'Yıl sonunda yeni bir müjde paylaşabiliriz'
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, TRT Haber'de açıklamalarda bulundu.
Dönmez, keşfedilen gazla ile ilgili ayrıntılı bilgi verdi:
Ekim ayında 85 milyar metreküpün keşfini açıklamıştık. Haziran başında Amasra 1 kuyusunda Sakarya Gaz sahası içinde keşfimiz oldu. Keşifler sondaj amaçlı yapılan çalışmalarda açıklanıyor. Tuna 1 sonrası Türkali 1-2-3'ü açtık. Amasra'yla birlikte 5 kuyuya ulaşmış olduk. Sahayla alakalı test ve analizlerin yapılması gerekiyor. Artık sahayı tanıma adına tüm veriler elimize ulaştı. O günden bu zamana kadar gaz hala yanıyor. Bundan sonra Türkali 3'le ilgili benzer işlemleri yapacağız. Elimizde tüm veriler ulaşmış oldu. Denizaltı yapıların dizaynında kullanılacak yapıların verilerini elde ediyoruz. Kıyıda terminalimiz, işleme tesislerimiz... Arada boru hatlarımız olacak. Bu gazı bizim kıyıya çıkarmamız lazım. Biz zaten inanıyorduk. Biz inandık ama bazı çevreler bize inanmadı. Bazı kesimler inanmak istemedi. Biz onlar inansın diye yapmıyoruz. İşin gereği. Mutluluğumuzu vatandaşlarımızla paylaşmış olduk. 2023 yılında bu gazı vatandaşlarımızla buluşturacağız. 2023'te tüm vatandaşlarımız ocaklarını açtığında Karadeniz gazıyla buluşmuş olacak. Arkadaşlar testle alakalı basınç değerleriyle yakma işlemlerini yapıyor. Dün akşam 10-15 bar civarında bir basınçla yaktık. 10-15 katlı bir apartman boyunda bir alev boyu izlemiş olduk. Karadeniz'in altındaki gaz beni serbest bırakın demenin mutluluğunu yaşıyor. Evet kaliteli. Değerler açısından son derece kaliteli bir gazdan bahsediyoruz.
'Bu gaz bizim değil 84 milyonun'
Yurt dışında yaşayan Türk mühendislerin de çalışma ekibine dahil olduğunu vurgulayan Dönmez, AK Parti hükümetleri seçimden bağımsız her anında vatandaşlara hizmet götürme şuuruyla hareket ediyor. Bu gaz bizim değil 84 milyonun burada büyük payı var. Yurt dışında uzun yıllardır çalışan kendi insanımız vardı. Yurt dışında çalışan Türk mühendisler ekibe dahil oldu. Onlar da ekibin içinde. Onlar belki çok daha iyi şartları elinin tersiyle iterek bu işi yapıyor. Bir yerde kurumun zenginliğini de gösteriyor. Onlarla ne kadar övünsek azdır dedi.
'540 milyar metreküp gaz keşfimiz var'
Süreç boyunca tasarruf da elde edildiğini ifade eden Dönmez şöyle devam etti:
İlk günden beri maliyetleri izliyoruz. Ciddi bir tasarruf sağlıyoruz çünkü kendi imkanlarımızı kullanıyoruz. Maliyetler dikkate alınarak gazın burada maliyeti yüksek olacak denebilir ama biz kendi kaynaklarımızla sondaj gemilerimizle gerek yatırım gerek işletme giderlerini büyük mal ettiğimiz şekilde daha uygun fiyatta olduğunu tespit ediyoruz. İthal ettiğimiz gaza göre çok daha ekonomik olacağını söyleyebilirim. İhtiyaç duyduğumuz enerji kaynaklarımızın yüzde 70'ini ithal ediyoruz. Doğal gazın yüzde 1-2'sini üretebiliyoruz. Petrolün yüzde 8'ini kendi kaynaklarımızla üretiyoruz. Son 10 yılda 40 milyar dolar doğal gaz ve petrole ödememiz söz konusu. 540 milyar metreküp gaz keşfimiz var. Dışardan almadığımızda 10 yıl bize yetecek kadar gaz keşfetmiş oluyoruz. 2-3 katı neden olmasın diyoruz. Yeni bir modelle burada çalışıyoruz. Bu sahayı öğrenmiş olduk. Bu çalışmalar dışa bağımlılığımızı azaltmış olacak.
'Fiyatları bizim kontrol etme şansımız yok'
Hedefimiz dışa bağımlılığı sıfırlamak diyen Enerji Bakanı, Fakat bu bir anda olabilecek bir şey değil. Orta ve uzun vadede ben buna inanıyorum. Karadeniz'deki keşifle ilgili konuşuyoruz fakat Türkiye Petrolleri karada petrol başta olmak üzere üretim artışı ve keşifler yaptı. Petrol ve doğal gazı yurt dışından dövizle ithal ediyoruz. Fiyatları bizim kontrol etme şansımız yok. Petrol ve doğal gazda fiyatlar iki kat arttı. İçeride sizin kontrolünüzde olan bir faaliyet söz konusu ise ve TL cinsinden bir maliyetleme yapabiliyorsanız dışarıdaki maliyet artışından daha az etkilenmiş olacağız. Uzun vadede amacımız enerjide dışa bağımlılığı bitirmek. Karadeniz'de aranacak daha çok yer var. Bu saha dünyadaki diğer sahalara benzemiyor. Daha zorlu bir saha. Yılın sonunda ya da önümüzdeki yılın başında daha batıda bir müjde paylaşabiliriz. Araştırılacak daha çok yer var. Daha önceki çalışmalar ve yeni çalışmalar arasında jeoloji değerlendirmelerde farklılık söz konusu. Yeni parametrelere göre yeniden simüle edeceğiz. Daha batıda Karadeniz'in doğusunda yeni kaynak ve potansiyeller tespit edebiliriz dedi.
'Coğrafya kaderimizdir'
Keşfettiğimiz gazı öncelikle kendi iç ihtiyaçlarımız için kullanacağız ifadesini kullanan Dönmez, sözlerini şu şekilde sürdürdü:
Burası Hazar Denizi'ne benzer bir potansiyel olduğunu gösteriyor. Sismik araştırmalara göre Karadeniz'i yeniden değerlendiriyoruz. Romanya da 4-5 sene önce keşif yapmıştı. Komşumuz Yunanistan'da faaliyetlerine devam ediyor. Bu keşif sadece Türkiye'nin arz güvenliği açısından değil diğer ülkeler açısından da önemlidir. Keşfettiğimiz gazı öncelikle kendi iç ihtiyaçlarımız için kullanacağız. Enerji arz güvenliği tüm ülkeler için olmazsa olmazdır. Kendi kaynaklarınızdan üretebiliyorsanız kendi kaynaklarınızdan üretemiyorsanız dışarıdan tedarik anlaşmalarıyla bu açığınızı gidermeniz gerekiyor. Alt yapınız önemli burada. Türkiye genelinde doğudan batıya hangi gazı istiyorsanız isteyin fiziki alt yapıya kavuşturmuş oluyoruz. Türkiye coğrafyasıyla kritik stratejik bir lokasyonda. Coğrafya kaderimizdir tanımlamasının en güzel örneklerinden biri Türkiye diyebiliriz. Komşu ülkelere baktığımızda istikrarsızlıkların, iç savaşların sıkça yaşandığı bir coğrafyada yaşıyoruz. Son yıllarda özellikle yerelleşmeye önem verdik. Bu denizdeki çalışmalar için gerekli olan araç gereçlerin sismik ve sondaj gemileri bu politikanın bir sonucu. Akdeniz'deki faaliyetlerimizde tehditlerle karşı karşıya kaldık. Yaptırım ve tehditlere taviz vermedik. Taviz vermeden o çalışmaları yaptık. Planladığımız şekilde de devam edecek. Türkiye'nin bir anlamda dışa bağımlılığını isteyen içeride ve dışarıda merkezler var. Çalışmalardan rahatsızlık duymaları, gizli ya da açık şekilde ifade etmelerini ben buna bağlıyorum.
'İş planımız 7-8 yıl sürecek'
Dışarıya olan bağımlılığımız bu anlamda azalmış olacak diyen Dönmez, Bizim elimizde yaklaşık 50-55 milyar metreküplük doğal gaz kontratları var. Bu kontratların bazıları 2000 yılı öncesi yapılmış kontratlar. Boru hattını yapabilmek için uzun dönemli satış kontratı yapmanız lazım. Önümüzdeki bir kaç yıl içerisinde bazı sözleşmeler sona erecek. Uzun dönemde ülkenin ihtiyaç duyacağı doğal gazı hesap ediyoruz. Kontratımızdaki miktarı buna göre ayarlamaya çalışıyoruz. Karadeniz'deki bu keşif daha önce kurgulanan projeksiyonu lehimize revize etmemize neden oldu. Dışarıya olan bağımlılığımız bu anlamda azalmış olacak. 3 yılda filomuza 3 tane son teknoloji ile yapılmış sondaj gemilerini filomuza dahil ettik. Dördüncüsü olur mu, bunu da değerlendiriyoruz. Dördüncüsü de olabilir. 2023'te bu gazı karaya götürebilmemiz için bir iş planı yaptık. Bu gemilerin sondajı açma süresi, tamamlama işlemleri, üretime hazırlama işlemleri iş takvimi ile ilerliyor. Buraya Yavuz gemisini de intikal ettireceğiz. Üç gemi burada daha hızlı şekilde çalışmış olacak. Dördüncü gemiyi satın alma veya kiralama şeklinde temin edeceğiz. Buradaki iş planımız 7-8 yıl sürecek. Bu gemiler dünyanın her yerinde çalışabilir. Bulamazsınız dediler bulduk, şimdi çıkaramazsınız diyorlar, nasıl bulduysak öyle çıkartacağız dedi.