Taliban geçici hükümetinin Yükseköğrenim Bakan Vekili Şeyh Abdulbaki Hakkani'nin devlet üniversitelerinin 2 Şubat'ta sıcak bölgelerde açılacağı duyurusu hayata geçti. Devlet üniversitelerinin kadın öğrencilerine yönelik planını resmen açıklamayan Taliban yönetiminin eğitimden sorumlu yetkilileri, kadınların erkeklerle aynı binada veya sınıfta bulunmaması koşuluyla derslere katılmasına izin verildiğini söyledi.
Doğudaki Celalabad şehrinden Reuters'e konuşan görgü tanıkları, bu hafta yeniden açılan büyük devlet üniversitelerinden biri olan Nangarhar Üniversitesi'ne kadın öğrencileri ayrı bir kapıdan girerken gördüklerini belirtti.
1996-2001 arasındaki ilk Taliban yönetiminde, İslamcı örgüt, kız çocuklarıyla kadınlara eğitimi ve çalışmayı tümden yasaklamıştı. Ağustosta başlayan ikinci yönetim döneminde, örgüt, kız çocuklarıyla kadınların eğitim ve çalışma hakları için uygun şeriat kurallarının belirlenmesinin beklenmesi gerektiğini buyurdu. Dolayısıyla pek çok vilayette kız çocukları 6. sınıftan orta eğitim alamıyor, kadınlar çalıştırılmıyor.
Taliban'ın kontrolü ele geçirmesinin ardından özel üniversiteler harem-selamlık şartıyla açıldı, ama çıkarılan çeşitli zorluklar ve sorunlar nedeniyle kadın öğrencilerin çoğu sınıflara geri dönemedi ya da devam edemedi.
'Devam etmek istiyorum, çünkü eğitimim yarım kalmamalı'
Adının açıklanmaması kaydıyla Reuters'e konuşan Nangarhar Üniversitesi'nin bir kadın tıp öğrencisi, zaten sınıfların cinsiyete göre ayrılmış olduğunu, ama artık eğitim saatlerinin de ayrıldığını, kendilerine erkeklerin eğitim saati dolana kadar üniversitede dolaşmamalarının söylendiğini, ayrıca erkek öğretim görevlilerinin kadın öğrencilere ders verip vermeyeceğinin ve sınıf dışında erkek öğrencilerle etkileşime girip giremeyeceklerinin belli olmadığını belirtti. 'Tüm bu değişikliklere ve koşullara rağmen yine de devam etmek istiyorum, çünkü eğitimim yarım kalmamalı' diye ekledi.
AA'ya konuşan Kandahar Üniversitesi öğrencisi Zehra Erguvan, 'Toplumun yarısını oluşturan kadınlar ve kızlar görmezden gelinmemeli. Çünkü kadınların da ülkenin gelişmesinde ve ilerlemesinde katkısı bulunuyor. Yetkililer kadın ve kızların eğitimini ciddiyetle gözetmeli' dedi.
BM: Afgan gençlerin üniversitelere dönüşünü destekleyelim
Dün Birleşmiş Milletler'den (BM) kadın öğrencilerin devlet üniversitelerine alınmasını öven bir açıklama gelmesi, resmi teyit alındığının işaretini verdi. BM Genel Sekreteri'nin Afganistan Özel Temsilcisi ve Afganistan Yardım Misyonu (UNAMA) Şefi Deborah Lyons, 'Hepimiz Afgan genç kız ve erkek öğrencilerin ülke genelinde üniversitelere dönüşünü destekleyelim' diye tweetledi. Lyons, destekçilerin Afgan öğrenci ve akademisyenler için burs programları sağlamaları çağrısı yaptı.
Medyaya konuşma yetkisi olmadığı için isminin açıklanmamasını isteyen Taliban'ın bir eğitim yetkilisi, Reuters'e, üniversitelere kadın öğrencileri erkeklerden tecrit etmek için ayrı sınıflar ve ayrı eğitim saatleri de dahil olmak üzere farklı seçenekler sunulduğunu söyledi. Nangarhar Üniversitesi'ni yöneten Halil Ahmed Bihsudval da halihazırdaki birçok vilayetteki uygulama uyarınca, kadın ve erkek öğrencilerin cinsiyete göre ayrılmış sınıflarda eğitim göreceklerini dile getirdi.
'Karma eğitim, İslami ve milli değerlere aykırı'
Taliban geçici hükümetinin Yükseköğrenim Bakan Vekili Hakkani, Eylül 2021'deki basın toplantısında, 'karma eğitim sisteminin, İslami ve milli değerlere aykırı olduğunu, yer imkanı olan üniversitelerde yeni dönemde kız ve erkek öğrencilerin ayrı ayrı binalarda eğitim göreceğini, bina imkanı bulunmayan üniversitelerde kız ve erkek öğrencilerin farklı saatlerde okula gelip ders göreceğini' söylemişti.