'Thodex'e para yatıran her 100 kişiden 77’si 34 yaşın altında'
Kamuoyu araştırmaları Borsa ve Bitcoin yatırımcılarının giderek artan oranda gençlerden oluştuğunu ortaya koyuyor.
Borsa İstanbul’un Veri Analizi Platformu verilerine göre 20 ile 34 yaş arasındaki borsa yatırımcılarının sayısı 2020’nin Ocak ayında 179 bin 624’tü. Bu sayı 2021’in Ocak ayında 639 bin 454’e yükseldi. Genç borsacıların sayısındaki bir yıllık artış oranı yüzde 255. Bu rekor artış ekonomik krizin en önemli sosyal sonuçlarından biri.
Thodex'e para yatıran her 100 kişiden 77’si 34 yaşın altında
Gençler için bir diğer tercih ise Bitcoin alım satımı. 391 kişiyi mağdur eden kripto para platformu Thodex’te yaşanan krizin, en çok hangi yaş aralığını etkilediğine bakınca yine gençlik göze çarpıyor. Thodex’in geçen ay paylaştığı verilere göre, kullanıcıların yarıdan fazlasını 18-24 yaş aralığındaki ‘Z’ kuşağı oluşturuyor. Platformdaki yatırımcıların yüzde 26,5’i ise 25-34 yaş aralığında. Yani Thodex'te parasını kaptıran her 100 yatırımcının 77’si 34 yaş ve daha altındaki kişiler.
Yasa dışı bahis oynayanların sayısı çok yüksek
Bahis oyunları ise bir diğer yükselen trend. Çoğu yasa dışı olduğu için oynayan sayısı bilinmiyor. Ancak Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Mali Suçları Araştırma Kurulu’nun en son yayımladığı 2017 tarihli rapora göre o tarih için 18-50 yaş arasında 5 milyon kişi yılda 50 milyar TL’lik bahis oynuyor.
Hayattaki tatmin ve haz alma güdüsü her geçen gün azalıyor
BirGün'ün haberine göre, Sosyolog Tolga Gürakar özellikle genç nüfusun kripto paralara olan ilgisi üzerine açıklamalarda bulundu. Gürakar, bu ilgiyi ekonomik kriz ve yoksulluk nedeniyle umutların yok olmasına bağlıyor. Bir örnekle açıklayan Gürakar, her türlü zevkin sınıfsal olduğuna dikkat çekiyor:
10-11 kişinin çalıştığı bir üretim atölyesinde 3 bin 200 liraya çalışan askerliğini yapmış bir kişi tanıyorum. Bu çocuk şu anda evli değil. Borsa gibi alanlarda kazanma güdülerini hemen satış yapıp veya alım yapıp harekete geçiriyorlar. Daha küçük paraları katlayabilecek bir mekanizma kripto para mekanizmaları… Bu aslında her kesime hitap ediyor. Bu bahsettiğim kişi alt-orta gelir seviyesine sahip ve lise mezunu. Tek hedefi koyduğu parayı artırmak. Her gün bunu artırabilmek için sürekli bir takip halinde. 4 bin lirasını yatırmış, onu 7 bin lira yapmış daha sonra düşmüş parası. 6 bin liraya kadar düşmüş ama çıkmıyor. Bu para gelir seviyesine göre artıyor tabii. Ekonomik kriz aleni bir şekilde yaşanıyor. Çok ağır bir kriz ve yoksulluk koşullarında yaşıyoruz. İnsanlarda bir taraftan da tüketim motivasyonu hızlı bir şekilde artıyor. Öte yandan hayattaki tatmin ve haz alma güdüsü her geçen gün azalıyor. Dolasıyla bunu hali hazırdaki emekle karşılanamayan hayaller, böylesi şeylere yönlendiriyor. Kumar motivasyonu ile hareket ediyor. Ancak kumar oynama motivasyonu sınıfsal bir durumdur. Kumar oynayan orta üst gelir düzeyine sahip insanlarda kaybettiği zaman hayat mahvolmuyor. Ancak burada durum pek de öyle değil. Muhafazakar insanlarda kripto paralar daha çok ‘günah’ olarak görülüyor. Bunu oynayanlara sorduğumda ilk başlarda haram denildiğini ancak bir miktar para kazanmaya başlandığında durumun değiştiğini söylüyorlar. İnsanlara rahat ulaşılabilir bir kolaylık getiriyor. Öte yandan yoksulluk ve umutsuzluk… Yok olan umutlar, hayaller buralara yönelmeye cesaret veriyor. Bu olay bir kartopu misali yaygınlaşıyor. Her türlü zevk, olay sınıfsaldır. Sistemin dayattığı ve tüketim üzerine kurulu hayalleri nasıl gerçekleştireceğiz düşüncesi buralara yönlendiriyor. Kazandığı zamanda hayat tarzında kültürel sermayesinde hiçbir değişiklik olmayacak.