Tiktok çalışanı: Gün boyunca tecavüz, kafa kesme, işkence videosu izliyoruz

Röportajın tamamı şu şekilde;

Öncelikle merhaba. Nerede çalışıyorsunuz?

Merhaba, Conectys şirketinde moderatör olarak çalışıyorum.

Şirketinizden ve görevinizden bahsedebilir misiniz?

Conectys, Bytedance şirketi için outsourcing hizmeti vermektedir. Bytedance Çinli bir şirket. Bugün Türkiye’de oldukça popüler olan Tiktok uygulaması Bytedance şirketine ait. Bizde moderatörler olarak Tiktok’daki videoların içeriklerini izliyoruz ve uygunsuz olan içeriklerin kaldırılmasını sağlıyoruz. Conectys’in Türkiye’deki en büyük müşterisi Bytedance. Diğer şirketlerle küçük anlaşmaları var ve az kişi çalışıyor.

İzlediğiniz içerikler nasıl? Biraz anlatabilir misiniz?

Pornografi, şiddet, ölüm ve terör… Özetle, insan psikolojisinde derin izler bırakacak içerikler.

Peki, size bu içerikler için psikolojik bir destek sağlanıyor mu veya sizin için alınan bir önlem var mı?

Hayır, alınmıyor. Biz defalarca talep ettik. Ciddi anlamda etkileniyoruz bu içeriklerden. Düşünsenize, tecavüz videosu izliyorsunuz veya kafa kesme videosu ya da işkence. Bu içeriklere gün boyunca maruz kalıyorsunuz. Bu şekilde çalışsanız nasıl bir ruh haliniz olur? Şirket ruh halimizi hiç umursamıyor. Bu konuya dair fikrimiz bile alınmadı. Onlar için bu bizim işimiz. Bakış açıları bu…

İzlediğiniz içerikleri neye göre denetliyorsunuz?

İzlediğimiz içerikleri bize verilen bir kılavuza göre denetliyoruz. Kurallar neredeyse her hafta değişiyor. Kılavuzdaki kurallar da bazen bizim kültürümüze uymayacak şekilde diyebilirim.

Peki, ilginç bulduğun bu kuralları bizimle paylaşabilir misin?

İlk başlarda, sigara, alkol, barış işareti, göğüs dekoltesi kaldırılıyordu. Hatta LGBTİ videoları da siliniyordu. Silah videoları hala siliniyor. Silahı görmemiz videonun silinmesi için yeterli. Buna benzer birçok garip kural var.

Bu kuralları kim belirliyor?

Bytedance, Çin tarafından belirleniyor. Toplumumuza göre oluşturulduğu söyleniyor. Fakat bu kurallar sabit değil ve değişiyor. Neye göre belirlendiğini açıkçası anlamış değilim. Zira bir kültür analizinin yapıldığını düşünmüyorum.

Tiktok kullanıcılarının dikkatli olmalarını düşündüğün bir durum var mı?

Kullanıcılar çocuklarını bu ortamdan uzak tutsalar iyi olur. Çünkü çocuklar, ailelerinin farklında olmadığı ve kesinlikle paylaşılmasını istemeyecekleri içerikleri paylaşabiliyor veya oluşturabiliyor.

Biraz da iş şartlarından bahsedebilir misin? Yaptığınız işin zorluğuna bağlı olarak karşılığını aldığınızı söyleyebiliyor muyuz?

Maalesef, alamıyoruz. Burada çalışabilmek için İngilizce bilmek zorunlu. Fakat şu an aldığımız maaş asgari ücretle aynı civarda. Birçoğumuz üniversite mezunuyuz. Resmen şirket kanımızı emiyor, diyebilirim. Düşünsenize, vasıflı olup vasıfsızmışız gibi davranılıyor bize. Kısaca maaş sorunu, yaşanan en büyük sorun.

Bu şirkette ilk işe başlayanlardan öğrendiğimiz kadarıyla o zamanlar asgari ücretin neredeyse iki katı kadar maaş veriliyormuş. Şimdi ise pandeminin getirdiği zorluklar bizim aleyhimize kullanılarak çok düşük ücretlere çalışıyoruz. Üzücü bir konu da şu, maaşlarımız işe ilk başladığımızda aynı değildi ve maaşlar arasında garip farklar bulunuyordu. Daha sonra asgari ücretlere yapılan zam neticesinde düşük maaşlar asgari ücret skalasına gelmiş oldu.

'Bugün geldiğimiz noktada maaşlara zam yapılmaması veya yapılmış gibi yapılması şirket çalışanlarını fazlasıyla rahatsız ediyor'

Yıllık olarak yapılması gereken zamlar ne yazık ki yapılmıyor. Şu ana dek bir kez yapıldı ancak onda da birçok kişiye zam yapılmadı. Sebebi ise performans olarak açıklandı. Fakat biliyoruz ki performans puanlaması adil gerçekleştirilmiyor. Puanı yüksek olana daha yüksek zam mantığı belirlendi. Bu puanlama takım liderleri tarafından yapıldı. Çalışanı gece arayıp taciz edebilecek, etik değerlerden yoksun yöneticiler bu skalayı oluşturanlar…

İçeride adil olmayan birçok davranışı benimseyen yöneticilerin çalışanları bu şekilde puanlaması birçok arkadaşım tarafından tepkiyle karşılandı. Kısaca, bugün geldiğimiz noktada maaşlara zam yapılmaması veya yapılmış gibi yapılması şirket çalışanlarını fazlasıyla rahatsız ediyor. Düşünün, aralık ayında 100’e yakın mail atıldı. Bu mailler farklı kişiler tarafından maaş adaletsizliğinin düzeltilmesi için, haklı gerekçelerle ve şirketten açıklama talebi ile atıldı.

Aynı zamanda, çalışanlar her toplantıda maaşlar konusundaki mağduriyeti ifade ettiler. Buna rağmen şirket CEO’su müşterimiz olan Bytedance ile görüştüklerini ifade eden mailler attı. ‘Bizi anladığını’ söyleyen bu maillerde bir çözüm önerisi yoktu ve açıkçası içerik de çalışanlara samimi gelmedi. Şunu belirtmeliyim ki biz şirket çalışanları eğitimsiz ve cahil insanlar değiliz. Bytedance ile yapılan anlaşmanın dolar üstünden yapıldığını biliyoruz.

'İnanabiliyor musunuz? Her dakika sizden mesajlaşma yoluyla başka bir yerde çalışmanız isteniyor'

Türkiye’de şu an enflasyon almış başını gitmiş durumda. Şirkette kârlar dolar üstünden sağlanıyor. Aslında CEO’nun belirttiği gibi bir durum yok. Yani onların kâr marjı artmış durumda. Biliyoruz ki dolardaki artışın yarısı kadar zam yapsalar bile maaşımıza, yine de şirket kârı birkaç yıl öncesinden daha fazla olacaktır. Bunun matematiğini yapabilecek çalışanlarız. Defalarca dillendirmemize rağmen Türkiye’deki işsizlik açığını fırsata çeviren yabancı sermaye bizden iliğimize kadar faydalanıyor. Bir yandan da geleceğimizi baltalayacak iş yüküyle bunu yapıyor.

Aynı zamanda şirket içerisinde mobbing uygulanıyor. Çözdüğümüz video sayıları saatlik olarak ortak gruplardan paylaşılıyor. Az çözenlere bu konuda açıklama yapmalarını söylüyorlar veya savunma hazırlamalarını. İçeride, farklı çalışma bölgeleri olarak adlandırabileceğim alanlar var.

Eğer takım liderinin söylediği anda, söylediği yerde çalışmazsak direkt savunma talep ediliyor. İnanabiliyor musunuz? Her dakika sizden mesajlaşma yoluyla başka bir yerde çalışmanız isteniyor. Bu olayı takip edemiyoruz haliyle. İşimize mi konsantre olmalıyız yoksa her dakika gelen mesajlara mı? Bu durumu anlattığımızda, takım liderleri bunu “bahane” olarak etiketliyor.

İtaat etmezsen önce tehdit, sonra da tazminatsız işten çıkarma: 'Birçoğumuz her an işten çıkartılabileceğinin korkusunu yaşıyor'

Açıkçası, sürekli olarak şu tehditle karşı karşıyayız: Eğer kuralları takip edemezseniz veya itaat etmezseniz işten çıkarılırsınız. Bu, sözleşmenizde açık bir şekilde belirtiliyor. Sözleşmenize uymazsanız işten çıkartılırsınız, hem de tazminatsız bir şekilde. Bu açık tehdide neredeyse her hafta maruz kalıyoruz. Bir de şu durum var. Aralıklarla test videoları atıyorlar ve bu videolar ağır içeriklerden oluşuyor.

Eğer bu içeriklerde 3 ay içerisinde iki defa doğru karar almazsak, haklı iş feshi yapıyorlar. Düşünün, günde 2 bin 2 yüz kadar içerik çözmeniz bekleniyor. Buna ek olarak, iki ay içerisinde “şu test videosunu kaçıramazsın” deniyor. Gerçekten merak ediyorum, bu yaşadıklarımız Türkiye yasalarında normal midir?

Yaptığımız işin zorluğuna bağlı olarak bazen videolardaki durumları kaçırabiliyoruz. Çünkü küçük ayrıntılar olabiliyor. Örneğin, küçük bir çocuk 1 dakikalık videoda 1 saniyelik çıplak gözükebiliyor veya video içerisinde görünmeyen bir noktada uyuşturucu madde olabiliyor.

Sonuçta hepimiz insanız. Bizden bu videoları hızlı bir şekilde incelememiz bekleniyor. Gün sonunda ise şirket bize “kaçıramazsınız anlaşma imzaladınız” diye daha eğitimden başlayan “işten çıkartılırsınız” mobbingine başlıyor. Birçoğumuz her an işten çıkartılabileceğinin korkusunu yaşıyor. Şirkette bu tarz işten çıkarılmalar oldu. Bu arkadaşlarımızın işe ne kadar ihtiyaçları olduğu göz ardı edildi.

İşten çıkarılan bir arkadaşımızın kendisine işten çıkartılacağı haberi verildiğinde tüm gün ağlamasına hepimiz şahit olduk. Savunması ne kadar haklı olsa da işten çıkartıldı arkadaşımız. Sizce bu durum etik midir?

Daha aklıma gelmeyen ve bu şirkette şahit olduğum birçok akıl almaz durum bulunuyor. Bu kötü durumlar içerisinde ve maalesef Türkiye şartlarından kaynaklı iş bulamadığımız için çalışmak zorunda bırakılıyoruz.