ULUSLARARASI - Ukrayna parlamentosu, 351 Rusya vatandaşına yaptırım uygulanmasını onayladı
Rusya'nın adımı sonrası Ukrayna'nın talebiyle acil toplanan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde ülkeler, Rusya'nın uluslararası hukuku ihlal ettiğini ve Ukrayna'nın doğusunda "barış koruma "operasyonu" düzenlenmesinin Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü ihlal olacağını söyledi.
Dün (22 Şubat 2022) Batı ülkelerinden bir bir Rusya'ya yaptırım haberleri geldi. Britanya, yaptırımlarda ilk adım olarak duyurdukları paketi açıkladı. Britanya'nın yaptırımları arasında beş Rus bankası ve üç Rus iş insanı vardı.
Almanya, Ukrayna krizi boyunca tartışılan noktalardan biri olan Kuzey Akım 2 projesinin tescillenme sürecini durduğunu açıkladı.
Avrupa Birliği dışişleri bakanları toplantısının ardından alınan yaptırım kararında da Rus askerlerin ayrılıkçı bölgelere girmesine onay veren Rusya Parlamentosunun alt kanadı Devlet Duması'nın 351 üyesi ile Ukrayna'yı dezenformasyon kampanyaları yürüterek ve iki ayrılıkçı bölgeye mali destek sağlayarak istikrarsızlaştıran 27 kişiyi hedef aldıkları belirtildi.
Son yaptırım açıklaması ABD Başkanı Joe Biden'dan geldi. Rusya'nın Ukrayna'nın "var olma hakkına saldırdığını" belirten Biden, Putin'in son adımının Ukrayna'nın işgalinin başladığı anlamına geldiğini söyledi.
Biden da Rusya'nın adımlarına göre yaptırımların sertleşebileceğini belirterek ilk adımda, iki büyük Rus bankası ve Moskova elitlerini yaptırım listesine aldıklarını açıkladı.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, dün Senegal'e giderken yaptığı açıklamalarda "Rusya'nın kararını kabul edilemez olarak değerlendiriyoruz" demişti. Erdoğan ve Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, dün telefonda konuştu.
İşte Yugoslavya'nın dağılma sürecinden bu yana Avrupa topraklarındaki ilk büyük savaşı tetikleyebilecek krizde 23 Şubat'ta öne çıkanlar gelişmeler...
15.10 Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in pazartesi günü yaptığı konuşmayla Ukrayna'nın uluslararası hukuk altındaki bağımsızlığını kabul etmediğini ortaya koyduğunu söyledi.
15.07 Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in bugün bir telefon görüşmesi gerçekleştireceğini açıkladı.
14.58 Pazartesi gününe dönelim;
Putin ayrılıkçı yapıları tanıdığı konuşmasından birkaç saat önce kararın tartışıldığı Güvenlik Konseyi toplantısında İstihbarat Şefi Sergey Narişkin'i azarlamış, sıkça sözünü bölerek "açık konuş" demişti. Rus televizyonunda canlı yayınlanan 'fırça', sosyal medyada gündem oldu.
14.50 Wall Street Journal'a konuşan diplomatlar, Avrupa Birliği'nin Moskova'nın Ukrayna'nın doğusundaki ayrılıkçı yapıları tanıma kararı sebebiyle Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu'ya yaptırım uygulayacağını belirtti.
Diplomatlar, Rusya'nın İnternet Araştırmaları Ajansı'na da yaptırım uygulanacağını belirtti. Daha önce ABD de 2016 seçimleri sırasında halkı kutuplaştırmaya çalıştığı gerekçesiyle İnternet Araştırmaları Ajansı'na yaptırım uygulamıştı.
14.22 Çin, ABD'yi Ukrayna krizi konusunda "korku ve panik" yaratmakla suçladı ve tırmanan gerilimin düşürülmesi için diyalog kurulması çağrısında bulundu.
Çin Dışişleri Sözcüsü Hua Çunying, Pekin'in Rusya'ya ülkelerin tek taraflı yaptırımlar uygulamasına karşı olduğunu ifade etti.
Konuşması boyunca Rusya'nın Ukrayna sınırına yaptığı asker yığınağından söz etmeyen Çunying, "ABD, Ukrayna'ya savunma silahları sağlayarak gerilimi yükseltiyor" dedi.
13.30 Ukrayna hükûmeti, 30 gün sürecek ve 30 gün daha uzatılabilecek bir olağanüstü hâl (OHAL) kararı alındığını açıkladı.
12.30 Ukrayna parlamentosu, aralarında ülkenin doğusundaki ayrılıkçı yapıların 'bağımsız devletler' olarak tanınmasına destek veren Devlet Duması üyeleri de bulunan 351 Rusya vatandaşına yaptırım uygulanmasını onayladı.
Yaptırımlar kapsamında bu isimler Ukrayna'ya giremeyecek; varlık, sermaye, mülk ve işletme lisansı alamayacak.
11.55 Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Rusya'daki vatandaşlarının ülkeden ayrılması için çağrı yaptı.
"Rusya'nın giderek saldırganlaştığını" belirten Bakanlık, Ukrayna vatandaşlarının Rusya'ya seyahat etmemesi gerektiğini belirtti.
10.33 Ukrayna ordusu, son 24 saatte ülkenin doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçıların yaptığı topçu ateşi nedeniyle 1 askerin hayatını kaybettiğini ve 6 kişinin yaralandığını açıkladı.
Ordu, son 24 saatte ayrılıkçıların kontrolündeki bölgeden batıya doğru 96 atış yapıldığını, bunların 81'inde ağır silahlar kullanıldığını belirtti.
Raporda ayrılıkçıların ağır toplar, havan topları ve Grad roket sistemleri kullandıkları belirtildi.
10.30 Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, milli gün sebebiyle yaptığı açıklamalarda, Moskova'nın Ukrayna krizinin çözümüne ilişkin diplomasiye açık olduğunu söyledi.
10.00 Ukrayna Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar, Rusya-Ukrayna krizinde son duruma ilişkin açıklamalarda buludu. Büyükelçi Bodnar, Batı ülkelerinin yaptırım kararlarını memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, Rusya'nın saldırganlığının artma riski bulunduğunu söyledi.
Bodnar, "Rusya Avrupa'nın güvenliğine tehdit oluşturuyor bu durumda en güzel cevap Ukrayna'nın NATO'ya kabul edilmesiyle verilir." ifadelerini kullandı.
09.50 Dünya, Rusya'nın Ukrayna'daki ayrılıkçıları tanıma kararı sonrası Batı'dan art arda gelen yaptırımları konuşuyor.
08.49 Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, Rusya halkıyla dostluğun sonsuza kadar süreceğini belirterek, "Venezuela, Putin'e ve Rusya'ya tüm desteğini sunuyor. Dünyanın cesur ve haklı davalarını savunmak için biz giderek daha fazla müttefik olacağız." dedi. Maduro, "ABD ve NATO'nun Rusya'yı askeri yollarla bitirmek niyetinde olduğunu" ifade ederek, Rusya'nın bölgede barışı savunduğunu söyledi.
07.30 Kaçırmış olabilirsiniz: ABD Dışişleri Başkanı Anthony Blinken, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba ile düzenledikleri ortak basın toplantısında Rusya'ya şu sözlerle tepki gösterdi:
"Putin'in planı başından bu yana Ukrayna'yı işgal etmek, Ukrayna ve halkını yok etmek, Ukrayna demokrasisini yok etmek, Rusya'nın Ukrayna'nın bir parçası almaktı. Bu nedenle yaşananlar, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa güvenliğine en büyük tehdit" .
Blinken, 24 Şubat için planlanan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'la görüşmeyi gerçekleştirmeyeceğini söyledi. Blinken işgalin başladığını belirterek, toplantının anlamının olmadığını söyledi.
07.00 Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Guterres,Rusya'nın Donetsk ve Luhansk'ın sözde "bağımsızlığını" tanıma kararının yanlışlığına vurgu yaparak,Ukrayna sınırında yaşanan sorunun dünyanın son yıllarda küresel barışı hedef alan en büyük güvenlik krizi olduğunu söyledi.
Antonio Guterres, "Ukrayna ile ilgili son gelişmelerden derinden rahatsızım. Bunca ölüm, yıkım ve yerinden edilmenin acısını çeken herkesin güvenliği ve esenliği için özellikle endişeliyim." dedi.
Rusya'nın "Barış Gücü" olarak adlandırdığı askeri birliklerine atıfta bulunan Guterres, "Bir ülkenin birlikleri rızası olmadan başka bir ülkenin topraklarına girdiğinde, tarafsız barış gücü değildir. Barış gücü hiç değildir." şeklinde konuştu.
02.38 Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, Rusya'nın eylemlerinin Ukrayna işgalinin başlangıcı olduğunu belirterek, ABD Başkanı Joe Biden ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında bir zirve yapılmasının şu anda gündemlerinde olmadığını bildirdi.
02.27 Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Moskova'nın Ukrayna'nın doğusunda kurulan ayrılıkçı yapıları 'bağımsız devlet' olarak tanıması sebebiyle Rusya'ya uygulayacakları yaptırımların ilk turunu açıkladı.
Kanadalıların Donestk ve Luhansk bölgesiyle herhangi bir şekilde finansal etkileşime girmesinin yasaklanacağını belirten Trudeau, DNR ve LNR'nin tanınması yönünde oy kullanan Devlet Duması üyelerine de yaptırım uygulanacağını bildirdi.
Trudeau, "Rus devlet borçlarının satın alınması ile ilgili işlem yapmalarını yasaklayacağız, Rus devlet bankalarına yönelik ek yaptırımlar uygulayacağız ve bu bankalarla her türlü finansal işlemi yasaklayacağız” dedi.
02.11 ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in son iki günde yaptığı konuşmaları "rahatsız edici" olarak nitelendirdi ve bu konuşmaların "Ukrayna'yı Rusya'dan aşağı gördüğünü" gösterdiğini ifade etti.
Ukraynalı mevkidaşı Dmitro Kuleba ile Washington'da bir basın toplantısı düzenleyen Blinken, "Rusya hamlelerini daha da agresifleştirirse ABD ve müttefikleri daha da ağır yaptırımlar uygulayacaktır" dedi.
"ABD ve müttefikleri diplomasiye her zaman açıktır" diyen Blinken, "Ancak bunun için Moskova'nın diplomasi konusunda ciddi olduğunu göstermesi gerekiyor" ifadelerini kullandı.
01.33 ABD'li bir üst düzey yetkili, Moskova'nın Ukrayna'yı işgalini sürdürmesi durumunda Rus bankaları Sberbank ve VTB'ye de yaptırım uygulanacağını ifade etti.
Reuters'ın aktardığına göre gazetecilere açıklamalarda bulunan ABD'li yetkili, "Rusya'nın hiçbir finans kurumu güvende değil" dedi.
Yetkili, salı günü yaptırım uygulananlar arasında yer almayan Rus elitlerin "kendilerini uyarılmış bilmeleri gerektiğini" söyledi.
İsmi paylaşılmayan yetkili, Rusya'nın işgali devam ettirmesi durumunda ABD'nin birkaç müttefikiyle birlikte Rusya'ya yönelik ihracat kontrolü önlemleri yürürlüğe sokmaya hazır olduğunu belirtti.
01.14 Ukrayna Devlet Başkanı Volodomir Zelenski, yedek birlikleri göreve çağırdığını ancak henüz seferberlik ilan etmediklerini duyurdu.
Zelenski, bu birlikleri geçici süreyle göreve çağrıldığını ve diplomatik çözümden yana olmaya devam edeceklerini belirtti.
01.10 ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Moskova'nın Ukrayna'nın doğusundaki ayrılıkçı yapıları tanımasının ardından Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile olan görüşmesini iptal ettiğini bildirdi. Blinken, kararını bir mektupla bildirdiğini açıkladı.
01.05 T24 için bir yazı kaleme alan Türkiye'nin son Suriye büyükelçisi Ömer Önhon, Ukrayna krizinin Türkiye'ye olası etkilerini şöyle değerlendirdi:
"Mevcut krizde, Ukrayna’nın toprak bütünlüğünden yana olmaktan başka bir seçenek düşünülemez. Ancak bu tutumun ne şekilde arkasında durulacağı ve sahaya nasıl yansıtılacağı hassas bir konudur.
Türkiye resmi tutumunu hakkıyla yansıttığı takdirde Rusya’yla ilişkiler gerilecektir. Bunun da Suriye sahasından turizme, enerji tedarikinden domates ihracatına kadar birçok alanda yansımaları olabilecektir.
Diğer türlü de, Batı’yla yeni sıkıntılar ortaya çıkabilecektir. Mesela Türkiye’ye zaten iyi gözle bakmayan ABD Kongresi gibi çevreler, aleyhimize kullanabilecekleri bir bahaneye daha sahip olmuş olacaklardır.
Türkiye’nin ekonomik meseleleri son dönemde çok arttı ve seçim öncesi Türkiyesi'nin belki de en önemli sorunu haline geldi. İktidar yeni politikalar açıklayıp bu meselenin en yakın zamanda sona erdirileceği vaatlerini ileri sürerken yaşanan kriz, bu anlamda, kötü zamanda gelmiştir. (Bu krizin olumsuz yansımalarının, vaat edilen ekonomik iyileşmede yaşanabilecek olumsuz gelişmeler için bir mazeret olarak kullanılabileceği de düşünülebilir tabi).
2021’de Türkiye’ye en çok turist gönderen ülkeler arasında Rusya’nın birinci (4.4 milyon), Ukrayna’nın üçüncü (2 milyon) sırada olması dahi, iki ülke arasındaki krizin Türkiye açısından ortaya çıkardığı hassas durumu ortaya koyması bakımından kayda değerdir.
Rusya’ya yönelik yaptırım uygulaması bir diğer sıkıntılı konudur. Yıllar içinde, yaptırım uygulanan ülkelere olan coğrafi yakınlığı dolayısıyla Türkiye, kendisinin tarafı olmadığı krizler dolayısıyla uygulanan tek taraflı yaptırımlardan hep etkilenmiştir. Bu defa da aynı şanssızlık yaşanabilir.
Türkiye Karadeniz’e giriş-çıkışı tutmaktadır, NATO’nun en büyük ikinci ordusuna sahiptir, kriz bölgesine komşudur, hem Rusya hem Ukrayna’yla ilişkileri iyidir. Bu özellikleriyle ve krizden en çok etkilenecek ülkelerden biri olması sebebiyle, krizin bir an önce sona erdirilmesini ve bu amaca hizmet edebilecekse rol üstlenmeyi arzu etmesi tabidir. Türkiye bu krizde bir rol oynamaya arzulu olduğunu en üst düzeyde açıklamıştır. Rusya ile Ukrayna arasında başarılı sonuç verebilecek bir arabuluculuğun, son dönemde mümkün olan her ülkeyle arayı düzeltme politikasını taçlandıracağı da düşünülmüştür sanırım."