Kimyager ve Deniz Bilimci Prof. Dr. Ahmet Cemal Saydam, hafta sonu ve gelecek hafta kum fırtınası yaşanacağını iddia etti.
Saydam’ın 'Hafta sonu ve gelecek hafta için çok ciddi uyarımdır' şeklindeki paylaşımı şöyle:
'29 Kasım Pazar gününden itibaren Sahra Çölünden çok yoğun toz çıkışı beklenmekte.
Toz ve bulutlu hava pazar günü Trakya, Marmara, Ege ve Batı Akdeniz’de etkili olacak. Yani virüsün yayılımı için gerekli olan canlı organizmalar havada çok yoğun olacak.
Sayısı on binlere hatta yüz bine ulaşan taşıyıcıların etrafa saçabileceği virüs çok ama çok uzaklara taşınabilecek. Yani virüsün yayılımı çok daha kolay olacak.
Özetle bu hafta sonu özellikle batıda bulunduğunuz her yerde havada bulut var ise, bugünlerde alabildiğince gördüğünüz uzak mesafeler görünmez sanki sis varmış gibi bir görünüm almış ise; Kesinlikle dışarı çıkmayın.
Bizim site içinde yürüdüm sokağa çıkmıyorum demeyin, pencerenizi bile açmayın, poyrazmatiğiniz var ise mutlaka çalıştırın, bu nedenle bugün ve yarın alışveriş işinizi tamamlayın.'
Bu toz taşınımı gelecek hafta ve ne yazık ki ondan sonraki hafta da artan bir şekilde devam edecek. Sizler dışında bunun bilincinde olmayan toplumdaki sayılar 50-60 binlere ulaşırsa şaşmayacağım.
Halbuki yapılması gereken bizim kontrolümüz dışında gelişen bu olumsuz koşulları gören her duyarlı vatandaşımızın kendini temastan koruması olmalı.
Kış sezonu nedeni ile doğal atmosferik süreçler içerisinde artan daha da artacak olan Sahra tozu taşınımı sadece bizi değil Avrupa’yı da etkiliyor. Bu nedenle Aralık ayı tüm Avrupa için maalesef yeni bir kaos anlamına gelecek.'
Meteoroloji'den uyarı gelmedi
Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nden 'toz fırtınası'yla ilgili herhangi bir açıklama ya da uyarı gelmezken, 3 gün içindeki toz tahminlerinde de riskli bir durum görünmüyor.
7 Ekim'de de aynı iddiada bulundu
Prof. Saydam 7 Ekim'de de toz fırtınası yaşanacağına dair bir iddiada bulunmuştu. Saydam, Koronavirüs'ün 'kol gezeceğini' söyleyerek şunları yazmıştı:
'8 Ekim itibarı ile Trakya, Marmara ve Kuzey Ege'de etkili yağışlar beklenmekte. Nerede ne kadar olacağı şimdiden bilinmez ama iklim, alt yapı vs. demeden ve olası dolu veya aşırı yağıştan etkilenmemek için meteoroloji radar verisini okumanız gerekmekte. Radar verisinde kırmızı bölge belirir ise ve de siz onun altında bir yerlerde oturuyorsanız tedbir almanız gerekmekte. Kullanmadığımız yol, tünel, köprüye ödenen ücretlere kızıyoruz ama parasını ödediğimiz radar verisini kullanmayı bilmiyoruz. Sonrası kırık araba camları veya selden etkilenen eşya araç vs vs şeyler.. Perşembe Cuma günü sık sık https://www.mgm.gov.tr/sondurum/radar.aspx sitesine bakmak zorundasınız. Sahra tozları da olacağı için bulutlu ve de yağışlı günlerde Covid belası da etrafta kol gezecek, yayılma hızı çok daha fazla olacak. Çare evde kalmak.'
'Sahra'dan gelen rüzgarların bakteri, virüs taşıması mümkün değil'
Saydam'ın iddialarını İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Şen Independent Türkçe'ye değerlendirerek, virüs ve bakterilerin Sahra Çölü'nden gelen rüzgarlarca taşınmasının mümkün olmadığını söyledi.
Virüs ve bakterilerin eksi 30'da yaşayamayacağını söyleyen Şen, 19 Kasım'da yaptığı açıklamada Sahra Çölü rüzgarları olarak bilinen hava akımının özelliğini şöyle anlattı:
Bunlar Jet Rüzgarları olarak bilinir. Avrupa'nın batısından aşağı doğru iner Afrika'nın kuzeyinden yani Sahra bölgesinden kıvrılır, ülkemizin üzerinden geçerek kuzeye yönelir. Bu rüzgarlarla birlikte tozlar yedi ile 10 km. yüksekliğe çıkarlar. O yükseklikte hava sıcaklığı eksi 50 ve 60'lara kadar düşer. Bu sıcaklıkta bir bakterinin ve virüsün yaşaması mümkün değil. Bu rüzgarların yağmur vb.gibi kimi meteorolojik olaylara etkisi var ama bakteri, virüsün taşınmasına etkisi olmaz. Bu iddiaya karşıyım.
Afrika'dan gelen tozların boyut olarak küçük olmadıklarını ve yağmurla yere çökerek arabaların kirlenmesi gibi sonuçlar doğurabileceğini kaydeden Şen, ancak iddia edildiği gibi bakteri, virüs taşınmasının mümkün olmadığı iddiasını tekrarladı.
'Havada yüksek oranda güneş ışınına maruz kalacaklarında yaşayamazlar'
Hacettepe Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Akova da rüzgarlar içinde taşınacak tozlardaki bakterilerin canlı kalamayacağını belirterek, 'Yükseğe çıktıkça daha fazla güneş, ultraviyole ışınına maruz kalacaklarından yaşayamazlar. Virüsün kuruluğa ve neme karşı da dayanıksız olduğu biliniyor. Virüsün de tıpkı bakteri gibi o kadar yüksekte canlı kalması mümkün değil' dedi.
Bu iddiayı destekleyecek bilimsel bir bulgunun olmadığını kaydeden Akova, tozlu ortamların bakterilerin taşınmasına etkisi olmayacağını ancak tozun solunmasının akciğerlere zarar verebileceğini kaydetti.
