, buna karşın, Avrupa'da neredeyse sınırsız bir güce sahip olan kralın, özgürlüğü, insanlara bahşettiğini ifade etmektedir. Breyer, söz konusu olgunun Amerika ile Avrupa arasında temel bir fark oluşturduğunu, bu bağlamda Amerikalıların yönetilmemeyi, özgürlüğün temel bir koşulu olarak gördüklerini, onların yargısal erkin yalnızca Anayasadan doğmadığını, bizzat insanların kendisinden de doğduğu anlayışını benimsediklerini, yargıçları doğrudan seçmeseler bile, seçtikleri temsilciler yoluyla yargıçların atandığını belirtmektedir.[1] Bkz. Stephen Breyer, The Court and The World, Vintage Books, New York 2016, s. 244.

Sözcük anlamıyla "due process" (hukuka uygunluk) kavramı; kişinin keyfi bir şekilde yaşamından, özgürlüğünden ve malvarlığından mahrum edilmemesi anlamını taşır.18 Due process kavramı, Amerikan Anayasacılığının temelini oluşturan birey hak ve özgürlükleri bakımından yaşamsal bir önem taşımasına karşın pozitif hukukta herhangi bir tanımı bulunmamaktadır. Daha açık bir deyişle, söz konusu kavramın etkili olduğu hukuksal alan çok geniş olmasına karşın, bunun hukuki konumunu soyut bir şekilde belirlemek oldukça zor olup içtihatlar ışığında konunun değerlendirilmesi gerekmektedir. Gerçekten de Federal Temyiz Mahkemesi adına önceki yargıçlardan Cardozo, "due process" kavramını tanımlarken "onun, halkımızın geleneklerinde ve vicdanında temel olarak kökleşmiş" bir Anayasal garanti olduğunu belirtmiş ve "düzenlenmiş özgürlük (ordered liberty) kavramında saklı" olduğunu vurgulayarak, kesin bir tanımının olmadığını, olaydan olaya değişebilecek bir kavram olduğunu ima etmiştir. Bir başka yargıç Frankfurter ise Rochin v. Kaliforniya (1952) davasında; "Mahkeme, usulün her aşamasında "usulü", İngilizce konuşan halkın geçmişten kalan doğruluk ve adalet anlayışına aykırı olup olmadığını inceler. Bu adalet ölçütleri hiçbir yerde yazılı olmamasına rağmen bellidir" diyerek "due process" kavramının esnek niteliğine vurgu yapmıştır.19

Bunun gibi Birleşik Devletlerde yürütme organı, ilk derece yargı organlarının yetkisinde olduğu söylenebilecek pek çok kişisel uyuşmazlık konusunda da karar vermektedir. Daha açık bir deyişle, yürütme organı içerisinde federal yargıdan daha çok sayıda idare hukuku yargıcı olarak adlandırılan yargıç benzeri kişiler bulunmakta, bu kişiler, düzenleyici işlemlerin ihlali durumunda verilecek para cezaları vermekte, ulusal iş yasaları çerçevesinde işverenler ve işçiler arasındaki haklar, mülteci sorunları ve devlet yardımına ilişkin istemler gibi konularda karar vermektedirler

Yüksek risk sınıfına giren kişiler için ABD toprağına girme yasağı 50 yıl olarak saptanmış, yabancıların elektronik bilgilerinin üç buçuk yıl, el ile aranan yabacılara yönelik bilgilerin ise yedi yıl saklanması uygulamasına geçilmiştir.[2]. ABD'nin hukuk devleti ilkesine aykırı çok sayıda tutumlarına (Bu tutumlar için bkz.[2], diğer ülkeler tarafından koşulsuz destek verilmesi ya da tepkisiz kalınması, ABD makamlarının eylemlerinin tek taraflı davranış üsluplarının daha da artmasına neden olmuş, üstelik bu eylemlerin, kanıtlara dayandırılması yerine, yalnızca istihbarata dayandırılarak temellendirilmesine yol açmıştır.[2]. Bundan daha da vahimi, hukuk devletine aykırı olan bu düzenlemelere Amerikan Federal Temyiz Mahkemesi tarafından ayrıksı durumlar olduğu gerekçesiyle onay verilmesidir. Böyle bir duruma mahkeme tarafından onay verilmesi, Carl Schmitt'in hukuk hakkındaki öngörüsüne uymaktadır. Çünkü mahkemenin ayrıksı durum olduğu için yürütmeye ve idareye olağanüstü yetki veren bu düzenlemeleri kararıyla tanıması, ayrıksı durumu, hukuk düzeninin temeli haline getirmiştir. Daha açık bir deyişle, yürütme ve idare, mahkeme kararı aracılığıyla kendilerine yasama ve yargı ayrıcalıklarını vermiş ve bu durum erklerin formel ayrılığını sorgulatır hale getirmiştir. Bir başka deyişle, Federal Mahkemenin bu bağlamdaki kararları, önceki Başkan Bush'un kendi kendisine verdiği yargıç rolünü onaylamakta, böylelikle bu yetkiler, hukuk kuramının aslında diktatörlük olarak tanımladığı siyasi rejimin bir parçasını oluşturmaktadır.[2] Birleşik Devletlerde hukuk devleti ilkesine aykırı düzenlemeler, yalnızca Vatanseverlik Kanunuyla sınırlı kalmamış, Vatanseverlik Kanunu II olarak bilinen, 2003 tarihli İç Güvenliği Güçlendirme Kanunuyla doruk noktasına ulaşmıştır. Çünkü ilk çıkartılan ABD Vatanseverlik Kanunu, yabancılarla yurttaşlara uygulanacak süreçleri net bir şekilde birbirinden ayırma yoluna giderken, Vatanseverlik Kanunu II ile birlikte hukukun askıya alınması, yalnızca yurttaş olmayanları değil, bununla eşzamanlı olarak tüm ABD'lileri ilgilendiren bir konu haline gelmiştir.[2] Bu kanunun 503. Bölümü, ABD yurttaşı olmayan ancak kalıcı bir şekilde ABD'de ikamet eden kişilerin de bir suç işlemeksizin ya da işleme eğilimi olmaksızın, Adalet Sekreterliğinin, onları, ulusal güvenlik için bir tehlike olarak gösterdiği durumlarda sınır dışı etmesine izin vermiştir.[2] Vatanseverlik Kanunu II ile yürütme ve idare, hukuku yorumlayan ve her istediğinde "kanuniliği" gerçekleştirmek için koşulları değiştiren, kimin toplumun bir parçası, kimin toplumdan dışlandığını belirleyen polis mahkemesi yargıçları konumunu elde etmiştir.[2] Birleşik Devletlerde Vatanseverlik Kanunları ikili bir hukuk sistemi üzerine kurulmuştur. Daha açık bir deyişle, söz konusu yasalar ile her ne kadar giderek daha sınırlanmış olsa da bir taraftan kanunların yurttaşları koruması, diğer yandan ise yabancılar için hukukun askıya alınması süreci öngörülmüştür. Böylelikle sadece Birleşik Devletler yurttaşları için kısıtlı ve sınırlı bir hukuk devleti, yurttaş olmayanlar için ise salt (arı) şiddeti içeren bir örgüt yapısı birlikte yer almıştır.[2] Bir diğer deyişle, terörle savaşım gerekçesine sığınılarak 11 Eylül saldırılarından sonra ikili bir hukuk düzeni kurulmuştur. Somut olarak, yurttaşlar için sınırlı ve kısıtlı bir hukuk devleti, yabancılar için ise hukuksuzluk yönetimi kurulmuştur.[2] İdari tedbirler bakımından kanunilik ilkesine aykırı olan bu düzenlemeler, genel olarak terör karşıtı normların içerisine yerleştirilmiş, daha sonra ise Avrupa kıtasına geçmiştir. Bu geçişte Birleşik Krallık aracı bir rol oynamıştır.[2] Yapılan bu açıklamalardan anlaşılacağı üzere 11 Eylül saldırılarından sonra Birleşik Devletlerde idari tedbirler bakımından kanunilik ilkesine aykırı olan bu düzenlemelerle hukuk devleti ilkesi adeta yok edilmiştir. Nitekim Paye'de Batı ülkelerinde ve bu arada Amerika'daki durumu göz önüne alarak kitabının ismini "La fin de L'Etat de droit" (Hukuk Devletinin Sonu) şeklinde ifade etmiştir. Birleşik Devletlerde hukuk devletinin sonunu, kanımızca, yalnızca kanunilik ilkesine aykırı olarak alınan bu tedbirler getirmemiş, bunun yanında "doğal yargıç" ilkesine aykırı düzenlemeler de getirmiştir. Gerçekten de 13 Kasım 2001 tarihli Başkanlık Kanun Hükmünde Kararnamesiyle terör ile suçlanan yabancı uyrukluları yargılamak için olağanüstü mahkemeler kurulmuş,[2] böylelikle hukuk devleti ilkesi neredeyse bütünüyle ortadan kaldırılmıştır.

common law hukukuna tabi olan ülkelerde idari suç ve cezalarda kanunilik ilkesinin Kıta Avrupa'sı hukuk dizgesine sahip olan Fransa'dan daha fazla uygulandığını105 savunmak olanaklıdır. Gerçekten de Anglosakson hukukuna tabi ülkelerde ve bu arada Birleşik Devletlerde idare hukuku, İdarenin dışında oluşturulmuş bulunan organlar tarafından "denetim ve denge" (checks and balances) sisteminin bir parçası yoluyla evrim geçirerek gelişmiştir. Daha açık bir deyişle, bu ülkelerde yasa koyucu çerçeveyi kurarak, bu çerçevenin özünün mahkemeler tarafından yaratılacak ilke ve prensipler yoluyla doldurulmasını istemiştir. Bu bağlamda Anglosakson modeli Fransız modelinden oldukça farklıdır, çünkü bunlardan ikincisinde idari yargıç, idarenin içerisinde çalışarak normları geliştirmekte ve düzenleyici çerçevenin çoğu da yürütme organı tarafından çizilmektedir. Nitekim Fransız Anayasasının 34. ve 37. maddeleri, düzenleme işlevini, yasama ile yürütme arasında paylaştırmıştır. Hâlbuki yukarıda görüldüğü üzere Amerikan hukukunda yürütme organına özerk bir düzenleme alanı bırakılmamış, söz konusu organın ancak kendisine yetki devredildiği zaman düzenleme yapabileceği esası kabul edilmiştir. Fransız idare hukukunun bu modeli, alternatif ve daha idari merkezli bir idare hukuku tanımı da doğurarak idareye uygulanan norm ve kuralların idare hukukunu oluşturacağı esası benimsenmiştir.106 Fransız modelinin bu bakış açısı idare hukukunu, mahkeme merkezli bir "emir ve denetim" (command and control) sistemiyle konulmuş olmasından daha geniş anlamda ele alınmasını gerektirmektedir.

önemli olduğunu ifade etmektedir. Bununla birlikte yazar, hukuk normları en üst açıklık ve ayrıntıyla düzenlense bile yargıçların her zaman kanunu yorumlamak için bir "boşluk" (room) bulacaklarını belirtmektedir.[3]

1781'de Konfederasyon Maddeleri'nin kabulü ile yeni Anayasa'nın kaleme alınışı arasında geçen yıllar bir zayıflık, çekişme ve karışıklık dönemi oldu. Konfederasyon Maddeleri'nde, yasaları uygulayacak bir yürütme organına ve onları yorumlayacak bir ulusal mahkeme sistemine ilişkin hükümlere yer verilmemişti. Bir yasama Kongresi ulusal hükümetin tek organıydı; fakat, eyaletleri istemedikleri şeyleri yapmaya zorlayacak hiçbir gücü yoktu. Kuramsal olarak, savaş ilan edebilir ve bir ordu kurabilirdi; ancak, kararlaştıracağı sayıda kişiyi silah altına almaya ya da onları desteklemek için gerekli silah ve gereçleri sağlamaya hiçbir eyaleti zorlayamazdı. Faaliyetlerine para sağlamak için eyaletlere başvurmak zorundaydı; ama, eyaletleri federal bütçeye gerekli katkıyı yapmadıkları için cezalandıramazdı.

Vergilendirmenin ve gümrük tarifelerinin denetimi eyaletlere bırakılmıştı ve her eyalet kendi parasını basabilirdi. Eyaletler arasındaki anlaşmazlıklarda - eyalet sınırları üzerine pek çok anlaşmazlık vardı - Kongre arabulucu ve yargıç rolünü üstleniyordu, ama kararlarının kabul edilmesini eyaletlerden isteyemezdi.

Kamu görevlilerinin gücü sınırlıdır. Kamuya ilişkin çalışmaları Anayasa ve Anayasa'ya uygun biçimde yapılmış olan yasalara uymalıdır. Seçilmiş görevliler belirli aralıklarla yeniden seçime girmek zorundadırlar ve çalışmaları böylelikle yoğun kamu denetimine bağlı olur. Atanmış görevliler, onları atamış olan kişi ya da kuruluşun isteğine uygun biçimde hizmet verirler ve çalışmaları yetersiz bulunursa görevden alınabilirler. Bu uygulamanın istisnası, başkan tarafından, politik yükümlülük ya da etkilerden arınmış olmaları için, yaşam boyu görevlendirilen Yüksek Mahkeme üyeleriyle diğer federal yargıçlardır.

Genelde Amerikan halkı arzularını seçim sandığı aracılığıyla ortaya koyar. Ancak Anayasa, aşırı kötü davranma ya da görevi kötüye kullanma durumlarında, kamu görevlilerinin meclis soruşturması yoluyla görevden alınmalarını sağlayan bir hüküm getirmiştir. Madde II, Bölüm 4 şöyledir:

Başkan, Başkan Yardımcısı ve Amerika Birleşik Devletleri'nin tüm kamu görevlileri, vatana ihanet, rüşvet ya da başka ağır suçlar ve kabahatle suçlanır ya da mahkum olurlarsa, görevden alınırlar.

Meclis soruşturması, bir hükümet görevlisinin bir yasama organı tarafından kötü davranışla suçlanmasıdır; genellikle düşünüldüğü gibi, bu suçlardan mahkum edilmesi anlamına gelmez. Anayasa'da belirtildiği gibi, Temsilciler Meclisi bir meclis soruşturması yasa taslağını onaylayarak, kötü davranış suçlamasında bulunmalıdır. Bundan sonra, suçlanan görevli, Yüksek Mahkeme başkanının başkanlığında Senato'da yargılanır.

Ağır bir önlem olduğu düşünülen meclis soruşturması, Birleşik Amerika'da pek ender durumlarda uygulanmaktadır. Temsilciler Meclisi 1797'den beri, 16 federal görevli (iki başkan, bir kabine üyesi, bir senatör, bir Yüksek Mahkeme üyesi ve on bir federal yargıç) hakkında meclis soruşturması kararı almıştır. Senato, bu görevlilerden, hepsi de federal yargıç olan 7'sini mahkum etmiştir.

Önemli kamu görevlilerini atamak da Başkanın Anayasal yetkileri arasındadır; Yüksek Mahkeme üyeleri de dahil olmak üzere, başkan tarafından yapılan federal yargıç atamaları Senato'nun onayını gerektirir. Meclis araştırması gerektiren durumlar dışında, federal yasaları bozma suçundan mahkum olmuş herhangi bir kişiyi koşullu ya da koşulsuz affetmek de başkana tanınan başka önemli bir yetkidir. Affetme yetkisi giderek, hapis sürelerini kısaltma ve para cezalarını azaltma yetkisini de kapsar duruma gelmiştir.

Temel Görev: Anayasa'yı korumak ve Kongre tarafından yapılan yasaları uygulamaktır.

Diğer Yetkiler: Kongre'ye yasa önerilerinde bulunmak; Kongre'yi olağanüstü toplantıya çağırmak; Kongre'de konuşmak; yasaları imzalamak ya da veto etmek; federal yargıçları atamak; federal bakanlıkların ve dairelerin başlarını ve yüksek düzeydeki diğer federal görevlileri atamak; yabancı ülkelere gönderilecek temsilcileri atamak; yabancı ülkelerle olan resmi işleri yürütmek; silahlı kuvvetlerin baş komutanlığını yapmak; Amerika Birleşik Devletleri'ne karşı suç işleyenler için af çıkarmak.

FEDERAL MAHKEME SİSTEMİ

Bu yönteme uyarak, Kongre ülkeyi bölgelere ayırdı ve her bölge için federal mahkemeler yarattı. Bu başlangıç, giderek bugünkü yapıya dönüştü: Yüksek Mahkeme, 13 temyiz mahkemesi, 94 bölge mahkemesi ve iki özel görevli mahkeme. Kongre günümüzde de, federal mahkemeleri kurma ve kapatma, ayrıca federal yargı ağındaki yargıç sayısını saptama yetkisine sahip bulunmaktadır. Buna karşın, Yüksek Mahkeme'yi kapatamaz.

Yargı organının yetki alanı, Anayasa'dan doğan davaları; Amerika Birleşik Devletleri'nin yasalarını ve antlaşmalarını; deniz kuvvetlerine ve deniz ticaretine ilişkin davaları; yabancı devletlerin Amerika Birleşik Devletleri'nde görevli büyükelçilerini, elçilerini ve konsoloslarını ilgilendiren davaları; A.B.D. hükümetinin taraf olduğu anlaşmazlıkları; ve eyaletler (ya da vatandaşları) ile yabancı devletler (ya da vatandaşları ya da uyrukları) arasındaki uyuşmazlıkları da kapsar. Anayasa'daki 11'inci Değişiklik, bir eyalet vatandaşının davacı ve başka bir eyalet hükümetinin davalı olduğu davaları federal yargı yetkisi dışına çıkarmıştır. Buna karşın, bir eyalet hükümetinin davacı ve başka bir eyalet vatandaşının davalı olduğu durumlar dokunmamıştır.

Federal mahkemelerin yetki alanı, tazminata ve başka türde telafiye ilişkin hukuk davaları ile federal yasalardan doğan ceza davalarını kapsar. Madde III, eyalet mahkemeleriyle federal mahkemeler arasında karmaşık bir ilişkiler sistemine neden olmuştur. Federal mahkemeler, genel olarak, eyaletlerin kendi yasalarından doğan davalara bakmaz. Ancak, federal mahkemelerin yetki alanına giren bazı davalar eyalet mahkemeleri tarafından da görülüp karara bağlanabilir. Böylelikle bu iki mahkeme sistemi, belirli alanlarda tam yetkiye diğer bazılarında ise örtüşen bir yetkiye sahip bulunmaktadır.

Anayasa, federal yargıçların "dürüst oldukları" sürece - uygulamada ölünceye, emekli oluncaya ya da istifa edinceye değin - görevde kalmalarını sağlayarak yargı bağımsızlığını güvence altına almaktadır; fakat, görevi sırasında suç işleyen bir yargıç hakkında, başkan ya da diğer federal hükümet yetkililerinde olduğu gibi, meclis araştırmasına baş vurulabilir. A.B.D. yargıçlarının atanmalarını başkan yapar ve bu atamalar Senato tarafından onaylanır. Kongre, yargıçların maaş düzeylerini de saptar.

Yüksek Mahkeme

Anayasa tarafından özel yaratılan tek mahkeme olan Yüksek Mahkeme, Amerika Birleşik Devletleri'nin en üst düzey yargı organıdır. Yüksek Mahkeme kararları başka hiçbir mahkemede temyiz edilemez. Kongre, Yüksek Mahkeme'deki yargıç sayısını ve -belirli sınırlar içinde - hangi davalara bakabileceğini saptayabilir; fakat, Anayasa tarafından Yüksek Mahkeme'ye verilmiş olan yetkileri değiştiremez.

Yargıçların nitelikleri konusunda Anayasa'da bir hüküm yoktur. Yargıçların avukat olmaları zorunluluğu da yoktur; ancak, uygulamada, tüm federal ve Yüksek Mahkeme yargıçları baro üyelerinden olagelmişlerdir.

Yüksek Mahkeme'ye, yaklaşık 200 yıl önce yaratıldığından beri, 100'ü pek az aşan sayıda yargıç atanmıştır. İlk kurulan Yüksek Mahkeme'de, bir başkan ve beş yargıç bulunuyordu. Bunu izleyen 80 yıl süresince yargıç sayısı değişti ve 1869'da mahkemenin bir başkan ve sekiz yargıçtan oluşması karara bağlandı. Başkan Yüksek Mahkeme'nin baş yöneticisi olmakla beraber, davalar hakkında karar alınırken, diğer yargıçlar gibi, tek oyu bulunmaktadır.

Yüksek Mahkeme'nin sadece iki tür davada özgün yetkisi vardır: yabancı devlet ileri gelenlerine ilişkin bulunanlar ve taraflarından biri bir eyalet olanlar. Bunun dışındaki tüm davalar, daha düşük düzeydeki mahkemeler tarafından temyiz edilmek üzere Yüksek Mahkeme'ye gönderilenlerdir.

Yüksek Mahkeme her yıl gönderilen binlerce davadan genellikle 150 kadarına bakar. Davaların çoğu, yasaların yorumlanmasına ya da Kongre'nin yasalaştırmak istediği taslaklara ilişkindir. Buna karşın, Yüksek Mahkeme iş yükünün önemli bir bölümünü, yasa ya da kararnamelerin Anayasaya uygun olup olmadığını saptama çalışmaları oluşturur. Bu yargısal inceleme yetkisi, Anayasa tarafından özellikle verilmiş değildir. Aksine, Mahkeme'nin Anayasa'yı değerlendirmesinden ve 1803 yılında Marbury v. Madison davasında verdiği güçlü ve bir dönüm noktası oluşturan karardan kaynaklanan bir doktrindir. Bu davaya ilişkin kararında Mahkeme, "Anayasa'ya aykırı bir yasama ürünü yasa değildir" demiş ve "yasanın ne olduğunu belirlemek, kesinlikle yargı organının yetki alanı içindedir ve onun görevidir" görüşünü eklemiştir. Doktrin, eyalet hükümetlerinin ve yerel hükümetlerin çalışmalarını da kapsayacak biçimde genişletilmiştir.

Mahkeme'nin kararlarının oybirliğiyle alınması gerekli değildir; yasal toplantı yeter sayısı olan altı yargıcın kararda yer alması koşuluyla, basit çoğunluk geçerlidir. Oyların bölündüğü kararlarda, Mahkeme genellikle bir azınlık ve bir çoğunluk ya da muhalefet oyu açıklaması yayınlar ve bunlar Mahkeme'nin gelecekteki kararlarına temel oluşturabilir. Yargıçlar, alınan bir karara uymalarına karşın uyma nedenleri çoğunluğunkilerden farklı olduğu durumlarda, çok kez ayrı ayrı oy açıklaması yazarlar.

TEMYİZ MAHKEMELERİ VE BÖLGE MAHKEMELERİ

Federal yargı organının ikinci en yüksek düzeyinde, davaların sonuçlandırılmasını kolaylaştırmak ve Yüksek Mahkeme'nin iş yükünü azaltmak amacıyla 1891'de kurulan, temyiz mahkemeleri bulunmaktadır. Kongre, bölge düzeyinde 12 temyiz mahkemesi ve federal düzeyde de A.B.D. Temyiz Mahkemesi'ni kurmuştur. Temyiz mahkemelerinde görevli yargıç sayısı büyük ölçüde değişmekle (6'dan 28'e kadar) birlikte, mahkemelerin çoğunda 10-15 arası yargıç bulunmaktadır.

Temyiz mahkemeleri, bölgelerindeki mahkemelerin (federal yargı yetkisi olan dava mahkemeleri) aldığı kararları inceler. Temyiz mahkemeleri, Federal Ticaret Komisyonu benzeri bağımsız düzenleme kuruluşlarının emirlerine ilişkin iç denetim çalışmaları tamamlandığı halde yasal noktalarda hala önemli anlaşmazlıklar görülürse, bu emirleri incelemeye de yetkilidir. Ayrıca, Federal düzeydeki Temyiz Mahkemesi, patent yasalarını ilgilendiren davalar ile özel görevli mahkemeler, Uluslararası Ticaret Mahkemesi ve Federal Talepler Mahkemesi'nin karara bağladığı özel davaları ilgilendiren temyiz taleplerini ülke genelinde ele alma yetkisine sahiptir.

Temyiz mahkemelerinin altında bölge mahkemeleri yer almaktadır. 50 eyalet, dava sahiplerinin kendilerine yakın bir yerde mahkeme bulabilmeleri için 94 bölgeye ayrılmıştır. Her bölge mahkemesinde en az iki, pek çoğunda birkaç ve en kalabalık bölgelerde iki düzineden çok yargıç görevlidir. İş yükünün ağırlığına göre gerekirse, bir bölgenin yargıcı başka bir bölgede geçici olarak çalışabilir. Kongre, nüfusu, büyüklüğü ve iş yükünü göz önünde bulundurarak bölgelerin sınırlarını saptar. Küçük eyaletlerden bazıları kendi başlarına birer bölge oluştururken, New York, Kaliforniya ve Teksas gibi daha büyük eyaletlerde dörder bölge vardır.

Washington, D.C. dışındaki yargıçlar, sürekli görev yaptıkları bölgede yaşıyor olmalıdırlar. Bölge mahkemeleri, oturumlarını bölgenin değişik kentlerinde dönüşümlü olarak yürütür.

Bu mahkemelerin baktığı davaların çoğu, postanın kötü amaçla kullanılması, federal malların çalınması, temiz besin, bankacılık ve sahtekarlık yasalarının ihlali gibi federal suçlar ve amaç dışı kullanmalarla ilgilidir. Bunlar, sanıkların büyük jüri tarafından resmen suçlanıp jürilerce yargılandıkları tek federal mahkemelerdir.

Kongre, iflas davalarının eyalet mahkemeleri yerine federal mahkemelerde ele alınmasına karar verdiği için, her yargı bölgesinde bir de A.B.D. iflas mahkemesi bulunur. Borçlarını ödeyemeyecek durumda olan bireyler ya da işletmeler, iflas süreci içinde ya varlıklarının mahkeme gözetiminde tasfiyesini isteyebilir ya da parasal işlemlerini yeniden düzenleyerek bir borç ödeme planı uygularlar.

ÖZEL MAHKEMELER

Zaman zaman, genel yargı görevi yapan federal mahkemelere ek olarak, özel konularla ilgilenecek mahkemeler kurulması gerekmektedir. Bunlar Kongre kararıyla kurulduğu için "yasama" mahkemeleri olarak anılır. Bu mahkemelerin yargıçları da, federal mahkemelerdeki meslektaşları gibi, başkan tarafından yaşam boyu göreve atanırlar ve Senato'nun onayı alındıktan sonra göreve başlarlar.

Günümüzde, belirli davaları ele alma yetkisi bulunan iki özel mahkeme vardır. Uluslararası Ticaret Mahkemesi, uluslararası ticaret ve gümrük sorunlarından doğan davaları görür. A.B.D. Federal Talepler Mahkemesi, Amerika Birleşik Devletleri'nden olan para taleplerinin çoğunu, federal sözleşmelerden doğan anlaşmazlıkları, özel taşınmaz mallara federal hükümet tarafından yasa dışı "el konulması" davalarını ve Amerika Birleşik Devletleri'ne karşı çeşitli diğer talepleri karara bağlamaya yetkilidir.

İslam hukukunda

Makale serilerinden
Fıkıh usûlü
[Allah]

Fıkıh

Ahkam

Dini unvanlar
[Allah-green.svg] İslam portalı

g
t
d

İslam hukuku ceza uygulamalarında asıl olarak şeriat hakimdir. Toplumda kişilere yönelik suçlarda diyet, had ve kısas cezaları öngörülmüştür. Geriye kalan diğer suçlarda ise siyaset cezaları ile tüm cezaların takdiri Sultan'a bırakılmıştır. Yargılamalarda esas kural koyucu ise Allah'tır. Ayrıca Kadı'lar Sultan'ın vekil ve yardımcısı olarak görev yapmaktaydılar. Vezir ve Vali'lerde ceza işlerinde Sultan adına çalışmaktaydılar.[4]

Türkiye'de hâkimlik

[Bu alt başlık {{{1}}} tarihinden beri geliştirilmeye ihtiyaç duyuyor.]
Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor.

Adli ve idari yargı olmak üzere iki ana kola ayrılan hakimlik mesleği, adli yargı bakımından sadece 4 yıllık lisans eğitimi veren Hukuk Fakültesi mezunları arasından Adalet Bakanlığınca ihtiyaca göre açılan sınavlarla seçilirler. İdari yargı hakimleri ise, başta Hukuk Fakültesi olmak üzere programlarında hukuk bilgisine yeterince yer veren Siyasal Bilgiler, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi mezunları arasından sınavla seçilmektedir. Hakim olabilmek için öncelikle Adalet Bakanlığı tarafından açılan yazılı sınavda mülakata hak kazanmak, ardından ise mülakat sınavında başarılı olmak gerekmektedir.[5] Yazılı ve mülakat sınavını geçen hakim adaylarına Türkiye Adalet Akademisi ve mahkeme stajlarını başarıyla tamamladıkları takdirde hakim unvanı verilmektedir. Yüksek mahkemeler olan Yargıtay, Danıştay üyeleri kendi aralarında gizli oyla seçimle genel kurulunca seçilmektedir. Sayıştay da kendi araların da gizli oyla seçilirler. Anayasa Mahkemesi'nin hakim üyeleri ise Cumhurbaşkanı, iki asıl ve iki yedek üyeyi Yargıtay, iki asıl ve bir yedek üyeyi Danıştay, birer asil üyeyi Askerî Yargıtay, Askerî Yüksek İdare Mahkemesi ve Sayıştay genel kurullarınca kendi Başkan ve üyeler arasında üye tam sayılarının salt çoğunluğu ile her boş yer için gösterecekleri üçer aday içinden; bir asil üyeyi ise Yükseköğretim Kurulunun kendi üyesi olmayan Yükseköğretim Kurumları öğretim üyeleri içinden göstereceği üç aday arasından; üç asil ve bir yedek üyeyi üst kademe yöneticileri ile avukatlar arasından seçer. Buna göre, Anayasa Mahkemesi üyelerini Anayasa Mahkemesi üyelerini her halükârda Cumhurbaşkanı seçmektedir. Ancak, 11 üyeden 8’i için birtakım makamlar (Yargıtay, Danıştay, Askerî Yargıtay, Askerî Yüksek İdare Mahkemesi, Sayıştay, Yükseköğretim Kurulu) cumhurbaşkanına üçer aday göstermekte, cumhurbaşkanı da bu adaylardan birisini Anayasa Mahkemesi üyesi olarak atamaktadır. Burada aday gösterme yetkisinin çok önemli bir yetki olduğu kendiliğinden ortaya çıkmaktadır. Cumhurbaşkanı, 11 üyeden 3’ünü ise belli şartları taşıyan kimseler arasından doğrudan doğruya kendisi seçmektedir.

Savcı, ceza yargılamasında iddia makamı olarak adalete hizmet eden kişidir.[1] Savcılık ceza muhakemesinde iddia görevini yaparak devlet adına ceza davası açan makamdır. Bu makamdaki yetkiliye savcı adı verilmiştir.[2] Ayrıca kısaltılmış bir şekilde savcı, suç haberinin kendisine ulaşmasıyla birlikte devlet adına araştırma ve soruşturma faaliyetinde bulunmak, kamu davasının açılmasını gerektiren şartlar oluştuğunda dava açmak ve yürütmek, mahkemelerin verdiği kararları yerine getirmek ve kanunla kendisine verilen diğer görevleri yapmak durumunda olan ve yargı organı içinde yer alan kamu görevlisi olarak tanımlanabilir.[3]

İçindekiler

1 Etimoloji
2 Savcılık kurumunun yapısı ve özellikleri
3 Tarihçe

3.1 Roma hukukunda
3.2 Cermen hukukunda
3.3 Anglo-Sakson hukukunda
3.4 İslam hukukunda
3.5 Ülkeler hukukunda

3.5.1 Türkiye'de savcılık

4 Ayrıca bakınız
5 Kaynakça

Etimoloji

Kelime kök anlamı olarak : hukuk ileri sürülerek savunulan düşünce, iddia, dava, tez, bir fiilin hukuki açıdan suç olup olmadığının tanımlanmasını ve ilgili kanun hükümlerine uygun suçun tanımlamasıyla iddianame hazırlamakla görevli hukuk memuru olarak geçmektedir.

Eski Türkçedeki karşılığı "müddeiumumi" dir.[4] Arapça muddaˁī (iddia eden, dava eden) ve umūmī (kamu) sözcüklerinin birleşiminden türetilmiş olan ve "kamu adına dava eden" anlamını taşıyan bu sözcük 1870 tarihli "Mehakim Nizamnamesi" ile Fransızca prosécuteur publique karşılığı olarak Türk hukukuna girmiş[4], Cumhuriyet döneminde de uzun süre gayrıresmî olarak kullanılmaya devam edilmiştir.

Savcılık kurumunun yapısı ve özellikleri

Savcılık kurumu idari bir yapıya sahip olması nedeniyle düzenlemesinde hiyerarşi bulunmaktadır. Astlar kurum içinde üstten emir alırlar. Ancak bu bağlılık mutlak bir itaat anlamına gelmemektedir.[5]

Tarihçe
Roma hukukunda

Genel olarak savcılık kurumunun Fransız kaynaklı olduğu kabul görmektedir. Fakat pek çok kaynak Roma hukukunda bulunan beş kurumu dayanak olarak göstermişlerdir. Roma hukukunda belirtilen bu kurumlardan her biri savcılara ait bazı özellikler taşıyordu. Bu kurumlardan ikisi Censeur ve Defenseur kovuşturma yapma hakkında sahipti. Questeur günümüz savcısının hazırlık soruşturması esnasındaki tüm yetkilerine sahipti. Irenarque Curios savcı ve suç kolluğuna benzer bir kurumdur. Puracuratore Caesari ve Avocat de fisc savcılığın idari görevleri gibi yetkilere sahip kurumlardı. Ancak bu kurumlar tam olarak savcılığın yetkilerine sahip değillerdi.[6]

Cermen hukukunda

Cermenlerde Centenarius adı verilen yetkililer suçluları yakalayarak adalete teslim ederlerdi. Sonraları bu yetkililer hakim konumuna yükseltilmiştir.[7] Almanya'da 1600'lü yıllardan itibaren Fiscalat adı verilen doğrudan senyöre bağlı olan bu kişiler halka ve memurlara karşı senyörün menfaatini koruyorlardı. Hatta bu yetkileri hukuki alanlardan daha fazlaydı. Bazen bu kişilere suçun araştırılarak ortaya çıkartılması görevi veriliyordu. Fransız İhtilali'nden sonra, Napolyon zamanında Fransız ceza muhakemeleri usulü kanunu Prusya'nın Ren eyaletinde uygulanmaya başladı. Bu bölgelerde daha sonra da devam etti. Bundan sonra yapılan reformlarda savcılığın bir kurum olarak uygulanması fikrinden faydalanıldı. Feurbach 1900'lü yılların başında Bavyera'da ceza muhakemesinde iddia makamı kurmak istemiş, fakat başarısızlığa uğramıştır. Ancak daha sonra bu uygulama Fransız İhtilali'nin de etkisiyle gerçekleşmiştir. Savcılık kurumunun tam olarak kurulması ise 1830 ile 1840'lı yıllara reformistlerin ortaya atması ile oluşmuştur.[6]

Anglo-Sakson hukukunda

İngiltere'de 1879 tarihine kadar kamu adına iddia makamını temsil eden bir savcı bulunmuyordu. Suçlarda kovuşturma isteme yetkisi özel kişilere aitti. Ancak devlet aleyhine işlenen suçlarda doğrudan kovuşturma yapılıyordu. Devlet aleyhine işlenen suçların takibini General attorney adı verilen kişiler yapıyorlardı. Bu kişileri kral seçiyordu. Ayrıca avukatlar ve solicitorlar iş görüyorlardı. Solicitorlar bütün adli işlere yetkili, serbest meslek sahibi kişilerdi. Örnek vermek gerekirse; Fransa'da aynı işi noterler görüyorlardı. Ancak solicitorlar kesinlikle High Court(Yüksek Mahkeme)un duruşmalarına katılamazdı.[8]

İngiltere 1879 yılında, Fransız sisteminden ayrı bir şekilde savcılık makamını kurdular ve bu makama Director of public prosecutions(Başsavcılık) adını verdiler. İngiltere’de savcı milli egemenliği temsil eden toplumun iddia makamı değildir. Hakim karşısında taraflardan biri konumundadır, bu konumu itibarıyla sanığa ve avukata benzemektedir. Avrupa veya Rusya’daki savcılık kurumu gibi yetkilere sahip değildir. Kural olarak taraflar dava açar, şikayet bulunmadığı halde işe karışmazdı.[9]

İskoçya'da ise savcı Fransa'da olduğu gibi devletin ceza hukukundaki haklarını temsil eden bir taraftır. Bu nedenle de adli teşkilat üzerinde kontrol yetkisi yoktur. Duruşmalara ise, mahkemenin astı sayıldığından dolayı sanık veya avukatı ile aynı haklara sahip olarak katılırdı.[7]

İslam hukukunda

Ülkeler hukukunda
Türkiye'de savcılık

İlk kez 1925 yılında 669 sayılı Şurayı Devlet Kanunu'nda "müddeiumumilik" isminde ihdas edilmiş, 4 Nisan 1929 tarihli ve 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nda "cumhuriyet müddeiumumisi" ve "cumhuriyet başmüddeiumumisi" isimleriyle görevlerine yer verilmiş, 1946 yılındaki 4909 sayılı Danıştay Kanunu ile "kanunsözcülüğü" ismi kabul edilmiş, 1964'teki 521 sayılı Danıştay Kanununda da aynı isim benimsenmiş, 1981 yılındaki 2461 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu, 1982 Anayasası ve aynı yıl kabul edilen 2575 sayılı Danıştay Kanunu'nda ise "savcılık" sözcüğü kullanılmaya başlanmış, 21 Mayıs 1985 tarih ve 3206 sayılı Kanun'la 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nun maddelerinde yer alan "müddeiumumi" ibareleri "savcı" olarak, "başmüddeiumumi" ibareleri ise "başsavcı" değiştirilmiştir.

Türk hukukuna göre adli yargı kolunda her ilde, ağır ceza mahkemesi bulunan ilçelerde ve bazı asliye ceza mahkemesi bulunan ilçelerde Cumhuriyet başsavcılığı vardır. Cumhuriyet başsavcısı cumhuriyet savcısının hiyerarşik amiridir. Cumhuriyet savcısı ihbar veya başka bir şeklide Türk Kanunlarına göre bir suçun işlendiği şüphesi uyandıran bir hâli öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen soruşturmaya başlar. İdari yargı kolunda ise Danıştayda savcılar görevlidir.

Hâkimler ve Savcılar Kurulu (HSK), Türkiye'deki hâkimlerin ve savcıların özlük işlerini yürüten ve bunlarla ilgili itirazları inceleyen bir idari birimdir. Hâkimler ve Savcılar Kurulu'nun yargılama yetkisi bulunmadığından mahkeme statüsünde değildir.

1961 Anayasası gereğince 20 Temmuz 1961'de, "Yüksek Hâkimler Kurulu" adıyla kuruldu. Hâkimlerin bağımsızlığını sağlamak için kurulan kurul, hâkimlerin atanması, nakli gibi özlük işlerinin yanı sıra, hâkimlerle ilgili şikayetleri de inceleme ve karar merciiydi. On sekiz asıl, beş yedek olmak üzere yirmi üç üyeli olmak üzere kurulun üyeleri Yargıtay, Meclis ve Senato tarafından belirlenmekteydi. Kurulun yapısı, çalışma usulü ve esaslarına ilişkin olarak 1962 yılında 45 Sayılı Yüksek Hâkimler Kurulu Kanunu çıkarıldı. 12 Mart Muhtırasını takiben anayasada ve kanunlarda yapılan değişikler uyarınca, üye sayısı on bir asıl ve üç yedek olarak on dörde düşürüldü. Kurulun bütün üyeleri Yargıtay Genel Kurulu üyeleri arasından seçilecek, dört yıl olan görev süreleri değişmez iken görev süresi biten üyelerin tekrar seçilebileceği hüküm altına alınmıştı. 12 Eylül Darbesi'nin ardından yapılan yeni anayasa ile birlikte kurulun "Yüksek Hâkimler Kurulu" ile "Yüksek Savcılar Kurulu", adı birleştirilerek "Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu" oldu. Önceden sadece adli yargı hakimleri ve savcıları hakkında karar verme yetkisi olan kurul, bu değişiklikler ile birlikte idari yargı hakim ve savcılarını da kapsamına aldı. 1981'de çıkarılan 2461 Sayılı Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu ile hakimler ve savcılar tek bir kanun altında düzenlenmiş oldu. 2010 yılında yapılan anayasa değişiklikleri ile birlikte, 2461 Sayılı Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu kaldırılarak yerine 6087 Sayılı Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu kabul edildi. Kurul yirmi iki asıl ve on üç yedek üyeden oluşacak ve üç daire hâlinde çalışacaktı. Kurulun başkanı yine adalet bakanı iken; üyeleri cumhurbaşkanı, Yargıtay, Danıştay ve Türkiye Adalet Akademisi genel kurullarınca belirli niteliklere sahip kişiler arasından seçilecekti.

2017 yılındaki anayasa değişiklikleri ile ad Hâkimler ve Savcılar Kurulu olan kurumun yapılanması günümüzdeki şekline ulaştı. Üye sayısı yirmi ikiden on üçe düşürülürken, yedek üyelik ise kaldırıldı. Daire sayısı, üçten ikiye düşürüldü. Üyelerin seçiminde de yine cumhurbaşkanı, Yargıtay ve Danıştay genel kurullarının yetkisi sürerken, Türkiye Büyük Millet Meclisi de üye seçme yetkisine sahip olmuştur. Bakan ile birlikte, bakan yardımcısının[a] da kurulun tâbi üyesi olacaktı. Bunun dışında, üyelerin dört yıllık görev süreleri, süreleri bitince tekrar seçilebilecekleri ve meslekten çıkarma haricindeki cezalara karşı yargı yolunun kapalı olmasına ilişkin düzenlemeler varlığını devam ettirdi.

İçindekiler

1 Tarihçe

1.1 1961 Anayasası dönemi

1.1.1 12 Mart Muhtırası'nın ardından yapılan değişiklikler

1.2 1982 Anayasası dönemi

1.2.1 1981 tarihli kanun
1.2.2 2010 tarihli kanun

2 Güncel yapısı
3 Teşkilat

3.1 Birinci Daire
3.2 İkinci Daire
3.3 Genel Kurul

4 Notlar
5 Kaynakça
6 Dış bağlantılar

Tarihçe
1961 Anayasası dönemi

27 Mayıs Darbesi'nin ardından, 6 Ocak 1961 tarihinde Millî Birlik Komitesi ve Temsilciler Meclisi üyelerinden oluşan Kurucu Meclis, Enver Ziya Karal ve Turhan Feyzioğlu başkanlığında Kurucu Meclis'e bağlı 20 kişilik bir anayasa komitesi kurularak yeni anayasa için çalışmalara başladı.[3] 9 Temmuz 1961'de yapılan referandum ile, hazırlanan yeni anayasa kabul edildi.[4][5] Bu anayasada Yüksek Hâkimler Kurulu adıyla yer alan kurulun amacı, hâkimlerin bağımsızlığını sağlamaktı.[6] Anayasaya göre Yüksek Hâkimler Kurulu, on sekizi asıl, beşi yedek olmak üzere toplam yirmi üç üyeden oluşmaktaydı.[7] Bu üyelerin altısı Yargıtay Genel Kurulunca, altısı birinci sınıfa ayrılmış hâkimlerce gizli oy yoluyla seçilmekteydi. Geri kalan altı asıl üyenin üç tanesi Millet Meclisi, kalan üç tanesi ise Cumhuriyet Senatosunca yüksek mahkemelerde hâkimlik yapmış ya da bu niteliği kazanmış kişiler arasından üye tam sayılarının salt çoğunluğu ve gizli oy ile seçilmekteydi. Kurulun başkanı, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile kendi içinden bir başkan seçecekti.[7]

Yüksek Hâkimler Kurulu üyelerinin görev süresi dört yıl olarak belirlenmişti. İki yılda bir üyelerinin yarısının seçimi yapılmaktaydı. Hâkimlik görevinde iken seçilenlerin tekrar seçilmesi mümkün değildi. Üyelerin başka bir iş veya görev almaları ise yasaktı. Adalet Bakanının toplantılara katılması serbest olmakla birlikte, oy kullanması ise kanunen yasaklanmıştı.[7] Hâkimlerin özlük işleri hakkında karar verme yetkisi kurula aitti. Denetimleri, kurul tarafından görevlendirilecek üst derecedeki hâkimler tarafından yapılabilecekti. Meslekten çıkarılma, genel kurulda katılımcıların salt çoğunluğunun kararı ile gerçekleşebilecekti. Adalet Bakanı, gerekli görmesi hakkında bir hâkim hakkında disiplin kovuşturması yapılması için kurula başvurabilecekti. Mahkemenin ya da kadronun kaldırılması ya da yargı çevresinin değiştirilmesi de yine bu kurulun uygun görmesine bağlı kılınmıştı.[7] Kurulun işleyişine ilişkin özel usûl ve esasları belirlemek için ise 1962 yılında 45 Sayılı Yüksek Hâkimler ve Yüksek Savcılar Kanunu çıkarıldı.[8] Kurulun yetkileri sadece adlî yargı hâkimleri açısından geçerlilik sahibiydi, Danıştay hâkimleri için ise farklı bir yol benimsenmişti.[8]

Kanunla kurulun çalışmalarını üç bölüm hâlinde sürdüreceği belirlendi. İlk bölüm hâkimlerin özlük işleri ile, ikinci bölüm hâkimler hakkındaki şikayet ve ihbarları inceleyerek gerekirse soruşturma yapılmasına karar vermek ile, üçüncü bölüm ise hâkimlerin işten el çektirilmesi, haklarında kovuşturma yapılması ve disiplin cezası vermek ile görevlendirilmişti. Bölümlerin kararlarına karşı Genel Kurula itiraz ve Danıştay'da iptal davası açmak mümkündü.[9]

12 Mart Muhtırası'nın ardından yapılan değişiklikler

12 Mart Muhtırası ile dönemin Başbakanı Süleyman Demirel istifa etmişti.

1960'ların sonlarına doğru artan şiddet olayları nedeniyle, 12 Mart 1971 tarihinde; Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç, Kara Kuvvetleri Komutanı Faruk Gürler, Deniz Kuvvetleri Komutanı Celal Eyiceoğlu ve Hava Kuvvetleri komutanı Muhsin Batur tarafından imzalanarak Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'a verilen muhtıra ile, ordunun devletin içinde bulunduğu karışıklığın giderilmesi ile ilgili önerileri ve istekleri dile getirilmişti. Dönemin başbakanı Süleyman Demirel, muhtıranın ardından istifa ederken, Nihat Erim başbakanlığında yeni bir hükûmet kuruldu. Bunu takip eden dönemde ise Anayasa'da iki kez değişikliğe gidildi.[6]

1971 yılında yapılan değişiklikle, Yüksek Hâkimler Kurulunun yapısında da bazı değişiklikler yaşandı. On sekiz asıl ve beş yedek üyeden oluşan kurulun üye sayısı, on bir asıl ve üç yedek olmak üzere on dörde düşürüldü. Bütün üyeler, Yargıtay Genel Kurulunca kendi üyeleri arasından üye tam sayısının salt çoğunluğu ve gizli oyla seçilecekti. Kurulun başkanı ile bölüm başkanları ise kendi üyeleri arasından seçilecekti. Dört yıllık görev süresi değiştirilmemiş, görev süresi sona erenlerin tekrar seçilebileceği hükme bağlanmıştı.[7] Adalet Bakanı, gerekli gördüğü hâllerde toplantılara başkanlık edebilecek ve oy kullanabilecekti.[10] Kurulun kuruluşu, çalışma usûlü, bölümleri ve bölümlerin görevleri ile toplantı ve karar yeter sayılarının ise kanunla düzenleneceği belirtilmişti.[7] Bu değişikliklerle birlikte Yüksek Hâkimler Kurulunun yanında bir de Yüksek Savcılar Kurulu ihdas edildi.[10]

Bu değişikliklerle birlikte, kurulun özlük işleri hakkındaki kararlarına karşı itiraz yolu kapatılsa da,[11] Anayasa Mahkemesi bu hükmü iptal etti.[12] Bunun ardından, 1982 Anayasası ve onun ardından çıkarılan yeni kanuna kadar, kurulun kararlarına karşı açılan davalar Danıştay'da görülmüştür.[11] Bununla birlikte, disiplin ile meslekten çıkarma cezalarının bir kez daha incelenmesini, Adalet Bakanı ya da hakkında karar verilen hâkim isteyebilecekti.[7] Bunun dışında Anayasa değişikliğiyle kurul hakkında başka bir değişiklik yapılmamıştır.

1982 Anayasası dönemi
1981 tarihli kanun

12 Eylül 1980 tarihinde gerçekleşen darbe ile Türk Silahlı Kuvvetleri yönetime el koydu. 29 Haziran 1981 tarihinde çıkarılan bir kanun ile, yeni anayasayı hazırlamak üzere bir Kurucu Meclis oluşturuldu. Bu meclis, Millî Güvenlik Konseyi ile Danışma Meclisinden ibaret olacaktı. Danışma Meclisi, kendi üyeleri içerisinden 15 üyeden oluşan bir Anayasa Komisyonu oluşturdu. Bu komisyonun oluşturduğu taslak metin, 23 Eylül 1982'de Danışma Meclisince, 18 Ekim 1982'de ise Millî Güvenlik Kurulunca kabul edildi. 7 Kasım 1982'de yapılan referandum ile de kabul edilerek yürürlüğe girmiştir.[13] 1982 Anayasası ile önceki anayasa sürecinde ayrı kurumlar olan Yüksek Hâkimler Kurulu ile Yüksek Savcılar Kurulu, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu adıyla birleştirildi. Ayrıca idarî yargı hâkimleri de kurulun görev kapsamına dahil edildi.[11]

14 Mayıs 1981 tarihinde Resmî Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 2461 Sayılı Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu ile hâkim ve savcılar ile ilgili hükümler tek bir kanunda toplanmış oldu.[14] Bu kanun ile, Adalet Bakanı kurulun başkanı olarak belirlendi. Yargıtay ve Danıştay genel kurulları, kendi daire başkanları ve üyeleri arasından göstereceği adaylardan, devlet başkanı (Cumhurbaşkanı) tarafınca ikişer asıl ve yedek üye seçilecekti. Ayrıca Adalet Bakanı Müsteşarı ile Özlük İşleri Genel Müdürü de kurulun üyelerinden olacaktı.[14] Kurulun bağımsızlığı kanunda da vurgulanmıştı.[14] Adalet Bakanı ile Müsteşarı, kurulun tâbi üyeleriydi.[15]

Kanun, kurula üç çeşit görev vermişti. Bunlardan ilki, Yargıtay, Danıştay ve Uyuşmazlık Mahkemesi üyelerini seçmekti. İkincisi, Adalet Bakanlığınca bir mahkemenin ya da kadronun kaldırılması ya da mahkemenin yargı çevresinin değiştirilmesine yönelik verilen tekliflerin uygun olup olmadığına karar vermekti. Üçüncü olarak ise, hâkim ve savcıların mesleğe kabulü, atanma ve nakilleri, geçici yetkilendirilmeleri, yükselmeleri ve birinci sınıfa ayrılmaları, kadro dağıtımları, meslekte uygun görülmeyenler hakkında işlem yapma, disiplin cezası verme ve görevden uzaklaştırma gibi işlemlerini yapmaktı. Bunlar dışındaki özlük işleri bizzat Adalet Bakanlığınca yapılacaktı.[14]

Kurul üyelerinin görev süresi yine dört yıl olarak belirlendi. Süresi biten üyelerin tekrar seçilmesi mümkündü. Adalet Bakanı asıl başkan olmakla birlikte, onun olmadığı toplantılarda başkanlık yapmak üzere asıl üyelerce bir Başkanvekilinin de seçileceği hükme bağlantı. Başkanvekilinin de olmadığı toplantılarda ise en kıdemli asıl üyenin başkanlık yapacağı yine kanunla kararlaştırıldı. Kurulu temsil etmek ve kurul adına beyanda bulunma yetkisi kurulun başkanına tanındı. Kurul, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanabilecek ve katılanların salt çoğunluğu ile karar alabilecekti.[14]

Kurulun verdiği kararlara karşı yeniden inceleme talebinde bulunmak mümkündü. Yeniden inceleme talebi üzerine verilecek karara karşı da itiraz yolu mümkündü. İtiraz hâlinde, inceleme İtirazları İnceleme Kurulunca yapılacak inceleme üzerine verilecek karar ise kesindi.[14]

2010 tarihli kanun

HSK binasının 2014 yılından bir fotoğrafı. O zamanki adı Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu idi.

12 Eylül 2010 tarihinde yapılan referandumla birlikte 1982 Anayasası'nda değişiklikler yapıldığı gibi, kurulun işleyişinde de değişiklikler yaşanmıştır. Genel işleyişi düzenleyen 2461 sayılı Kanun ilga edilerek 6087 sayılı Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu ihdas edilmiştir. Buna göre, kurul yirmi iki asıl ve on üç yedek üyeden oluşarak üç daire hâlinde çalışacaktı. Kurulun başkanı yine Adalet Bakanıydı.[16]

Kanun, kurul üyelerinin atanması açısından önceki kanuna göre farklı düzenlemeler getirmiştir. Buna göre; kurulun dört asıl üyesi kanunda belirtilen yükseköğretim kurumlarının hukuk dallarında görev yapan öğretim üyeleri ile avukatlar arasından Cumhurbaşkanınca, üç asıl ve üç yedek üyesi Yargıtay üyeleri arasından Yargıtay Genel Kurulunca, iki asıl ve iki yedek üyesi Danıştay üyeleri arasından Danıştay Genel Kurulunca, bir asıl ve bir yedek üyesi Türkiye Adalet Akademisi Genel Kurulunca kendi üyeleri arasından, yedi asıl ve dört yedek üyesi birinci sınıfa ayrılmış olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş adlî yargı hâkim ve savcıları arasında adlî yargı hâkim ve savcılarınca, üç asıl ve iki yedek üye ise birinci sınıfa ayrılmış idarî yargı hâkim ve savcıları arasından idarî yargı hâkim ve savcılarınca seçilecekti. Seçilen üyeler dört yıllığına seçilecek olup, süresi biten üyenin tekrar seçilmesi mümkündü.[16]

Kurulun görevleri, genel itibarıyla yine hâkim ve savcıların özlük işlerine yönelikti. Hâkim ve savcıların mesleğe kabulü, atanmaları ve nakilleri, geçici yetkilendirilmeleri, yükselmeleri ve birinci sınıfa ayrılmaları, kadro dağıtımları, meslekte kalmaları uygun bulunmayanlar hakkında karar verilmesi, disiplin cezası verilmesi, görevden uzaklaştırılmaları gibi işlemler kurul tarafından yapılacaktı. Bununla birlikte, Adalet Bakanlığının bir mahkemenin kaldırılması veya yargı çevresinin değiştirilmesi konusundaki tekliflerini karara bağlayacaktı. Bunun dışında, Anayasa ve kanunlarla kendisine verilen diğer görevleri de yerine getirecekti.[16]

Kurulda üç daire bulunmaktaydı. Her dairede yedi üye vardı. Dairelerin görevleri, kanunda özel olarak belirlenmişti. Bununla birlikte kurula bağlı iki hizmet birimi daha oluşturuldu, bunlar Genel Sekreterlik ile Teftiş Kurulu idi. Genel Sekreterlik, kurulun idarî ve malî işleri ile sekreterya hizmetlerini yürütürken, Teftiş Kurulu ise hâkim ve savcıların görevlerini kanunlara uygun yapıp yapmadıklarını, görevleri sırasında ya da görevlerinden dolayı suç işleyip işlemediklerini, hâl ve eylemlerinin sıfatlarına ve görevlerinin icaplarına uyup uymadığını araştırmak ve gerektiğinde hakklarında inceleme ve soruşturma yapmaktı.[17]

Kurulun bütün kararlarına karşı kapalı olan yargı yolu, referandum ile birlikte yapılan değişiklikle birlikte değişmiş ve meslekten çıkarma cezasına ilişkin kararlar hariç bütün kararlara karşı yargı yolunun kapatıldığı belirtilmiştir.[17]

Güncel yapısı

Kurulda son olarak 2017 anayasa değişikliği referandumu ile değişiklikler meydana geldi. Kurulun adı değiştirilerek adındaki "Yüksek" ibaresi çıkartılmış, kurulun adı Hâkimler ve Savcılar Kurulu olmuştur. Referandum ile birlikte, kurulun görev ve yetkilerinde bir değişiklik olmamış fakat kurulun yapılanmasında bazı düzenlemeler yapılmıştır.[18]

Bu değişikliklerle, kuruldaki asıl üye sayısı yirmi ikiden on üçe düşürülmüş, yedek üyelik ise kaldırılmıştır. Üç olan daire sayısı ise ikiye düşürülmüştür. Adalet Bakanı ve Müsteşarı[a] yine kurulun tâbi üyesi olarak kalmıştır.[18] Kalan üyelerden; üçü birinci sınıf olup birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri kaybetmemiş adlî yargı hâkim ve savcıları arasından, biri birinci sınıf olup bu sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri kaybetmemiş idarî yargı hâkim ve savcıları arasından Cumhurbaşkanınca; üç üyesi Yargıtay, bir üyesi Danıştay, üç üyesi ise kanunda belirtilen yükseköğretim kurumlarının hukuk dallarında görev yapan öğretim üyeleri ile avukatlar arasından Türkiye Büyük Millet Meclisince seçilir.[19]

Üyeler dört yıllık bir süre için seçilir. Seçilen üyeler sonra bir kez daha seçilebilir. Bakan ile Müsteşar dışındaki üyelerin üyelik dışında başka bir iş veya görevle ilgilenmeleri yasaktır.[22] Bu değişikliklerle ön görülen meslekten çıkarma cezası haricindeki kararlara karşı yargı yolunun kapalı olması hükmü de hâlen varlığını sürdürmektedir.[19]

Kurulun binası Ankara'da Emniyet Mahallesi, Mevlana Bulvarı üzerinde bulunmaktadır. Bina önceden Azot Sanayi T.A.Ş. Genel Müdürlüğüne aitti.[23] Önceki binası ise Milli Müdafaa Caddesi üzerinde olup, buradan 2010 yılında yeni binaya taşınmıştır.[24]

Teşkilat

Bekir Bozdağ, HSK başkanı (Adalet Bakanı)

Hâkimler ve Savcılar Kurulu iki daire halinde çalışır. Bu iki dairenin toplam üyeleri, Adalet Bakanı'nın başkanlığını yaptığı Genel Kurulu oluşturmaktadır.

Birinci Daire

24 Kasım 2021 itibarıyla

Sıra İsim Görev
1 Halil Koç Daire başkanı
2 Havvanur Yurtsever Üye
3 Ömür Topaç Üye
4 İbrahim Kolcu Üye
5 Hasan Yılmaz Üye (bakan yardımcısı)
6 Ömer Faruk Yıldırım Üye

İkinci Daire

7 Haziran 2021 itibarıyla

Sıra İsim Görev
1 Mehmet Akif Ekinci Daire başkanı
2 Cumhur Şahin Üye
3 Sinan Esen Üye
4 Aysel Demirel Üye
5 Bilal Temel Üye
6 Ergün Şahin Üye

Genel Kurul

29 Ocak 2022 itibarıyla

Sıra İsim Görev
1 Bekir Bozdağ Başkan (Adalet Bakanı)
2 Mehmet Akif Ekinci Başkanvekili
3 Halil Koç Üye
4 Havvanur Yurtsever Üye
5 Ömür Topaç Üye
6 Ergün Şahin Üye
7 Sinan Esen Üye
8 Aysel Demirel Üye
9 İbrahim Kolcu Üye
10 Ömer Faruk Yıldırım Üye
11 Cumhur Şahin Üye
12 Bilal Temel Üye
13 Hasan Yılmaz Üye (bakan yardımcısı)

Notlar

^ a b 2017 referandumu ile birlikte bakanların, bakan yardımcıları da atayabileceği ön görülmüştür.[19] 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile eklenen 32. geçici madde ile, müsteşar kadroları iptal edilmiş, yerlerini bakanlıklarda bakan yardımcıları almıştır.[20] Bu nedenle kurulun güncel üyeleri içerisinde müsteşar değil, bakan yardımcısı vardır. Şu an için bu isim, Hasan Yılmaz'dır.[21]

İyi hal indirimi nedir? Hukukta iyi hal kararı ne anlama geliyor?
Hukukta belirli davalara iyi hal kararı neden ve kimlere verilir? Hakimin takdir yetkisine mi bağlıdır?

İyi hal indirimi, yargılama sonucunda cezalandırılmasına karar verilen failin, verilen cezanın yasa ile belirlenen “failin geçmişi, sosyal ilişkileri, yargılama sırasındaki tutum ve davranışları” gibi nedenlerle indirilmesidir.

TCK’nin 62. Maddesi:

“Fail yararına cezayı hafifletecek takdiri nedenlerin varlığı halinde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine, müebbet hapis; müebbet hapis cezası yerine, yirmi beş yıl hapis cezası verilir. Diğer cezaların altıda birine kadar indirilir.’’

İyi hal indirimi, belirli davalarda cezayı önemli ölçüde azaltabilmektedir.

İYİ HAL İNDİRİMİ İÇİN YASA İLE BELİRLENEN KRİTERLER:

Failin geçmişi
Sosyal ilişkileri
Fiilden sonraki davranışları
Yargılama sürecindeki davranışları
Cezanın failin geleceği üzerindeki etkileri

İyi hal indirimi takdiri bir indirimdir, uygulanması zorunlu değildir. Hakimin takdir yetkisini hukuka ve hakkaniyete uygun kullanması zorunludur.

Uygulamada en çok merak edilen konulardan birisi de TCK 62 de düzenlenen iyi hal indirimidir. Bir kişinin iyi hal indiriminden yararlanabilmesi için yargılamada bazı şartların gerçekleşmiş olması gerekir.

Türk ceza yargılamasında cezayı ağırlaştıran haller olduğu gibi ceza azaltımı nedenleri de mevcuttur. Cezayı hafifleten bu hallerden birisi de uygulamada iyi hal indirimi olarak bilinen hakimin takdiri indirimidir. Hakimin takdiri indirim imkanı Türk Ceza Kanunu madde 62 düzenlemesinde yer almıştır. TCK 62 kapsamında iyi hal indiriminden faydalanmak isteyen kişinin tecrübeli bir ceza avukatından hukuki yardım alması kadar, konu hakkında bilgi sahibi olması da önemlidir.

TCK 62 kanun maddesini okumak istemeyenler direk olarak aşağıda konu ile ilgili detaylı açıklamalarımıza geçebilir.

Bu yazımızda; iyi hal indiriminin ne olduğunu, hangi nedenlere göre ceza azaltımı yapıldığını, iyi hal indiriminin nasıl hesaplanacağını açıklayacağız. Ayrıca bazı iyi hal indirimi örneklerine ve Türk ceza yargılamasında diğer cezayı hafifleten hallere değineceğiz. Konunun önemli noktaları hakkında sağlıklı bilgi sahibi olmak önemlidir. Bu nedenle yazımızın dikkatlice okunmasını tavsiye ediyoruz.

İçindekiler [Gizle]

1 İyi Hal İndirimi Nedir?
2 Takdiri İndirim Nedenleri
3 İyi Hal İndirimi Nasıl Hesaplanır?

3.1 İyi Hal İndirimi Örnekleri
3.2 İyi Hal İndiriminin Uygulanmaması

4 Diğer Ceza İndirimi Halleri

4.1 Sonuç

İyi Hal İndirimi Nedir?

Saygınlık indirimi, iyi hal indirimi vs adlandırmalar aslında TCK 62’de yer alan takdiri indirim hallerinin uygulamada bilinen adıdır. İyi hal indirimi kamuoyunda çoğu zaman tepki ile karşılaşsa da aslında bunların çoğu abartılı tepkilerdir. Çünkü aşağıda ayrıntılı olarak açıklayacağımız üzere iyi hal indirimi belirli şartlar altında en fazla 1/6 oranında bir indirim sağlar.

Tabi bu 1/6’lık iyi hal indirimi ağırlaştırılmış müebbet ve müebbet hapis için geçerli değildir. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına iyi hal indirimi uygulanırsa ceza müebbet hapis cezasına döner. Müebbet hapis cezasına iyi hal indirimi uygulanırsa bu sefer verilecek olan ceza 25 yıl hapis olur. Bir yargılamada iyi hal indirimi en fazla bir kere uygulanabilir.

Belirtmemiz gerekir ki saygınlık indirimi veya iyi hal indirimi olarak bahsettiğimiz bu indirim kalemi, yargılamanın işleyişi ve somut gerçekliğin ortaya çakması adına önemli bir işlev görür.

Yani uygulamada bilinenin aksine kravat taktı diye ceza indirim yapılmaz. Bu indirimin uygulanabilmesi hakimin takdirindedir ve sanığın bazı davranış biçimlerini göstermesi aranır. Şimdi bu takdiri indirim nedenlerine değineceğiz.

Takdiri İndirim Nedenleri

İyi hal indiriminin hangi durumlarda yapılacağı önemli bir konudur. Türk Ceza Kanunu madde 62 düzenlemesinde buna ilişkin bazı örnekler verilmiştir. Saygınlık indirimi olarak da adlandırılan bu indirim için sanıktan şu özelliklere bakılır:

Sanığın geçmişi
Sosyal ilişkileri
Suçu işlendikten sonra ne şekilde hareket ettiği
Yargılama süresince ne şekilde davrandığı
Verilecek olan cezanın sanığın geleceğine ne şekilde etki edeceği

Bu saydıklarımız sınırlı sayıda değildir. Yani bir kişi takdiri indirim talep ederken bunlardan başka bir nedene de dayanabilir. Mahkeme de bunlardan başka bir nedene bağlı olarak iyi hal indirimi uygulayabilir. Ancak genel olarak uygulamada en çok görülen takdiri indirim nedenleri bunlardır.

Esasen iyi hal indirimi ile ilgili büyük tepki kimi zaman haklı olsa da çoğu zaman haksızdır. Çünkü bu saygınlık indirimi olarak bilinen indirim kalemi, yargılamanın sağlıklı bir şekilde işleyişi ve failin cezalandırılabilmesi açısından önem taşır.

Uygulamada bilindiği gibi kravat veya takım elbise gibi unsurlara bağlı değildir. Zaten uygulanacak olan ceza indirim miktarına da yukarıda değindik.

İyi Hal İndirimi Nasıl Hesaplanır?

Takdiri indirim hesaplama, ceza hukuku bakımından teknik bir konudur. Yukarıda da belirttiğimiz üzere eğer hükmedilecek olan ceza ağırlaştırılmış müebbet ise müebbet ceza verilir. Müebbet ceza verilecekse takdiri indirim ile 25 yıl ceza verilir. Buraya kadar problem yoktur.

Ancak müebbet veya ağırlaştırılmış müebbet söz konusu değilse yani diğer rakamsal cezalarda 1/6’lık azaltımın uygulanması hukuk tekniği bakımından özellik arz eder.

Türk Ceza Kanunu suç ve cezaları düzenlerken hapis cezalarını her suç için ayrı ayrı alt ve üst sınır belirterek hükme bağlamıştır. Örneğin hırsızlık suçu cezası bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır. Ceza hakimi, somut olayın özelliklerine göre bu aralıkta bir ceza verecektir. Bu cezaya artırıcı veya azaltıcı olarak etki eden bir takım nedenler olacak ve bu indirme – arttırma işlenecektir.

Cezaya azaltıcı olarak etkide bulunan diğer nedenlere aşağıda değineceğiz. Burada ceza indiriminin hangi sıraya göre yapılacağı önem taşır. Çünkü ceza azaltımı oransal yapılır. Yani belirli bir miktarın belirli bir oranı indirilir. Böyle olunca indirim kaleminin hangisinin önce yapılacağına göre sonuç olarak verilecek hüküm değişebilir.

Örnek vermek gerekirse 12 yıllık hapis cezasına önce haksız tahrik indirimi yapılıp ardından iyi hal indirimi yapmak ile önce iyi hal indirimi yapıp ardından haksız tahrik indirimi yapmak aynı şey değildir. Birinci senaryo ile ikinci senaryo arasında indirim oranına bağlı olarak fark çıkacaktır.

Bu nedenle kanun ceza indiriminin hangi sıraya göre yapılacağını düzenlemiştir. Cezanın belirlenmesi başlığını taşıyan TCK madde 61’e göre öncelikle teşebbüs ve iştirak indirimini uygular. Ardından zincirleme suç, haksız tahrik, yaş küçüklüğü ve akıl hastalığı indirimi uygulanır. Bunu takiben ceza indirim, gerektiren kişisel nedenler varsa bunlara ilişkin indirim yapılır. Son olarak takdiri indirim yani iyi hal indirimi uygulanır.

İyi Hal İndirimi Örnekleri

Saygınlık indirimi dediğimiz indirim kalemi, belirttiğimiz üzere en fazla 1/6 oranında uygulanabilmektedir. Bunun uygulanmasına örnek vermemiz gerekirse;

Örnek 1 → TCK 85 Taksirle öldürme suçunda iyi hal indirimi uygulanabilir. Bu suçun kanuni ceza alt sınırı iki yıl ve üst sınırı 6 yıl şeklindedir. Bu suçta başka bir indirim sebebi olmadığı takdirde mahkeme iyi halin olduğuna karar verirse önce 2 yıl ile 6 yol arasında bir ceza hükmü verip bunun üzerinden en fazla 1/6 şeklinde bir indirim yapacaktır. Eğer oranı 1/6 oranında belirlerse 20 ay ile 5 yıl arasında bir ceza verir.

Örnek 2 → TCK 86 Kasten yaralama suçunda iyi hal indirimi uygulanabilir. Bu suçta eğer haksız tahrik söz konusu ise öncelikle haksız tahrik indirimi, ardından iyi hal indirimi yapılır. Kasten yaralamanın cezası 1 yıl ile 3 yıl arasında değişen hapis cezasıdır. Haksız tahrik indirimi 1/4 ile 3/4 oranları arasında hakimin takdiri ile belirlenir. İyi hal indirimi de 1/6 oranına kadar hakim tarafından belirlenir. Somut olayda 2 yıl ceza hükmüne 1/4 haksız tahrik indirimi uygulanırsa bu ceza 18 aya düşer. Bunun üzerinden de 1/6 oranında saygınlık indirim, uygulanırsa 15 aylık bir ceza hükmü söz konusu olur.

Bu örnekler oldukça yüzeysel kalabilir. Çünkü somut olaya etki edecek bir çok unsur söz konusu olur. Bu nedenle iyi hal indiriminin ne kadar etki edeceği ve yargılamada karşılaşılabilecek muhtemel hükümler üzerine fikir sahibi olmak adına tecrübeli bir ceza avukatından yardım almak her zaman kişinin lehinedir.

İyi Hal İndiriminin Uygulanmaması

İyi hal indirimi, TCK madde 62 düzenlemesinde de belirtildiği üzere takdiri bir durumdur. Tamamen hakimin gözlemine göre verilir. Bu indirim kaleminin uygulanmamış olması da tek başına istinaf veya temyiz için yeterli görülmez. Ancak bir hükmün istinaf edilmesi ile birlikte buna ilişkin itiraz da dilekçeye eklenebilir.

Belirtmemiz gerekir ki bu indirim her ne kadar takdiri olsa da sonuç itibariyle Türk Ceza Kanununda düzenlenmiştir. Bu şartlara uyan kişi için bu azaltımın yapılması gerekir.

Yani hakimin takdir hakkı keyfi bir kullanım değildir. Bu doğrultuda iyi hal indiriminin uygulanmamış olması dolaylı olarak itiraza konu edilebilir.

Diğer Ceza İndirimi Halleri

Türk Ceza Kanunu, cezalarda bir çok indirim kalemi düzenlemiştir. Ancak bu demek değildir ki her olaya bu indirimler uygulanır. Eğer şartlar oluşmuşsa bazı ceza indirimleri söz konusu olur. Buna benzer şekilde bazı durumlarda cezada artırıma gidilir.

Yazımızda ceza indirimi hallerinden iyi hal indirimini inceledik. Diğer ceza indirim kalemlerini bu yazıda ayrıntılı olarak açıklamamız mümkün değildir. Ancak genel olarak bunlardan bahsetmemiz gerekirse;

Zorunluluk Hali → Bir kişi zorunlu durumlarda, mevcut veya muhtemel bir tehlikeyi defetmek için, işlediği fiilden ötürü cezalandırılmaz.
İlgilinin Rızası → Bir kişinin hukuka uygun rızası doğrultusunda ona karşı işlenen fiillerden ötürü cezalandırma yapılamaz.
Meşru Müdafaa → Kendisine veya bir yakınına yönelik mevcut veya muhtemel bir haksız fiile karşı meşru müdafaada bulunan kişi müdafaaya yönelik fiilinden ötürü cezalandırılmaz.
Kanun Emrini Yerine Getirme → Kanuna uygun şekilde kanun hükmünü yerine getiren kişinin fiili herhangi bir suç bakımından tipik olsa bile bu kişi cezalandırılmaz.
Haksız Tahrik → Haksız bir fiilin ortaya çıkardığı hiddet veya elemin etkisi altında suç işleyen kişinin cezasında indirim yapılır.
Hata → Bir fiil, kanunda yer alan bir suç bakımından tipik ise ancak fail bu maddi unsur bakımından hataya düşmüş ise cezalandırılmaz. Ancak o suçun taksirle işlenmesi mümkün ise fail taksirle bu suçu işlemiş gibi cezalandırılır.
Yaş Küçüklüğü → 18 yaşından küçük kişilerin (Suça Sürüklenen Çocuk) işlediği suçlarda somut olayın şartlarına ve çocuğun dahil olduğu yaş aralığına göre hiç ceza verilmeyebileceği gibi cezada bir miktar indirim de yapılabilir.
Akıl Hastalığı → Suçu işlediği sırada akıl hastası olan kişinin akıl hastalığı derecesine bağlı olarak ceza verilmeyebileceği gibi cezasında bir miktar indirim de yapılabilir.
Sağır ve Dilsizlik → Suçu işleyen kişilerin sağır ve dilsiz olması durumunda yaş küçüklüğüne benzer şekilde somut olayın özelliklerine göre ceza verilemeyebilir yahut bir miktar indirim yapılabilir.
Alkol ve Uyuşturucu → Suçu işlediği sırada alkol ve uyuşturucu etkisi altında olan kişi normal şartlarda tam olarak cezalandırılır. Ancak bu maddenin kendi rızası dışında aldığını ispat etmelidir.
Suça Teşebbüs → Bir suçun tamamlanmaması yani teşebbüs aşamasında kalması durumunda cezada indirime gidilir.
Gönüllü Vazgeçme → Bir suçun icra hareketlerini gerçekleştiren kişi henüz suç tamamlanmadan kendi isteği ile suça son verirse somut olayın şartlarına göre cezalandırılmayabilir. Yahut tamam olan kısımdan ötürü sorumlu tutulabilir.
Olası Kast → Bir suçun doğrudan kast ile değil de olası kast ile işlenmesi durumunda failin cezasında indirime gidilir. Olası kast, failin suçu işlemeyi istememesine rağmen kabullenmesi ve ‘olursa olsun’ düşüncesiyle hareket etmesidir.

Bu bahsettiğimiz ceza indirimi sebeplerinin her birisi ayrı ayrı yazıların konusudur. Bunların ayrıntısına burada değinmek mümkün değildir. Ancak kısaca tanımlamak gerekirse böyle bir tablo çıkarmamız mümkündür.

Burada bahsettiğimiz indirim kalemleri uygulamada en sık görülen hallerdir. Ancak her somut olay kendine has özellikler barındırır. Hangi indirimin hangi olaya uygulanabileceği ancak tecrübeli bir hukukçu tarafından tespit edilebilir.

Sonuç

Yukarıda genel olarak saygınlık indirimi veya iyi hal indirimi olarak bilinen hakimin takdiri indirim hakkından bahsettik. TCK 62’de yer alan bu hal oldukça tartışmalı bir imkandır. Ancak belirtmemiz gerekir ki amacına uygun kullanıldığı takdirde oldukça yarayışlı bir imkanı içinde barındırır.

Tabi iyi hal indiriminin somut olaya uygulanabilirliğinin sağlanması ve prosedürün buna uygun takip edilmesi için tecrübeli bir ceza avukatının hukuki yardımına başvurmak her zaman büyük önem taşır. Hatalı yahut eksik yönlendirmeler ile takip edilen hukuki süreçler kişilere gereksiz kayıplar doğurur. Hatta ceza davalarında telafisi güç zararlar doğabilir. Bu nedenle bir avukata danışmak kişi için en sağlıklı iş olacaktır.

Gözaltı

Gözaltı, suç şüphesi üzerine yakalanan kişinin, suçu işlediğine ilişkin emarelerin varlığı halinde, Cumhuriyet Savcısının kararıyla, soruşturmanın tamamlanması amacıyla, soruşturmanın yürütülmesi açısından zorunlu olması halinde kolluk tarafından belirli bir süre alıkonulması işlemidir.[1]

Gözaltı, devletin kolluk kuvvetlerinin kişiyi yasal dayanakla geçici olarak alıkoymasıdır. Çoğu kez, gözaltına alınan kişi önce nezarethaneye götürülerek ifade verir, sonra da karşısına çıkarıldığı savcı salıverilmesi ya da mahkemeye sevki için istemde bulunur.

Türkiye'de gözaltı

Türkiye'de gözaltı söz konusu olabilmesi için öncelikle Ceza Muhakemesi Kanunu uyarınca bir yakalama işlemi mevcut olmalıdır. Genel olarak yakalamayı kolluk görevlileri yani polisler yapar. Yakalanan kişi hakkında Cumhuriyet savcısına bilgi verilir ve talimatı doğrultusunda işlem yapılır. Cumhuriyet savcısı takdir ederse gözaltı kararı yazar ve yakalanan kişi gözaltına alınır.

Kural olarak gözaltı süresi 24 saati geçemez. Toplu olarak işlenen suçlarda (3 veya daha fazla kişi) gözaltı süresi toplamda 4 güne kadar uzatılabilir. Bu süreler içerisinde kişi, tutuklanıp tutuklanmayacağına karar verilmesi için sulh ceza hakimi karşısına çıkarılır. Hakim tarafından kişinin; tutuklanmasına, adli kontrol şartıyla salıverilmesine yahut doğrudan serbest bırakılmasına karar verilebilir.

Şüpheli, bir ceza muhakemesi terimidir. Hukuken kolluk ve savcılık evresinde suç şüphesi altında bulunan kişiyi ifade eder. Günlük dilde şüpheli ve sanık aynı anlama gelecek şekilde kullanılsa da hukuken bu terimler birbirinde farklıdır.

Bir kişinin belirli bir suçu işlemiş olabileceğine dair savcılık kanaati oluştuğunda o kişi şüpheli kabul edilir. Şüpheli kişi hakkında savcılık emrindeki kolluk güçleri (polis, jandarma vs.) tarafından soruşturma yapılır. Savcılığın oluşturduğu resmî bir suçlama mahkeme öncesinde hakim tarafından onaylandığında yani kişi hakkında ceza davası açıldığında kişi sanık durumuna geçer. Sanık, kovuşturmanın başlamasından itibaren hükmün kesinleşmesine kadar, suç şüphesi altında bulunan kişiyi ifade eder.

Sanık, suç işlediği düşünülerek mahkemeye sevkedilen kişi. Hakkında ceza davası açılan ve ceza mahkemesinin verdiği karar hükmünün kesinleşmesine kadar, suç şüphesi altında bulunan kişidir.

Müdafi, ceza yargılamasında şüpheli veya sanıkların savunmasını yapan kişi ya da avukattır. Müdafi, savunmasını üstlendiği kişiyi, sözlü veya yazılı savunmak, soru yöneltmek, soruşturmanın genişletilmesini ve keşif yapılmasını istemek gibi yöntemler ile savunur. Bazı ülkelerde maddi durumu iyi olmayanlara devlet tarafından müdafi ataması yapılır

İddianame, ceza yargılamasında, hazırlık soruşturmasının kamu davasının açılması için yeterli düzeye eriştiğinin anlaşılması üzerine savcının dava açtığını bildiren yazılı belge.

Türk Ceza Adaleti sistemi içinde kamu davası açan belgeye iddianame denir. İddianame tanzimi, adli yargıda cumhuriyet savcılarının, askerî yargıda ise askerî savcıların münhasır yetkisi dahilindedir. Ceza yasalarının suç olarak tanımladığı bir eylem ve faili hakkında yargılama yapılabilmesi, kamu davası açma tekelini elinde bulunduran savcının görevli ve yetkili mahkemeye hitaben bir iddianame düzenlemesiyle mümkündür. Bu münhasır yetki, adli soruşturmaların ne şekilde yürütüleceğine dair en temel yasal çerçeveyi oluşturan 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 170. maddesi ilk fıkrasında şöyle ifade edilmiştir: "Kamu davasını açma görevi, Cumhuriyet savcısı tarafından yerine getirilir." Yaygın kanaatin aksine, soruşturma makamlarına yapılan bir ihbar veya şikayet kamu davası açılması sonucunu doğurmayıp yürütülecek soruşturma neticesinde elde edilecek deliller ve bu deliller ışında oluşacak hukuki kanaate göre iddianame tanzimi söz konusu olmaktadır. 5271 Sayılı CMK'nın 170/2 maddesinde bu keyfiyet, "soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet savcısı, bir iddianame düzenler." ifadesiyle hüküm altına alınmıştır. Yani iddianeme tanzimi hususunda en önemli eşik yeterli şüpheye erişilmiş olmasıdır. Yeterli şüphenin ne olduğu yasal düzeyde bir hukuki açıklık taşımamakla birlikte uygulamada failin suç teşkil eden fiille ilişkilendirilebilmesini ortalama bir aklın makul ve mantıklı karşılamasına yetecek ölçüde delile ulaşmış olma şeklinde yorumlanmaktadır. Bu yorum ölçüsü her somut olay ve her bir soruşturma sürecinde farklılık taşıyabilmektedir. Görevli ve yetkili mahkemeye hitaben düzenlenen iddianame, şüphelinin açık kimliği, varsa müdafii, maktul, mağdur, müşteki, suçtan zarar gören ve/veya ihbar edenin kimliği, isnat olunan suç ve uygulanması istenen kanun maddeleri, lehte ve aleyhte elde edilen delilleri, suçun nerede ve ne zaman işlendiği gibi bir kısım zorunlu bilgileri içermek zorundadır. Keza yargılama konusu yapılmak istenen olay, mevcut delillerle ilişkilendirilerek adeta hikâye edilmek suretiyle anlatılır. Şu kadar ki bir hikâye yazarının kurgu ve anlatımında sınır hayalgücü iken iddianemede bu sınırı maddi olayın kendisi ve ulaşılan somut deliller belirler. Salt varsayıma dayalı çıkarımlar ile maddi vakıanın subjektif yorumuna kaçan kişisel değer yargılarının bir iddianeme metninde yeri olamaz.

Adli ve idari olarak ikiye ayrılan, şüphe duyulan bir durumun yarattığı tehlikeli hali gidermek için yapılan araştırmadır. İdari soruşturma kamu görevlileri ve özel kanunlarda kendilerine bu yol tabi kılınan kişiler için geçerlidir. Adli soruşturma yolu, Cumhuriyet savcısı önderliğinde adli kolluk kuvvetleri yardımı ile 'bir suç şüphesinin' giderilmesi amacıyla Türkiye'de işlenen her suç yapılacak olan prosedürdür. Soruşturma daha çok adli soruşturmayı içerir, idari soruşturma özel kanunlar nezdinde gerçekleşir. Adli soruşturma esasen 5271 sayılı Ceza Muhakemeleri Kanunu'nda anlatılmıştır.

Tanık ya da şahit, gördüğünü veya bildiğini anlatan kimse. Bir duruşmada bilgisine, görgüsüne başvurulan kimse olarak da tanımlanır. Tanıklık gönüllü ya da yasa zoruyla yapılabilmektedir.

Bilirkişi, hakim veya savcının hukuki bilgisi dışında, çözümü uzmanlık, özel veya teknik bilgi gerektiren durumlarda başvurulan, o konunun uzmanı kişilere hukuk dilinde verilen addır.

Bilirkişiler konunun uzmanı şahıslar olabileceği gibi, o konu ile ilgili kurumlar da olabilir. Örneğin, Adli Tıp Kurumu kendi konusunda en önemli resmi bilirkişilik kurumudur. Özel bilirkişilik yapan şahıs veya tüzel kişilikler de mevcuttur. Sahte para konusundaki davalarda Merkez Bankası bilirkişilik kurumudur.

Temyiz, ayırt etme, seçme, ayırma; hukukta, doğruyu yanlıştan ayıran kuruldur.

Bir mahkeme hükmüyle bu hükmün dayandığı muhakemenin hukuki bakımdan, yüksek mahkemede (Yargıtay, Askerî Yargıtay, Danıştay) bir defa daha tetkiki imkânını sağlayan kanun yoludur. Türkiye'de bölge adliye mahkemelerinin görevi başladığı tarih olan 20.07.2016 öncesinde Ceza işlerinde; 15 sene ve daha yukarı hürriyeti bağlayıcı cezaları içeren hükümler, hiçbir harç ve masrafa tabi olmaksızın Temyiz Mahkemesince resen tetkik olunuyordu, ancak bölge adliye mahkemelerinin açılıp, istinaf incelemesinin başlaması ile bu durum değişti ve artık ceza işlerinde 15 sene ve daha yukarı hürriyeti bağlayıcı cezaları içeren hükümler Temyiz mahkemesince değil, İstinaf Mahkemesince resen tetik olunmaktadır, istinaf incelesinden geçen 15 sene ve üzeri hapis cezalarını içeren hükümler, talep olmadığı takdirde resen temyiz incelemesine tabi tutulmamaktadır. Diğer hükümler ancak tarafların, kanuni süresi içinde müracaatları hâlinde Yargıtay'ca incelenir. Kanunda yazılı bazı hükümlerin ise temyizi mümkün değildir. İstinaf incelesinden geçmiş adli para cezaları ile 5 yıl ve altındaki hapis cezaları istinaf sonrası kesinleşmekte, bu kararlar için temyiz imkanı bulunmamaktadır (Bazı terör suçlarıyla ilgili verilen cezalar hariç)

Temyiz sebebi, kanun ve usul esaslarına aykırı olmasıdır. (Bunun anlamı şudur: Her davanın dayandığı iki temel öge vardır. Bunlar dava sebebi olarak adlandırılır. Birinci öge olarak dava sebebi, davaya esas olan maddi olaylardır ve bazen maddi sebep olarak adlandırılır. Türk usul hukuku uygulamasında maddi sebepler, dava dilekçelerinin olaylar, izahat gibi bir başlıkla başlayan bölümlerinde belirtilir. Bir kiracının aylık kira borcunu ödememesi veya bir kişinin eşine karşı şiddet uygulaması, dava sebebi anlamında birer maddi olaydır. Ceza mahkemelerince verilen kararlarla ilgili Temyiz incelemesi ise söz konusu kararın yalnızca hukuki yönüne ilişkin olabilir, ayrıca Temyiz incelesi sonrasında istinaf incelesindeki gibi söz konusu karar tamamen ortadan kaldırılarak yeni bir karar verilemez, hukuka aykırı karar bozulur ve tekrar incelenmek üzere ilgili mahkemeye gönderilir.

Davaların dayandığı ikinci öge ise hukuki sebeptir. Maddi sebepten ayrı olarak hukuki sebep, belirtilen maddi olaya uygulanacak hukuk kuralıdır. Kira borcunu ödemeyen kiracıya veya eşine kötü davranan birine ne tür bir müeyyide (yaptırım) uygulanacağını gösteren hukuk kuralları gibi. Bu bir kanun veya yönetmelik maddesi, bir uluslararası anlaşma hükmü veya yüksek mahkeme kararı olabilir.

Tarafların davada ortaya koyduğu dava malzemesi (maddi olaylar ve deliller) ile esasen bu uyuşmazlığı çözmeye yarayan hukuk kuralları bilgisine (hukuki sebepler) sahip olan yargılama makamı, yargı faaliyetini şu şekilde tamamlayacaktır:

1- Tarafların ortaya koyduğu maddi vakıaları ve bunları ispata yarayan delilleri değerlendirecek,
2- Dava konusu hukuki soruna hangi hukuk kuralının uygulanması gerektiğine karar verecektir.

Burada açık bir şekilde kendini ortaya koyan ve yukarıda davanın dayandığı iki temel öge olarak adlandırılan maddi olaylar ve hukuki sebepler ayrımına paralel olarak, dava sonucunda verilen karara karşı başvurulacak kanun yolları da ikiye ayrılmaktadır: İstinaf ve temyiz.

İstinaf, dava adeta yeni baştan ele alınıyormuşçasına, ilk davada ortaya konan delillerin istinaf mahkemesince tekrar incelenmesini sağlayan bir kanun yoludur.
Temyiz, istinaf kanun yolu aşamasından geçmiş ve bir daha istinaf başvuru yolu kapanmış bir karara karşı yapılan, ve kararın sadece hukuki sebepler açısından incelenmesini sağlayan kanun yoludur. Yani gerçek anlamıyla temyizde artık deliller incelenmez. Sadece davadaki soruna doğru hukuk kuralının uygulanıp uygulanmadığı kontrol edilir. Bu şekliyle temyiz mahkemesi, davaların bazen içinden çıkılmaz görünen ayrıntılarıyla uğraşmaksızın, hukukun nasıl uygulanması gerektiğini gösteren, içtihat (hukuki kişisel karar) oluşturan bir mahkeme durumundadır.

Yukarıda "Temyiz sebebi, hükmün sadece, kanun ve usul esaslarına aykırı olmasıdır" diye ifade edilen kanun hükmü de buna işaret etmekte ve bir anlamda temyiz merciinin yetkisini sınırlamaktadır.

Fakat Türk hukuk sisteminde, cumhuriyetin kabulü sonrası yeni kurulan adli teşkilat içerisinde, istinaf görevini yapacak mahkemeler erken yıllarda kanunda öngörülmüş olmasına rağmen, hiçbir zaman hayata geçirilmemiştir. Bu yüzden temyiz mercii olarak Yargıtay, bu boşluğu doldurmak zorunda kalmıştır. Yıllardır olduğu gibi bugün de Yargıtay, temyiz olunan kararları hem bir istinaf mahkemesi hem de bir temyiz mahkemesi olarak incelemektedir. 2005 yılında yürürlüğe giren Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun ise, istinaf mahkemelerinin kurulması için kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren en geç 2 yıllık bir süre öngörmüş bulunmaktadır. Kanun 01.06.2005 yılında yürürlüğe girmiştir.

Temyiz Mahkemesi, yapılan tetkik sonucu, hükmün bozulmasına veya tasdikine (onanmasına) karar verir. Bu şekilde verilen kararlar muhtelif konularda Temyiz Mahkemesinin görüşü kesinlik ve bir noktada sabitlik kazanır, Yargıtay'daki muhtelif daireler arasında ortaya çıkan hüküm uyuşmazlıklarını Yargıtay Genel Kurulu bir çözüme bağlar. Bu kararlara İçtihadı Birleştirme Kararları denir. Alt mahkemeler, Temyiz Mahkemesinin yerleşmiş olan içtihatlarına bağlı olarak kararlarını vermek mecburiyetindedirler. Yani bu kararlar, alt mahkemeleri bir kanun gibi bağlarlar. Bu yüzden İçtihadı Birleştirme Kararları hukukun kaynaklarından biri olarak kabul edilmektedir.

Vehaber 2013 yılından bu yana kesintisiz yayın yapan, anlık güncellenen yazılı ve görsel haber kaynağıdır, bilgi ve haber verir, yorum katmaz. İlk kurulduğunda köşe yazıları da barındıran Vehaber, gazeteciliğin tarafsızlık ilkesine aykırı bularak köşe yazılarına son verdi. İnsanları yönlendiren, algı yaratan ya da medya kuruluşlarını taraflaştıran kelimeleri kullanmaktan özellikle imtina eder, tüm canlıları evrenin eşit bir parçası olarak görür, yayın çizgisini bu doğrultuda şekillendirir. Son dakika haberleri, yeni gelişen olaylar, son 24 saat içerisinde Dünya ve ülke gündeminde meydana gelen olaylar ve önemli gelişmeler Güncel'de. Gazetelerin üçüncü sayfa konuları günlük meydana gelen olaylar Yaşam'da. TV, sosyal medya, basın, gazete Medya'da, Ünlüler ve yaşamları Magazin'de. Sağlık, hastalıklar, daha zinde, formda ve uzun ömürlü yaşamak için öneriler, doktor tavsiyeleri, uzmanlardan açıklamalar, hastalıklarla mücadele etmek için açıklamalar Sağlık'ta. Film, tiyatro, sinema, kitaplar Kültür Sanat'ta. Yeni bulunan cihazlar, yeni keşifler, canlıların hayatını kolaylaştıracak duyurular, bilim insanlarının açıklamaları Bilim Teknoloji'de. Arkeoloji dünyasında yapılan kazılar, bulunan arkeolojik bulgular, tarihi olaylar, arkeologlar, tarihi eserler Arkeoloji Tarih'te. Ünlülerin, sanatçıların, oyuncuların ve diğer tüm kişilerin hayatları hakkında bilgi, yaptıkları açıklamalar, kişisel beyanları, çeşitli kuruluşlara verdikleri demeçler Röportajlar'da. İnsanların sağlıklı cinsel yaşam sürdürebilmesi için uzmanlardan tavsiyeler, seks haberleri, çiftlerin uyumu için yapılan açıklamalar, duyurular, tavsiyeler öneriler, orgazm, iktidarsızlık, vajinismus, erken boşalma, sertleşme problemleri Cinsellik'te. Doğada yaşanan gelişmeler, doğaya zarar veren kaynaklarla ilgili bilgiler, doğada daha sağlıklı yaşam için uzman tavsiyeleri Ekoloji'de. Kadınlara yönelik şiddet, kadın hakları ihlalleri, kadınları maruz kaldığı olumsuz gelişmeler Kadın'da. Türkiye'de ve dünyada yaşanan ekonomik olaylar, dolar, Türk lirası, kur olayları, para ile ilgili haberler, enflasyon, zam, harç, asgari ücret, insanların yaşamını kolaylaştıracak ekonomik tavsiyeler Ekonomi'de. Üniversiteler, liseler, ortaokul, akademi dünyası, öğretmenler, öğretim görevlileri eğitim dünyasındaki gelişmeler, eğitim sistemi ile ilgili uzman tavsiyeleri Eğitim'de. Gay, lezbiyen, biseksüel, transeksüel, Transgender, İnterseks, travesti ile ilgili haberler, eşcinsellik haberleri, LGBTİ'li bireylerin yaşadıkları zorluklar, hayatları hakkında bilgiler Lgbti'de. Pratik ve kolay yemek tarifleri, yemeklerin pişirme süreleri, gıdaların besin değerleri, kalorileri Yemek Tarifleri'nde. Futbol, basketbol, voleybol ve diğer spor türleri Spor'da. Hayvan hakkı ihlalleri, hayvanlara yönelik şiddet, veganlık, vejetaryenlik Hayvan'da. Vehaber yayın ilkesi gereği hayvanları ötekileştirdiğini düşündüğü 'telef oldu' gibi kavramları kullanmaktan kaçınır, bir dönem diğer medya kuruluşlarında da bu başlıkta farkındalık yaratmak için çalışmalarda bulundu. Haber galerileri , Resimler, foto galeriler, görseller foto galerimizde. Neler var? Ünlü isimlerin biyografi bilgileri giyim tarzı, tercih ettiği kıyafetler, uyguladığı saç stilleri, makyajı ve daha fazlası. nude fotoğraflar. Muhteşem fiziğiyle, kadın bedeni en estetik vücut hatları ile karşınızda. Denizde, havuzda, sokakta, partide, evde ya da yatakta ünlülerin tüm anları. Sizler için en özel en güzel görsellerle galerimizi erotik resimlerle de harmanladık, eskiden erotik film izlemek için sinemaya gittiğimiz ortamlardan bir tık uzağımıza taşındığı zamanlara. Buram buram erotizm kokan fotoğraflarını seçtik ve frikik fotoğraflarından medyaya yansıyanları sizler için bulduk. Bir anlık dikkatsizlik sonucu oluşan frikikler burada, magazincilerin yakaladığı kaza görselleri. Gerçi bazılarının ne kadar kaza olduğu da tartışılır planlanmış gibi. göğüs ile ilgili derlemeleri toparladık. Bunlar elbiseli ya da göğüs dekolteli olabilirler, meme görselleri galerimizde. Kadınlarda doğurganlığı simgeleyen göğüslerin erkeklerde üreme içgüdüsünü körüklediği için çekici geldiğini biliyor muydunuz? bacak fotoğrafları ile ilgili sosyal medyadan ve arşivimizden sizlere ulaştırdık. Uzun bacaklı, sütun gibi bacaklara sahip kadınlar. Evet kılıydı tüyüydü, pürüsüzlüğüydü, kadınlar için güzel bacaklı olmanın da bir bedeli var. Toplum standartlarına uygun bir şekilde çıplak resimleri ile hayatından kesitler aramaya bulmaya çalıştık. Fotoğrafların hiçbiri tam çıplaklık içermemektedir. İnsan dünyaya çıplak gelip çıplak giderken tartışılmaya devam eden bir konu. Facebook bu konuda son dönemler epey tutucu. kalça ya da başka bir deyişle poposuyla ilgili seçtiklerimize yer verdik. Kadınlar vücutlarının en estetik bu bölgelerini göremezken bizler gösterdik. Son dönemler estetik ile büyütülmesi popüler olan kalçaları erkekler pek seviyor. hot ya da biz ateşli diyelim siz anlayın. Kışkırtıcı, baştan çıkarıcı görselleri derledik. Bebek gibi manken ve modeller burada. Sıcak sözcüğünün seksi çağrıştırması bir hayli ilginç tabii ama yerleşmiş sözlüğe. Artık seksilik arayan hot diye arıyor. Ve tabii ki ass ile ilgili fotoğrafları da derleyerek galerimize ekledik. İngilizcede kadınların en estetik olan bölgesinin söylenme şekli bu. Şu Youtube'de popüler hale gelen Prank videolarında olay bildiğiniz gibi öpüşmeyi de aşıp popo okşamaya kadar gelmişti. Biz o kadar abartmadık olayı. Instagram resimleri ile diğer sosyal medya hesapları Facebook, Youtube, Pinterest, Twitter, reddit hesaplarında biraz gezindik ve sizler için taramalar yaptık.Sosyal medya biliyorsunuz koca bir derya ve VK hesaplarındaki bilgi ve görselleri sizler için es geçmedik. Yahu sosyal medya platformu demişken bunların sayısı her geçen gün artıyor ve takip dahi etmesi iyice zorlaştı, saniye başı yeni platform kuruluyor. tumblr hesaplarındaki dataları taradık, sosyal medyada çok konuşulan, elden ele gezen fotoğrafları bulmaya çalıştık, dediğimiz gibi biraz başımız döndü ama bu çabaya değdi ifşa olan resimlerini, sosyal medyaya yansıyanları bulduk. Yanlış anlaşılmasın biz ifşa etmedik, bulduk. İnternet, sosyal medya derken ifşa kültürü de aldı başını gitti. Kadına şiddet ile birlikte, feministler arasında da yaygınlaşan bir kültür. hack fotoğrafları var ise ve üzerinde herhangi bir şikayet yok ise bunları da toparladık, bir dönem bu hack olayları epey yaygındı. Sanıyoruz zamanla kişisel fotoğraflarımıza sahip çıkmayı az da olsa öğrendik. ve tabii ki icloud resimlerini de derledik. Biliyorsunuz bir dönem moda haline gelmişti ama biz özel hayatın gizliliğine özen gösterdik. Bu konularda açıkları olan şirketler ne gibi çalışmalar yaptı onu bilmiyoruz ama.seksi çalışmaları. Bazı kadınların doğallığında her hareketi seksi çağrıştırıyor tabii, onların seksi olmak için özel bir çaba harcamasına gerek yok. ve yaşamındaki çekilen ya da kendisinin selfie olarak çektiği naked resimleri araştırdık. Dünya denilen gezegende ne varsa biz burada toplamaya çalışıyoruz, tek rakibimiz henüz keşfedilmeyen gezegenler. bunlarla da yetinmedik ama daha bitmedi tabii ki hayatı, boyu, kilosu gibi fizik ölçüleri, sevgilisi, yaşı, neler yapmış, bugünlere nasıl gelmiş, bu kişi nasıl başarılı olmuş da burada kendine yer bulmuş onları yazdık, erkek arkadaşı kimmiş, kız arkadaşı kimmiş falan derken çok yorulduk ulan size bilgi vereceğiz diye, bazılarında da atladık. Onların eşini, karısını kocasını da siz bulun bize söyleyin bi' zahmet. Yani kısacası biyografisine yer verdik. Nereli, yaşı kaç gibi bilgilere bizden ulaşabilirsiniz. Tüm galerilerde bu bilgiler yok belki ama çoğu galerimizde mevcut. Yaşam içerisinden makyajsız hali ve makyajlı halleri ile birbirinden estetik görüntüleri, birbirinden farklı saç modelleri ile çekilen fotoğraflar. Kadınlığa dair ne varsa görüntüsü bizde. haberleri. Sizlere binlerce haber sunduk, çok sayıda kişinin günlük olarak ne yaptığını araştırarak sizlere ulaştırdık. Kim nerede ne yapmış, ne yemiş ne içmiş, kiminleymiş. Bazen sıkıcı bir hal alıyor bu. Galerilerimizde porno yok ama isteyeni çok. Porno bağımlıları var ki 1 saat izlemeden duramıyor.Kadınlar birbirlerinin seks yapışını izleyerek de tahrik olabiliyor ama o kadınlar için de önemli bir ihtiyaç ya da sex tape bulunmamaktadır. Seks kasedi bulunan ünlüler, bunu satan ünlüler, başka işler yaparken bir anda porno oyuncusuna dönenler daha da neler neler. Yani siz bize abi bize image lazım deyin biz size koşa koşa gelelim, Şu an snapchat ya da tiktok ile ilgili çalışmamız yok ama yakında oralara da el atacağız. Durmadan platform türüyor, hızına yetişmek zor ama emin olun bize daha fazlasını sunup al ulan picture de var sana deriz, hizmet anlayışı böyle olmalı, aslında biz burada kişilerin yaşamlarının arşivini tutmuş oluyoruz ama bunun için teşekkür beklemiyoruz. Türkçe ilginç bir dil mesela 'but' karşımıza İngilizlerdebutt olarak çıkıyor artık ne kadar nadide, özel bir bölge ise onlarda da çok fazla varyasyonu, ismi var bu estetik organın, mesela adamları kesmemiş sonra da kalkıp booty demişler. Aslında fotoğraflarımız film sahnelerini aratmıyor, gezince filmleri izlemiş kadar oluyorsunuz. Her karesi aksiyon dolu müthiş kesitler. Mesela videolarımızda kalça danslarına yer verdik ama yok ben illa galeri gezeceğim derseniz oturup kalça dansı, twerk izlemiş kadar olursunuz, beni kesmez diyorsanız o zaman sizi videolara alalım. Sonra sözlük yazarlarının yüklediği görselleri de aradık, ekşi sözlük ya da uludağ sözlükte hem yapılan yorumları inceledik hem de görsel taraması yaptık. Sarışın, kumral, siyahi ya da kızıl saçlı birbirinden ateşli, çekici uzun boylu ve kısa boylu ya da büyük beden, erkeklerin fantazilerini süsleyen adeta sanat harikası zayıf ya da balık etli kadınlar. Ekran frikikleri izlemek isterseniz yaşanan anlık güzel kazalar ve canlı tv frikiklerini toparlıyoruz, sokak frikiklerini araştırıyor ve size seksizm örneklerini sunuyoruz. Galerimiz bitince diğerlerini gezmeyi ihmal etmeyin. Diğer galerilerimizde çeşitli renkte ve uzunlukta elbise görselleri, vücudu saran tayt, bikini, iç çamaşırı resimleri ile mini elbise, transparan elbise, göğüs dekoltesi, mini etek, mini kot şort, gecelik resimleri, kot ve tanga görselleri, jartiyer, külot, sütyen, külotlu çorap, fetiş fotoğrafları bulabilirsiniz. Güzel kadınlar, en seksi kızlar, çeşitli pozisyonlarda verilen pozlar, ünlüler, porno oyuncuları, manken ve modeller, oyuncular, sosyal medya fenomenleri galerilerimizde. +18 görselleri de bizde, boş durmuyoruz sizler için tüm güzel kadınları ayağına getiriyoruz, age derseniz biz siz İngilizmişsiniz, Fransızmışsınız bakmayız derdinizi anlarız ve önünüze dökeriz. sonra yok efendim height diyenler oluyor, onları da görüyoruz, eksik kalanları da zamanla dolduruyoruz. Youtube'un ardından gittikçe popülerleşen platform spotify bilgileri, eskiden gazetelerde ek ya da hediye olarak verilen hamur ya da kuşe kağıdı basılı güzelim posterleri ücretsiz ayağınıza taşıyoruz. posterleri burada. Bir zamanların Şamdan'ı, ne bileyim Bulvar Gazetesi, Zengin Sineması ya da Yeşilçam filmleri gibi. real ınstagram hesabından görselleri tarayıp ayağınıza getiriyoruz, daha ne istiyorsunuz. Eskiden ağırlık verdiğimiz görsel çalışmalarından uzaklaşarak kişilerin yedi ceddini aramaya koyulduk wikipedia bilgilerini de derinleştiriyoruz. Tabii siz yakın zamanda uçaktan inerken, uçağa binerken, koşarken ne ararsanız bulacağınız bu platforma storyleri de gönderebilirsiniz. Bizde gezinirseniz evinize doktor girmez, çünkü çok sayıda güzel ömrünüzü uzatır. Adeta eczanesi, hastanesi gibi. Türkiye'de çılgınlar gibi bir sevişme sahnesi izleme merakı var, biz bunu farkettik, nedenini her ne kadar psikologlara da bıraksak da bunu da es geçmeyip sevişme sahnesi tadında galeri hazırladık, eğer videoları varsa bunları da videolar bölümümüze almaya gayret ettik. Videolar, haber videoları, Youtube videoları Web TV'de, Bilim ve teknoloji alanındaki gelişmeler için Bilim Teknoloji Videoları'na, ev dekorasyonu, çevre mimarisi için Dekorasyon ve Mimari Videoları'na, yaşama dair pratik bilgiler, hayatınızı kolaylaştıracak bilgiler için El İşleri Ve pratik Bilgiler Videoları'na, elektrik ve elektroniğe dair bilgi almak için Elektrik Elektronik Videoları'na, film ve dizilerden kesitler, dizilerin yeni bölümleri için fikir sahibi olmak için Fragman Videoları'na bakabilirsiniz. Ruh ve akıl sağlığı ile ilgili psikolojik rahatsızlıklar, kişilik bozuklukları, bipolar, şizofreni, borderline gibi durumlara dair terapiler, psikolojik rahatsızlıklar ile ilgili psikolog ve psikiyatrist önerileri ve son dakika haberleri Psikoloji'de, internet üzerinden güvenli alışveriş için, e-ticaret için Kırpık Online'ı, ziyaret edebilirsiniz. Vehaber'in iletişim bilgileri için İletişim'e, ekip bilgileri İçin Künye'ye bakabilirsiniz. tarım kredi kooperatif market fenerbahçe beşiktaş ibb iftar çadırı gram altın fiyatları tarım deutssche bank geçici işçilere kadro eyt prim borcu yapılandırma milli eğitim sözleşmeli personel alımı a101 aktüel kataloğu kar yağışı erik huawei p60 pro bitcoin dolar emekli maaşı bayram ikramiyesi kanada ünlü bim aktüel ürünler survivor ahbap biz kimden kaçıyorduk anne fransa sıfır araba malatya burç yorumları hollanda halka arz olacak şirketler kızılay maden suyunda arsenik savunma sanayi iphone 15 pro max trt haber canlı şok aktüel kataloğu öğretmen ataması branş dağılımı kedi reyting sonuçları öğretmenlik uygulaması sınav soruları gelinim mutfakta astor hisse yorum ösym yökdil sınavı azeycan ramazan kolisi fiyatları eyt prim borcu yapılandırma kandilli rasathanesi son depremler euro 2024 avrupa şampiyonası elemeleri en hamarat benim izmir depremi kim elendi zırhlı amfibi hüzum aracı zaha total retying sonuçları suudi arabistan kıyamet alametleri bursa toki arsa kura sonuçları yks geç başvuru tarihi tehlike terra luna astroloji haftalık burç yorumları araba euro 2024 avrupa şampiyonası elemeleri en hamarat benim izmir depremi kim elendi taşeron işçiye kadro aöf sınavları online ağır hasarlı bina euro dolar tarot falına göre fransa --------------------------- internet haberleri artık işin suyu çıktı son dakika diye arattım ben de haberleri okudum epey ilginçmiş yararları neymiş ne gibi fayda sağlıyormuş olayları biliyoruz da sen bilmiyorsun sanki nasıl olunur ben bilmiyorum, anlatırsan öğreniriz oranı ne kadar bilgi verirsen iyi olur tavsiyesi olan varsa dinlerim açma şunu yahu belirtileri nedir bilgisi olan var mı tarihleri hakkında ne düşünüyorsun modelleri izledim beğendim ben kaç kere sus diyeceğim sana faydaları nedir kime ne faydası olmuş videoları izledin mi sen ne zaman çıkacak ben bilmem var mı yok mu bilmiyorum neden olmuyor ben de bilmem nasıl olur diyorsun da senin de bir şey bildiğin yok bürosu varmış demedin mi açılır açılmaz bir şeyler olmuş olayı diyosun da biliyoruz zararları neymiş ki neden oldu ben de bilmiyorum neden ayrıldı bilgisi olan varsa anlatsın nasıl bulunur bilmiyorum ben de bakıyorum güzel videolar evet izledim arayanlar var mı hala ya çöktü mü ben ulaşamadım da neden düştü kaldıran olmadı mı neden açılmıyor ben erişim sağlayamıyorum nasıl gidilir ben size anlatayım seyret görürsün, ben izledim baya atan mı tutan mı sen karar ver eğilen kadını demiyor musun ne kadar diye sormadın mı filmleri izle görürsün, ben izledim baya giydiği senin olsun, ben bakmadım ünlüler falan demedin mi olmanın diyorsun işte yolu bu işte alternatifleri ben de araştırdım ve sözlük te araştırdım bölümleri biliyorum kapatma hakkında bilgi öneriler veriyorum diyorsun videosu çok güzel değil mi düzeltme yapalım yavrum stilleri güzelmiş neden şişer sen de bak işte neden yapar ben de bilmiyorum vajina diyor ya hala kaç kere diyosun işte ifşası mı diyorsun konusu hakkında oku öğren işte tarifleri ben de biliyorum bulma sen de artık bir zahmet geniş kalçalı kadınları diyorsun evet böyle bir şey var videosu izle tamam anladık beyaz tenli diyorsun evet seksi kız bence de kızıl saçlı kadınlar güzel evet büyük göğüslü olup ne olacak büyük kalçalı mesela değil mi seksi fizik güzel vücut falan demedin mi tecavüz demiştin ben de anlamadım ki fetiş kostümlüler var işte güzel kadın o konuda hemfikiriz ne yapmam lazım ben de anlayamadım tiktok videosu işte bigo live kızlarına benziyor iç çamaşırı giymiş giymemiş banane popo bence daha önemli bikini yazın konusu değil mi en güzel videolar tamam anladık tayt giyen kadınlarda da durum böyle gecelik giyersem bence daha iyi sevişme sahnesi varsa ben bilmem tabii seks konuları hakkında konuşamıyor ki penis pipi falan derken sen de iyice tanga mı alsam ne yapsam mini etek giyersem daha iyi olmaz mı ekşi sözlük yazarıysan banane onlyfans ta parayı buldun tabii seksi görüyoruz tabii ki frikik vermiş sanki ifşa mı ettin sen şimdi porno filmi gibi sanki manyak frikikleri bilmem de bakacağız artık +18 mi dedin xxx diyor oğlum neyini anlamıyosun erotik dedin işte göğüs daha önemli değil mi bacak işte daha ne olsun çıplak diyosun ben de onu dedim esmer değil mi bu sarışın olsa belki vajinası diyosun ben anladım fap diyor hala ya twerk yapmış işte foto atan varsa bakarım video yüklemişler işte film çekiyoruz sanki külot mu dedin sen sütyen bedeni gibi külotlu çorap giyince öyle oluyorum jartiyer giyme o zaman göğüs dekoltesi seviyorum ben sanane travesti misin ayol eskort sanki ne bileyim kalça falan derken anlamadım tam jigolo musun sen oğlum facebook karıştı tabii youtube videolarında yok mu ınstagram fotoğraflarıma bakma o zaman twitter kavgası yapıyor nedir biliyor musun sen nasıl yani anlamadım kimdir anlatıyorum hala konuşuyosun porno filmleri koleksiyonu yapan sen değil miydin avm mağazaları gibi sanki kuvette ne yapacak şekerim tuvalette rahat bırakın bari bardak al bir tane çakmak arıyordum ben de pizzacı geldi kapıyı çaldı an be an tependeyim kızım erkeklerin hoşlandığı gibi değil mi ince belli işte daha nasıl olsun tüm videoları izle görürsün realistik manken al sen kendine ekran görüntüsü çekmiş koymuş sonra ne bileyim pornoları sen görmedin sanki orgazm oldu sanki tipe bak sırıtıyor bu ifşa etme çocuğum açık alanda olmaz o işler doktordan geldin sanki çekici mi bilmem ateşli tabii ki dildo ile fotosu çıkmamış mıydı dergisi var tabii öpüşme konularını sen daha iyi bilirsin bdsm alanında uzman sanki şuna bak zor değil ya sana öyle geliyor keskin bir kokusu vardı hatırlıyorum sigara gibi değil mi şişme bebek mi aldın yanına bakire tartışması gibi değil mi arabada hareket halinde olmaz dudak kurutur çatlatır falan boyun ağrıyor tabii meme deniyor oraya işte teşhir etmeseydin iyi olurdu vikipedi deyip geçeiyorsun en iyi olsa ne olur olmasa ne olur en çok orada vardı rehber kaydı gibi sansürsüz işte daha ne olsun anal krem gibi bir şeydi gizli desen anlarım da türleri ne ben de bilmiyorum örnekleri varken ne gerek var yaparken bakmadım bilmem 31 kere söylemişimdir en az çekilmezsin yemin ederim. ederken diyorum işte kaç kez yapılır sen de bak gör işte olgun ol be biraz saksı gibi durursan normal amatör müsün arkadaşım sen kullananlar oldu mu olmadı mı bilmem içeren ürünlere bakmalısın satılıyor mu ben de bilmiyorum gizli kamera koysaydın sen de gif değil mi bu dayamak gerekiyor demedin mi az önce hemen diyosun ben de ona karşılık dedim bugün bakarız artık şansımıza hızlı bir şekilde olursa güzel olur kolay işi çözersin tabii ifşaları bırak şimdi basit abi yapılır yeni olanları anca gördüm tabii adım adım ilerliyorum ne bileyim kitapları var adamın yazıları okumadın mı sen şarkıları diyorsun ben de baktım makyajsız hali hiç bir şeye benzemiyor boyu ne kadar diye sormadın mı kilosu epey vardır herhalde eşi dedin ben de ona baktım şikayet etmişler epey varmış iletişim bilgileri hakkında bilgi arıyor işte son sözleri ne oldu demişti kaç yaşında biliyorsun işte artık nereli diye sen sormadın mı haberleri oku öğrenirsin bilmeden konuşma gençliği hakkında ne biliyorsun ki çocuğu dedin az önce ona istinaden açıklama yapmıştı ya onu diyorum mini etekli de pek bilemedim yani paparazzi gibi oldun sen de birader vk diyorsun rus işte patreon üzerinden satıyor işte nerede sen daha iyi bilirsin ne demek canım benim hastalığı hakkında konuştu işte karısı vardı ya ordan biliyor belirtileri var daha ne olsun başvurusu yap işte ordan bağlama hakkında konuşuyor hali ne böyle ya gençliği diyorum şekerim erkekler varsa girme sen de ağrısı ondan oluyor kızlar kalkın hep beraber bakalım niye yaparlar böyle anlamıyorum sokmak diyorsun sonra kalkmış bıdı bıdı azgın mısın çocuğum sakin ol gecelikli hali de fena değilmiş seksi vücut görmesem anlarım da sokakta demiştin ayakları değil mi öyle ofiste çalışırken belini bükmüş gibi yetişkin filmlerinde oynamıyor mu o yaşlı maşlı bakmam diyor tumblr vardı ya ordan whatsapp konuşmalarını göndermişti hani tangalı hali de ne olur oral yolla alanıyor diyor ya evladım liseli gibi konuşma plajda üşürsün tabii xnxx sanki off ya hala yatakta dedin sonra ben bilmem körpe işte daha ne olsun poposu diyor sonra kalkmış xvideo diyosun evladım evli mi diye sormadın mı zayıf halini gördün işte indir sonra konuşalım banyoda ayağım takıldı ondan fantezi mi yapıyorsun çocuğum genç hali işte grup halinde konuşmayın gençler ayak mayak ben anlamam telegram kurulduğundan beridir belki bedava diyorsun bu işte gizli çekim demişlerdi ben tam anlayamadım arap ülekelerinde oluyordu genelde pornhub sitesi verilerine göre öyle xhamster sitesini bilmem striptiz mi yapıyorsun şekerim türk değil misin nesini anlamıyorsun mobil olunca daha kolay tabii sınıfta eğilmiş de bilmem ne küçük göğüslü insanların öyle sorunları yok bikinili olunca konuşuluyor tabii gerçek mi diyorsun sen ben anlamadım olgun ol biraz hintli insanlarda öyle oluyor hd izle sen de o zaman lezbiyen gibi olabilir röntgen çektirmiştim ordan biliyorum mastürbasyon yaparken kazayla mı geldin anlamadım ki alman bence kesin üniversiteli kadınlarda olabilir böyle şeyler şişman olunca zor tabii dövmeli diye tabii ki asyalı kadınlar öyle dudakları öyle tabii kii izle gör bana ne soruyorsun neden hoşlanır sen daha iyi bilirsin gönderilir tabii ki arkadaşım erkek arkadaşı ondandır sübyan mısın çocuğum sen çalışılıyor ya ondan neden kokar sen daha biliyosundur satılık olduğu hakkında bilgi aldım kötü kokuyor kesin neden ağrır onu merak ediyorum güzel tabii ki kesin alıyor mu önce onu öğrenelim kız arkadaşı işte görmüyor musun sıkışması oluyor bende de alınır kesin bence destek verecek misin yoksa kiralık mı şimdi bu kalçası da diyosun daha ne diyeyim canlı kanlı karşında telefon açtım sonra dönmedi çağrı merkezi hakkında bilgi diyosun derleme yapmışsın ama pek ne bileyim kısaltması hakkında bilgi ver o zaman nerede kalınır önce onu öğreneyim kimin diyorsun ben onu anlayamadım eski hali bu yenisini ne yapacaksın pornosu demiştin ben mi yanlış hatırlıyorum neye işarettir sen önce onu söyle sıkıldım anladın mı artık türbanlı demişti sonrasını bilmiyorum fiyatı hakkında bilgi al önce hastalığı hakkında konuşmuştuk arkası dönük duruyordu sanki rüyada gördün herhalde veteriner demişti benim bilgim yok ikinci el olsa daha iyi olur demiştim günlük olarak bakıyorum bölgesinin hakkında konuşalım biraz görüntüleme ne kadar diyordu ne olur sen daha iyi bilirsin neler olmuştu anlattı baya kadınlar öyle o konularda nasıl alınır sen de bakayım tecavüzü işlemişlerdi onlar da annesi diyorum sen ne anladın göğüsleri diyor ya hala babası tamam anladım var mı böyle bir şey boynu öyleydi evet kaçta olduğunu hatırlıyor musun görüntüleri demedin mi kazancı hakkında konuşmuştu maaşı diyorsun ya sahibi evet ben de biliyorum kıyafeti böyleydi tamam tedavisi zordur o zaman kesin nasıl oluyor sen bi de bakalım biyografi işte daha ne olsun ne mezunu olduğuyla ilgili hotel dedin ben de onu diyorum pansiyon gibi işte hastane zor tabii sağlık ocağı baktım ben de eczane var ona gittim ilaç iç sonra konuşalım hack olayı yaşanmıştı hatırlıyorum günah mı sen daha iyi bilirsin problemleri vardı konuşmuşsun sorunları elbette olur yorumları oku sonra konuş ölçüleri hakkında bilgi ver mesela bacakları da öyle randevu aldım şekerim 7/24 çalışıyor evet ayakları öyle uzatınca oluyor elektrikçi geldi sonrası baya taksi arıyorum açmadı çok sonra açtı iş ilanları vardı ona bakmıştım bilgisayarcı arıyordum buldum en yakın nerede vardı tamiri yaptı sonra çay içtik çarşısı orada işte pazarı var tabii olmaz mı olayı biliyrsun da bilmiyormuş gibisin para yatırma demedin mi az önce madde öyle bir şey işte nasıl olmalı onu anlatıyorum ben de türbanlı olduğu içindir ne ile ölçülür sen anlat o zaman kalktı mı hemen yoksa bilmiyorum kaç gün kaldı bilgi ver farkı göster bize nasıl gösterilir sen daha iyi bilirsin nasıl anlaşılır ona bakıyorum neyi temsil eder bil bakalım amacı hemen belli oldu çeşitleri vardır tabii kaç kişi öldü o olayda eşcinsel olduğunu söylemişti gay olduğu yönündeydi biseksüel yönelimle ilgili olabilir çeşitleri varsa bakayım seksizm demedin mi sen az önce çeşitleri diyorum işte nerelerde görülür sen anlat anlamı ne abi onu anlat yardım al biraz iş arayanlar oluyor kızlar soruyor sen de biliyosun yasaklar vardır olabilir damadı değil miydi onun nelerdir sen daha iyi bilirsin soruları sor ben ne bileyim bulmak konusunda sen daha net gibisin şişman olsa daha iyi balık etli mi diyorsun yardımı ile yap bunu ne hediye alınır öğrenelim evli kadın ile mi yapmış bunu evli erkek konusu öyledir kimlerdir bilmem sen daha iyisin hoşlanır elbette kimlerden alalım bilemiyoruz kurallar vardır sen de gör kapatma olayı değil midir kilo aldırır mı konusuydu ben denedim cesedi bulunmuştu diye okudum estetiksiz hali diyordun al işte sonuçları hakkında bilgim var ne zaman açıklanacak öğrendiğine göre artık yap yardımı hakkında bilgi aldım madde öyle bir şey işte nasıl olmalı dememiş miydin istemesi hakkında konuştuk nasıl anlarız onu diyorum ben de müşteri hizmetleri aradı konuştuk biraz yoksa ne yapalım yani ile ilgili diyor ben de bilmiyorum sebebi nedir anlat da görelim kimin diyormuş ki neden açılmıyor onu söyle olayları diyorsun anladım olmanın yolu diyor ben de biliyorum maddesi baya karışık aşırı miktarda olunca zorlaştı veren diyordu şimdi fikri değişti sağlayan kimmiş onu de hele kullananların yorumları olmasa işimiz zordu ne işe yarar öyle öğrendim türkçe altyazılı evet güzelmiş ensest konusu vardı ya ordan yeşilçam filmleri gibi inci sözlük yazarları yazmıştı üstsüz görüntüleri düşmüştü striptiz yapıyordu sanki kucak dansı görüntüleri düşmüştü direk dansı zordur baya ama olmuş uludağ sözlük yazarları demişti galiba etek altı görüntüleri nedeniyle alınmıştı yandex te aradım epey müdürü kimdi hee onu diyor ölüm kalım meselesi haline geldi şov yapma şimdi yazışmaları vardı ordan okudum arşivi işte daha ne olsun güvenilir mi bakıyorum ben de pdf olarak almıştım datası vardı topladım bölgeleri işliyordu ben de gördüm etkileri hakkında diyorsun başvurusu yaptım bekliyorum gazeteci ya ondan öyle derleme yapalım bakalım sıralaması hakkında bilgi veriyorum yasaklandı mı bakalım görelim emme olayı olmuştu yedek parça bakıyorum evet gerçek olduğu yönündeydi vakti var mı bilmem çıkarma yapalım bakalım adları hakkında bilgi ver itiraz et sonra bakalım neyi savunur ona bakalım önce malzemeler budur bu kadar yani kaç gün kalır onu mu diyorsun hassasiyeti var o konuda faktörler farklı olabilir içindekiler konusunu hiç karıştırma zaten teknikleri hakkında bilgi veriyorum süresi uzatma elbette zor değil genital bölge güzellik yarışması omgyes izle erotizm ne demek sözlük anlamı kafasına iki tane sıktım conectys ekşi en güzel vajina yarışması enkaz altındakilerle dalga geçen dövme tiktokta çocuğun yanında cinsel ağırlıklı filmler seksilik nedir seksizm nedir conectys tiktok isa heykeline yıldırım düştü swinger sex nedir kendini teşhir etme hastalığı 1509 konstantinopolis depremi lezbiyen seks filmi baygaralar nereli çanakkale travesti oğlumla ilgileniyorum derken bacağım kamera açısına girdi rüyada bağıramamak hemcinsime aşık oldum ermenistan pornoları nude arşivi eşcinsellik belirtileri striptiz aylık maaşı izmir travesti yürürken kollarımızı neden sallarız işid kafesteki tutsakları suda boğarak infaz etti tiktok erotik videolar canlı yayında elbisesini indirdi tekirdağ doktor intiharı omgyes nedir frottörizm omgyes vk ayak yalayan kadıköy travesti cinsellik ağırlıklı filmler porno izlemek günah mı boyu uzun erkeklerin cinsel organı cinsel sapkınlık belirtileri mombod ne demek adana kürkçüler cezaevi işkenceleri travesti mecidiyeköy avcilar travesti islah evi işkenceleri en uzun seks rekoru tiktok fenomenleri ifşa sultanbeyli türbanlı kadın nü modeller baldız rüyada çorap değiştirmek çocuğun yanında erotik yayın yapan kadın sansürsüz seksilik testi kadın türbanlı hk tiktok tiktok erotik video whatsapp seks yazışmaları citoles kilo yaparmı kapı önüne ayakkabılık koymak suç mu rüyada bir kadının sizden para istemesi afrika'da vahşi yaşam insanları güzel kabile kadınları çocuğun yanında erotik yayın instagram takip isteği reddedilince ben herkese yalan söylerim sana söylemem biseksuel unluler iktidarsızlık tedavisi yarım tanga bikini yeşilçam filmleri - vikipedi çocuğun yanında canlı yayın açıp müstehcen hareketler yapan kadın rüyada birinin sırtını döndüğünü görmek eczanelerde satılan sigara bırakma ilaçları rüyada üst azı dişlerin dökülmesi güzel popo türkiyede jigololuk yasal mı neden narsist olunur yedi ceddini sevişirken erkeğin sert davranması seks dükkanı lcv ne demek vajinismus tedavisi ilk öpüşme silikonsuz brezilya külot jigolo vikipedi penisi kırılan ters ilişki swinger seks ne demek kullanılmış iç çamaşırı saç uzatma teknikleri ermeni siyasetçiler erkeklerde sapıklık belirtileri kadın iç çamaşırı giyen erkekler rüyada çay ocağı açmak profil fotoğrafları penis boyu ne kadar olmali sex yazışmaları çekirdek yiyenler ifşası çıkan ünlüler afrikada kadınlara sünnet icardi karısının poposunu paylaştı eczanede testosteron ilacı satılır mı muadili mazoşistlerin yaptıkları sefaköy gay çocuğunun önünde tiktok rüyada ayağındaki terliği kaybetmek anal seks bereket tanrısı hastalığı ımgur penis küçüklüğü plajda mini etekli liseli zeytinburnu travesti barda mini etekli öğretmen rüyada kırmızı elbiseli kadın görmek kalçalı kadınlar pipi boyu hesaplama sütyen takmayan kadınlar karı kız uykuda dudak dolgusu ölçüleri swinger seks rüyada kadın cinsel organı görmek rüyada dişlerin dökülmesi okşamak sex uygulamasi büyük birader kısa boylu youtuber metroda sahilde erotik klip çıplak uyumak uyuyan sevgili fotoğrafları banyoda sevişmek günah mı bazı borçlar vardır ödeyemezsin seks oteli sadistler nelerden hoşlanır öpüşmek dudak kurutur mu rüyada dildo görmek ilk gece köylü kızı twerk uzun bacak seksi kadin olmanin yolu porno dergileri yatakta öpüşme sevişen çift erkeği etkileyen öpüşme çeşitleri porno oyuncuları gerçek mi seks yapıyorlar koital hizalama kanama durdurucu ampul ayakta hp yazıcı kağıt sıkışması türk kültürü kardeş organize suç örgütü parmaklama lezbiyen meme emzirme kaşar vajinası dar olan normal doğum yapabilir mi porno aldatma yakalanma abla kızıl saçlı tiktok fenomenleri uzun boylu sarışın önden yalnız erkek misyoner beyaz tenli kız vajina kıllarının faydaları kamera arkası türbanlı ince çorap twitter 5 numara kadın külot kaç beden hizmetçi vk esini aldatan kadin türk liseli yeşil elbiseli türbanlı tiktok turuncu saçlı bağlanmış kadınlar yetişkinlerde cinsellik oral seks doggy pozisyonu nedir en güzel popo tiktoktaki kapalı kadın güzel kalçalı hatun red light mahallesi seksi kadin olmanin yolu insanlar neden öpüşür meme ucu neden yasak ülkücü el sıkışması yan profil bigo kota ücretleri korsika kadınları trans sanatçı banyo gizli kamera modelleri arap penis boyu filipinler'de kadın ticareti çıplak kadın fotoğrafı en güzel kız rus anal sex zararları gerdek gecesi gif sütyen takmayan kadınlar bembeyaz bacak parkta romantik sevgiliyle uyumak elleme sevgiliyi kucaga almak en güzel popolar eski porno dergileri frikik vermek ne demek ilk gece ağrısı leğende banyo yatakta öpüşme türbanlı spiker hentai türkçe altyazılı porno karikatürü fantazi gecelik gif rüyada kadın cesedi görmek anne oğul spor aşk acısı çeken erkek rüyada seksi ebiseli kadın görmek netflix erkekler öpüşürken neden eller röportaj igrenç fotoğraflar belgesel bodrum erkekler öpüşürken neden eller küçültme kısa boylu büyük kalçalı kucak pozisyon hastanedeki hali geliştirme sevişme sonrası morluklar sürtme turbanli onlyfans seks robotu ince tayt dudak dolgusu yapılırken ağrır mı reddit taytlı liseliler beyaz tenli olmanın yolları genis kalcali kadinlarin ozellikleri ağlıyor şişman kadın vücudu türk porno dergisi mini etekli sekreter rüyada külot almak bacak ve kalça büyütme hareketleri mahkeme google'a yazılmaması gereken şeyler +18 kalça büyütme hareketleri kadın serbest olduğu dinler büyütme denizde arkası dönük kadın kadınlarda zevk suyu ve meninin farkı bayan hareketli porno resimlerinde öyle şeyler çıkıyordu erkeklerin ilk gece yorumları vajina darlığına ne iyi gelir beyaz çorap berberde rüyada eski sevgiliyi arabada görmek hostes rüyada erkek çocuğu cinsel organı görmek çıplak kız twerk gif pinterest dar tayt kıza bakire misin diye sordu spikerin bacakları seksi çarşaflı inceltme öpüşme çeşitleri türbanlı paylaşım vk alman pornoları konusu vardı sanırım orada şekillendirme bacak arası porno arşivi olan yazarlar taytlı öğretmen türkiye'de jigololuk var mı porno izleyen kadın tayt giymiş bir kadına ait porno nedeniyel otobüste boşalan tacizci kapı komşusu olgun kadınlara ait porno izlenme oranları erkekler yatakta nelerden hoşlanır afrikalı lezbiyen kadınlara ait pornolar tartışma konusu olmuştu toplu taşımada seks yapmak istiyorum diyordu hareketleri eş değiştirme altyazılıydı o konu aldatan kadınlar anlatıyor baseni büyük kadınlar kullanılmış kadın iç çamaşırı rüyada sütyen satın almak ters kelepçe rüyada sürekli eski sevgiliyi görmek kaslıydı sanırım porno hikayeleri yazıyordu sanırım büyük beden jartiyer kapıda ödeme pornografik dergiler fantezi elbise pornosu fikrine katılmıyorum cinsel ilişkiye girmek aşırı cinsel istek yetişkinlerde cinsellik küçüklüğü zimbabwe kadınları bana çekici geliyor nasıl jigolo oluyor ki onlar seksi kalçalı kadınlar evinde çalışan rus hizmetçiye arkadan yaklaşıp zorla sahip oluyor arabada seks etek altı görüntüleri nedeniyle gözaltına alınmıştı kucak kucağa sevgili tangalı kızlar türbanlı bir kadına ait nude fotoğraf attığı için torrent siyah peynir konusu nedir bilmiyorum dar kotlu türbanlı gibi mi sevgilinin göğsünde uyumak eritme bir erkeğin beni kullandığını nasıl anlarım klitoris tayland gay dizilerinde olduğu gibi hamilelikte cinsel istek artması nedenleri baldız arkası dönük güzel pozlar kadın tayt giyen liseli kızlar gibi görünüyor ehliyet sınavı kadınları etkileyen öpüşme teknikleri yasli kadinlardan hoşlanması hastaligi kadın bacak resmi gay pornoları nedeniyle tartışma konusu olmuştu avrupalı jigololarda öyledir kalça büyütme hareketleri resimli aldatma aldatan erkek belirtileri seks pozisyonu arabada sex yapan gay çift için olmuş kadınlarda orgazmı kolaylaştıran pozisyonlar erkekler neden memeye dokunur ilk gece kac kez yapilir uzatma para vermeden jigolo olmuş bu rüyada temiz vajina görmek kari koca banyoda mazoşist kadın özellikleri kadın aldatma belirtileri seksi sarışın balkonda rus güzel kadınları masaj salonu rüyada iş arkadaşı ile sevişmek seksi kadın poposu rüyada eski sevgiliyle öpüşmek evli bir kadına ne hediye alınır vajina dekoltesi rüyada sevgilinin vajinasını görmek tavuklarda prolapsus tedavisi güzel kalçalı kadınlar anıtkabir'de çekilen fotoğraflar tumblr avustralya eş değiştiren grup çiftler banyoda soyunan liseli gibisin çekyalı bacak bacak üstüne atan erkek beden dili heyelanın etkisini arttıran insan uygulamaları dünyanın en küçük televizyonu periscope südyensiz kızlar 15 temmuz askerlerin dövülmesi cinsel istismara uğrayan türk ünlüler cenazesi temelden yıkılan ev mini etekli din kültürü öğretmeni kadiri tarikatı ünlüleri köpek dövüştürmenin cezası kalın bacak ince bel liseli kızlar öpüşüyor ermenistan kartel infazları eşinden ayrıldı mı olen kisinin elini birakmadi tiktok sansürsüz hayvanlar üzerinde deney yapıyor mu iri kadinlar deniz seviyesinin yükselmesi erken boşalıyorum ilaç eczane siyah saçlı beyaz tenli porno seviyormuş abisi erotik türbanlı dünyanın en güzel kızı meksika uyusturucu karteller domalmasaydın sen de ne diyeyim ders çalışmak için kronometre online ingilizce ogretmeni enkazdan ciktimi kurbağa bacağı essege tecavüz eden adam katarda taytlı lezbiyen uyuşturucu kullanan ünlülerin değişimi rüyada tarlatan giymek kendini teşhir etme hastalığı sık sık ilişkiye girmenin faydaları japon lezbiyen kızlar eskortluk yapmak günah mı rüyada dar sokakta yürümek polisle sex tartışması turbanli sevgiliye hediye rüyada birinin sırtını döndüğünü görmek sex acıtırmı hamile kalmayı kolaylaştıran ilaç isimleri whatsapp görüntülü konuşma sevgili çıplak kadın bacağı iri kalçalı kadınlar erkekler yatakta nelerden hoşlanır rüyada siyahi sevgilinin olması 100 dolara meme açma sex partneri bulma şalvarlı korsika kadınları popoya dövme arkadan ilişkiye girmek günah mı askeri cephanelik rüyada siyah çarşaflı kadın görmek kadında sakal havuzda boynu kırılan adam hamilelikte cinsel pozisyon arkası dönük esmer kadın ramazanda porno izlemek günahmıdır bayan istek arttırıcı eczanede satılıyor mu zishy kızları gibisin şekerim deneyimsiz genç ben koşayım biraz eğilen kadınlar gibi duruyosun ondandır arifiye yandex harita kaydı bu işyeri 7/24 kamera ile izlenmektedir pdf rüyada siyahi kadın görmek benzinin litresi kaç para binance telefon numaram değişti giriş yapamıyorum dalaman'da yaşayan ünlüler öpüşme isteği nedenleri dünyanın en küçük televizyonu yoğun bakımdaki hastanın vücudu neden şişer arkası dönük pozlar erkek profil resmi rüyada askerle öpüşmek rüyada yetişkin birinin sünnet olduğunu görmek bir erkek sevgilisi varken neden başka kıza yazar whatsapp kimle konuşuyor rüyada eski sevgilinin evinde olduğunu görmek antibiyotik 12 saatten önce alınırsa ne olur sen daha iiyi bilirsin kalça büyütme hareketleri bayan rüyada eski sevgiliyle ilişkiye girmek zevk suyu ile hamile kalınır mı beni seviyor mu nasıl anlarım testi bigo tarzı uygulamalar gözü açık öpüşmek ne anlama gelir konsomatris arabada neden benzin kokar büyük beden jartiyer kapıda ödeme rüyada eski sevgiliyle yeniden sevgili olmak çıplak kadın ve erkek rüyada kalkmış erkek organı görmek kadına seksilik katan şeyler görüntülü konuşma sevgili ensestin en yoğun olduğu ülkeler erkekler neden memeye dokunur islam dininde cinsel pozisyonlar koca popolu kadınlar komik hentai hijab bayan kuaförü günlük kazancı porno izlemek zina mıdır adidas kız çocuk spor ayakkabı ince zayıf kız '+18 mesajlar arabada ayak uzatma sevgili zenginlerin giydiği gecelik çirkin genç erkek ben de otostop yaparak giderim o zaman yan profil japonya penis boyu ortalaması hemşire geldi sonra ereksiyon gif brazzers oyuncular güzel kalçalar sahilde frikik pinterest köpek storyleri kapalı kadın eşine sarılıp uyumak erkeğin göğsünde uyumak ortaokuldaki kız çocukları gibi görünüyor vajinası dar olan normal doğum yapabilir mi makedonya üsküp'te kiralık evler bakıyorum öğretmen öğrencisinden hoşlanıyor diye demiştir şalvarlı köylü kadını gibi altınoluk günlük kiralık ev bakıyordum kanka ormanda koşuyoruz napalım okula makyaj malzemesi getirmek yasak mı neden öyle ki tek gecelik korunmasız ilişki cezaevi psikolog maaşları kalça küçültme hareketleri ünlülerin çıplak halleri trt arapça kadın spikerleri bebek sahil seks dansöz gibi kıvırma sinemada öpüşmek yasak mı rüyada hostes kıyafeti giymek sürekli profil resmi değiştiren kadın psikolojisi seviyorum deyip umursamayan sevgili rüyada erkek çocuğuna hamile olduğunu görmek nikahta neden ayağa basılır rüyada iki erkeğin kavga etmesi whatsapp hakkımda sözleri ağır ensestin psikolojik nedenleri sevgilinin dudaktan öpmek istemesi olgun kadınlar neyden hoşlanır porno izleyip tepki veren kız sünnet çocuğunun ablası için kıyafetler beşiktaş ta arıyormuş rüyada sütyenli kadın görmek adana da kerhaneler öyle ya da izmir genelevi trendyol dan sipariş vermiştim bilmiyorum onlyfans hesabı olan türk ünlüler kalça fotosu erkekleri etkileyen gecelikler rüyada ayakkabı kaybetmek marmara üniversitesi diploma örnekleri rüyada tuvalette adet olduğunu görmek penisi kırılan futbolcu barda filminin gerçek sanıkları heidi'nin mezarı fatih 160 tl ye aldığı cep telefonunu 200 tl ye satmıştır ön sevişme zina sayılır mı iç bacak eritme sakin ol liseli benzeyen adam kim milyoner olmak ister penis boyu sorusu afrikalılar affetmez dünya twerk şampiyonu jigolo kaç para kazanır abi kardeş gidersiniz işte türbanlı ev hanımı gibi kazayla nasıl hamile kalınır penis büyütme tedavisi gibi güzel göbekli kadınlar fenerbahçe sevgili fotoğrafları tumblr sevgiliyle uyurken sarılma şekilleri erkeklerin öpüşürken hoşlandığı şeyler Dünyanın en güzel kadın vücudu sexy bacaklar başka bilmem ipli jartiyer porno yıldızına aşık oldum bacak inceltme hareketleri iğrenç fotolar suriye'nin en güzel kadinlari bale yapar gibi halin var yakasız uzun kollu erkek gömleğine benziyor rüyada dışarıda banyo yapmak öpüşme cezalı oyun yandex rüyada yeşil etek giymek sütyen arkası uzatma aparatı şişman kızların zorlanması normal eşek benim en sevdiğim hayvan gecelik sexi dans etmenin faydası ne ola ki neoplazma rastlanmamıştır ne demek ben de google play de arıyordum onu toplu hayvan ölümleri bilim insanlarından hangisi iletişim alanında yaptığı icat ile tanınmaktadır seksi kalçalı olduğu içindir bradikardik hastaya yaklaşım ince bağırsaktan salgılanan enzimler gibidir asyalı kadınlarda burun öyle bence üvey babası sigarayı bırakmak için karabaş otu kullanmış öpüşmek istemeyen kadın öyledir kesin arap dadı rüyada kırmızı etek giymek üniversiteler açılacak mı çıplak anime resimleri fikrine katılıyorum hastalık nedeniyle çalışma hayatından çekilmiş giyim tarzı bence gayet güzel umursamayan erkek kız kıza konuşun siz ben çekileyim madem tombu kadınlar gibi diyorsun rüyada erkek cesedi görmek sex hikaye anlatımı gibi konuşma yahu aykkabı fabrikasından almış kalça nasıl ölçülür doğal kapalı bayan resmi arkası dönük binance çöktü mü haberim yok köpekle gezmeye gittim rüyada sigara içtiğini görmek otostop uygulamaları bel inceltme hareketleri arkadan cekilmis kapali profil fotolari uzun boylu kız olduğu içindir iranda sevgilisiyle dans eden kızın ölümü kırmızı saçlı tiktok fenomeni öpüşürken dil kullanan kadın rüyada dudaktan öpmek erkeklerde meme ucu ne işe yarar eşi hamile olan erkeklerin psikolojisi doggy style pozisyonu diyordu galiba snapchat kullanan sevgili erkekler en cok neyden tahrik olur hatırladığım kadarıyla sekretere tecavüz haberiydi instagram açılmıyordu en son ondandır periscope kızları gibi ekşi şeyler yiyormuş bu aralar pamuk prenses olmaya karar verdim modacruz çöktü mü bilmiyorum fantazi set takımları bakıyormuş hostes olmaya karar vermişsin Doğal güzel kadınlar daha iyi seksi vücutlu kadın bence makedonya gece hayatı öğretmenle beraber gittik popo kaldırıcı külot giymiştir sakarya arayan bayanlar kadıköy belediyesi'nde yaşandı diye hatırlıyorum dünyanın en küçük kadını olsa ne olur seven erkek nasıl öpüşür protez saç kullandığını düşünüyorum avukatlara özel hediye gibi bir şey kalça şekillendirme hareketleri yapıyorum kanka eski eşyaları atamama hastalığı var bende seks yapan çiftler ile ilgiliydi sabah ilişkiye girmenin faydaları tabii uyuşturucu kullanan insanların değişimi hakkında diyorum üvey annesi olabilir köpek storyleri gece seni bilmem de benim siyah saçlı kadınlar hakkında fikrim değişmedi minibüste diyor bilmiyorum ben de arkadaşın yalancısıyım ben rahibe hayatı yaşıyorum kanka araya kaçan tayt rahatsız etmiyor mu değişimi uygulamaya sokmak 2 kişilik profil fotoğrafları sevgili dünyanın en güzel trans kadını umursamayan kıza nasıl davranmalı rüyada eski sevgilinin seni görmezden gelmesi Saatte ortalama 16 kere yüzümüze değdiriyoruz anal seks zevk verir mi soyunan kızlar gibi davranma şekerim Okşama basit cinsel saldırı kapsamında ayağını suya sokmak dahi parayla frikik vermekten korkmadı bana bakıyor beni seviyor mu rüyada eşiyle ormanda yürümek Şehvetli okşama cezası tanga giymek erkeği etkiler mi instagram arkadaş önerileri kapatma Şehvetli üst düzey çiftin birbirlerini okşama olayıydı rüyada erkek çocuğun hayatını kurtarmak özel mesajları ifşa etmiş seven erkek nasıl öpüşür araya kaçan elbise kilolu bayanları zayıf gösteren abiye modelleri twitter sokak kalça akımı gibi olsa gerek talihsiz frikikleri nedeniyle olmuştur araya kaçan iç çamaşırı gibisin kanka uykuda tecavüz olayı nedeniyle hamilelikte tayt giymek rüyada kırmızı ayakkabı giymek mini etek giyen hoca gibi fotoğrafı çıplak yapma şimdi aktif ol bakarız iğrenç resim bence belarus insanları öyledir canım benim bende pasif görünüyor dilini gözüne değdirebiliyor evde çıkarken son dakika fikrim değişti bahçede Kadın iç çamaşırlı fotoğrafları ifşa oldu dar kotlu kizlar evim var ev arkadaşı arıyorum red line hollandaya gitmiş denizde sevişmek gibi mesela fransız hastalığı var sende twitter balkonda cesedi sansürsüz gösterdikleri için olmuş soyunan kızlar reddit italya da iki erkekle evlenen kadın sokakta seks nedeniyle olmuş çocuğum discord kızı normaldir şişme kadınla sevişirsin artık sevgiliyle çıplak uyumak annesine tecavüz edilmiş o yüzden hareketli resimler gibi olduğu içindir bacak okşama görüntüleri olay olmuştu Şehvetli okşama cezası derin yırtmaç etek giyince geriye kadının seksi vücut kıvrımları kalıyor teşhirciyi video kaydıyla ifşa ediyor n11 de kırmızı gecelik olabilir saten jartiyer seviyorum ben saten gecelik de olabilir Kocası boşnak saksosu demişti ya ondandır yatakta göbek eritme hareketleri yapıyorum soyunma odasına giderken olmuş baftv ya da doodstream olması lazım metroda lazım olur,Tybee Island'da yırtmaçlı seksi elbise olsa fikrim değişirdi minibüste giderken diyordu diyen kadın mufakta ne yapıyorsun şimdi tenis kortunda seksi bir kadın gibi görünüyordu ets de siyah bikini ve iç çamaşırı konusunda öyleydi öğretmen öğrencisinden hoşlanıyor iç çamaşırı ile uyumak günah mı eskortluk yapmak günah mı ona benzeyen adamı diyorsun bloomberg teydi galiba öyle hatırlıyorum tanga giymek erkeği etkiler mi abla kardeş sözleri tumblr altında külot olmayan kadınlar gibi görünüyor memeye bakan erkek turbanli kalcalarie ile ilgileniyor arkadaş asansörde olmuş sevgiliye iç çamaşırlı fotoğraf atmak sevgiliyle yatmak taytlı kızları seksi kız vücudu gibi diyorsun kütüphanede kitap okuyorum diyen adam beyaz ten bence daha iyi önden fermuarlı sütyen şeffaf dantelli külot gibi mi diyorsun annesiyle spor yapan çocuk çamaşırhaneye gidiyorum nolcak yaşlı adam genç kız ilişkileri arttı tabii normal çok sıktı bu konu beni bacak arası terlemesi gibi metrobüse binip git bence sert seks konusunda fikrim aynı üvey anne tecrübesiz çocuğu erkek yapıyor demiş erkekler neden sürekli sevişmek ister en güzel kadın kalçası nasıl olmalı porno izleyerek reaksiyon veren kız sexi kadın ayakkabı kışkırtma öpüşürken dilini kullanan erkek ne anlama gelir