fehmi koru: fransa'da ohal işten atmaya, kitlesel tutuklamaya, mala el koymaya ve kayyıma izin vermiyor!

fehmi koru kişisel web sitesinde ohal'i değerlendirdi. işte o yazı;
Fehmi Koru: Fransa'da OHAL işten atmaya, kitlesel tutuklamaya, mala el koymaya ve kayyıma izin vermiyor!
2020-08-11 06:40:55   Güncelleme: 2021-09-05 00:13:37    

olağanuuml;stuuml; hal (ohal), demokrasilerde, sigara tiryakiliği, iccedil;ki duuml;şkuuml;nluuml;ğuuml;, kumar bağımlılığı gibi bir şeydir.

demokrasinin sağlığına zararlıdır.

Winston churchilllsquo;in,nbsp;rdquo;zaman zaman denenen ouml;teki sistemler daha kouml;tuuml; olmasaydı, aslında demokrasi kouml;tuuml; bir youml;netim biccedil;imidirrdquo;nbsp;dediği bilinir. ancak youml;neten ile youml;netilen arasındaki uyum demokrasi ile sağlanabildiği iccedil;in duuml;nyada en yaygın youml;netim biccedil;iminbsp;odur

bir denbsp;lsquo;ohalrsquo;nbsp;gibi kouml;tuuml; alışkanlıklara meydan vermeseydihellip;

huuml;kuuml;metler iccedil;in iyi ve arzu edilir olan halk iccedil;in kouml;tuuml;, halkın arzuladığı da huuml;kuuml;metler iccedil;in ancak katlanılır bir şeydir. halk daha ccedil;ok hak ve ouml;zguuml;rluuml;k talep eder, huuml;kuuml;metler ise daha geniş yetkilere sahip olmayı ve alınacak tedbirler konusunda elinin serbest kalmasını tercih ederhellip;

iki ucun birleştiği yerde denge oluşur ve biz bunanbsp;lsquo;demokrasirsquo;nbsp;diyoruzhellip;

dengemizi 15 temmuz iyice bozdu

tuuml;rkiye, tarihinin en alccedil;akccedil;a saldırısına maruz kaldı 15 temmuz gecesi; yaşananlar kolay unutulamayacağı gibi, yaşatanların da sinir uccedil;larına kadar izini suuml;rmeye kararlılık var. 32 bin kişi son uuml;ccedil; ay iccedil;erisinde cezaevlerine dolduruldu; 80 bin kadar memurun devletle ilişiği kesildi. darbeci ouml;rguuml;t (fetouml;) ile irtibatlı bulunan işadamlarının mal-muuml;lklerine el konuldu.

bu tedbirlere normal bir ortamda başvurulması muuml;mkuuml;n değildir. bir tekine bilehellip;

gouml;zuuml;muuml;z ouml;nuuml;nde yapılan bu işlemlerin yapılabilmesini sağlayannbsp;lsquo;ohal rejimirsquo;dir.

anayasada var olan ohal uygulamalarının en ccedil;arpıcısınbsp;lsquo;kanun huuml;kmuuml;nde kararnamersquo;nbsp;(khk) ile, huuml;kuuml;met, kendisini yasama organı (meclis) yerine koyup istediği yasayı uygulamadan kaldırabiliyor, istediği tedbiri almasına imkacirc;n sağlayacak yasal guuml;ce sahip hale gelebiliyorhellip;

darbe girişimi sonrasında ohal rejimi arayışı ortaya ccedil;ıktığındanbsp;yazmıştım: ilk anayasamız olan 1876 tarihlikanun-u esasilsquo;den beri var olan bir rejimdir ohal ve huuml;kuuml;metler tarafından ne zaman başvurulmak istense muhalefetin şiddetli itirazlarına maruz kalınmaktadır.

o sebeple de, buguuml;ne kadar, genellikle muhalefetin de itiraz etmeyeceği durumlarda başvurulmuştur ohalrsquo;ehellip;

kanun-u esasilsquo;de (m. 36), ohal, meclisrsquo;in toplantı halinde bulunmadığıhellip; uuml;lkede ciddi bir guuml;venlik sorunu ccedil;ıktığıhellip; buna rağmen meclisrsquo;i acele toplantıya ccedil;ağırma ve ccedil;ıkarılması ouml;ngouml;ruuml;len kanun/lar/ı gouml;ruuml;şme imkacirc;nına sahip olunmadığıhellip; bouml;yle bir ortamda, anayasaya aykırı olmamak şartıylahellip; huuml;kuuml;met tarafından alınacak kararlarhellip; padişah tarafından da onaylanırsahellip; kanun yerine geccedil;erhellip;

khkrsquo;nın osmanlıcasıdır buhellip;

roma hukuku iccedil;erisinde de yer alan bir uygulamadır ohalhellip;

hep belli sınırlar iccedil;erisinde ve meclisrsquo;i devreden ccedil;ıkarmadan demokrasilerde zaman zaman uygulanagelmiştir.

guuml;ya 45 guuml;nle sınırlı kalacaktı

meclis 15 temmuzrsquo;da tatildeydi. huuml;kuuml;met, eski alışkanlıkla, khk ccedil;ıkarmaya imkacirc;n sağlayan ohal uygulamasına gitmeyi yeğledi. birbiri ardına ccedil;ıkardığı kararnameler ile normal zamanlarda asla başvuramayacağı tuuml;rden tedbirler ve o tedbirlere dayalı uygulamaları suuml;rduuml;ruuml;yor huuml;kuuml;methellip;

ilk başlarda bayağı teenni ile davranarak, acirc;deta baştan pişmanlık duyuyormuş hissini vererek bu yola gitmişti huuml;kuuml;met; başbakan yardımcısınbsp;numan kurtulmuş rdquo;ohal ccedil;ıkaracağızrdquo;nbsp;accedil;ıklamasını yaparken, uuml;ccedil; aylık bir yetki isteyeceklerini, ancak muhtemelen yarısı kadar bir suuml;reyle yetinmeyi duuml;şuuml;nduuml;klerini souml;ylemişti.

rdquo;kouml;tuuml; alışkanlıklar gibidirrdquo;nbsp;demiştim ya ohal iccedil;in; işte gouml;ruuml;yorsunuz, uuml;ccedil; aylık yetkinin sonuna geldik, uzatılması konuşulmaya başladı bilehellip;

cumhurbaşkanı tayyip erdoğan lsquo;bir yıl, hatta daha da uzunrsquo;nbsp;bir suuml;re biccedil;iyor ohalrsquo;ehellip;

rdquo;fransarsquo;da var, orada kimse ses ccedil;ıkarmıyorrdquo;nbsp;diyerekhellip;

nerelerde var ohal

doğrudur,nbsp;lsquo;ohalrsquo;nbsp;uygulaması başka uuml;lkelerde de başvurulan bir youml;netim biccedil;imidir. fransa ve tuuml;rkiye dışında tunusrsquo;ta, malirsquo;de ve venezuelarsquo;da da uygulanıyorhellip;

hepsi bu kadar ohal uygulanan uuml;lkelerinhellip;

toplam 203 milyon insan ohalrsquo;li uuml;lkelerde yaşanıyor duuml;nyadahellip;

rdquo;Washington, brezilyarsquo;da yaptığı tuuml;rden kamuoyunun zihnini ccedil;elerek youml;netim değişikliğini zorlayan bir altuuml;st oluşu bizde de denemek niyetinderdquo;nbsp;diyerek ohal uygulamasına geccedil;en venezuela dışındaki diğer uuml;lkeler, terouml;re maruz kaldıkları iccedil;in bu yola başvurdular.

fransa meselacirc;hellip; geccedil;en kasım ayında parisrsquo;i sarsan terouml;r eylemleri sonrasında,nbsp;cumhurbaşkanı franccedil;oise hollandenbsp;ohal ilacirc;n etmişti. bu yıl bastille guuml;nuuml;rsquo;nde (14 temmuz) ohal uygulaması kaldırılacaktı.

ben boşunanbsp;rdquo;bunlar zihinleri bulandırılmış birer manccedil;uryalı adayrdquo;nbsp;demiyorum; ohalrsquo;in kaldırılacağı guuml;n, bu defa nicersquo;de, muuml;sluuml;man bir kamyon şofouml;ruuml; kalabalıkların uuml;zerine suuml;rduuml;rduuml; kamyonunu, sonra durdu ve halkın uuml;zerine ateş accedil;tı.

ohal, bunun uuml;zerine, 6 ay daha uzatıldı fransarsquo;dahellip;

sokağa ccedil;ıkma yasağı ilacirc;n edilebiliyor ohal ile fransarsquo;da, toplantılar ve sokak gouml;sterileri yasaklanabiliyor, polis mahkeme kararı olmaksızın uuml;st-baş ve ev araması yapabiliyor, ruhsatlı olsa bile silacirc;hlar muuml;sadere edilebiliyorhellip;

fransarsquo;da uygulanan ohalrsquo;in sınırları bu kadarhellip;

işten atmalar, kitlesel gouml;zaltı ve tutuklamalar, mal ve muuml;lke el koymalar, şirketlere kayyım atamalarhellip;

bunları yapma yetkisi vermiyor ohal oradahellip;

enteller tartışıyor, ama halk duuml;nden razı

aşırı sağdan birileri, souml;zgeliminbsp;rdquo;terouml;r sanıkları iccedil;in temerkuuml;z kampları kuralımrdquo;nbsp;teklifini paylaşannbsp;laurent Wauquieznbsp;gibiler de var; ama uygulamalar fransa gibinbsp;lsquo;aydınlıkccedil;ı felsefersquo;nin etkisini buguuml;n bile hisseden bir uuml;lkede entelektuuml;el ccedil;evrelerden ciddi tepkiler ccedil;ekiyor. uuml;nluuml; bir hukukccedil;u,nbsp;freacute;deacute;ric sicard, rdquo;huuml;kuuml;met, bouml;yle giderse, fransarsquo;yı birkaccedil; hafta iccedil;erisinde diktatouml;rluuml;ğe suuml;ruuml;kleyecekrdquo; bile dedi.

siyasilerdennbsp;nicolasnbsp;sarkozynbsp;rdquo;fransa bir daha asla eskisi gibi olmayacakrdquo;nbsp;der ve daha fazla tedbir isterken, eski başbakanlardannbsp;alain juppe, rdquo;dengeyi fazla bozmayalımrdquo;nbsp;temennisinde bulundu.

paris ve nice eylemlerinden hemen sonra fransa halkoylaması enstituuml;suuml;rsquo;nuuml;n (ıfop) yaptığı bir kamuoyu yoklamasında, halkın ccedil;ok buuml;yuuml;k bir bouml;luuml;muuml;nuuml;n (yuuml;zde 84)nbsp;rdquo;yeter ki guuml;vende olalım, kişisel hak ve ouml;zguuml;rluuml;klerimiz kısaltılabilirrdquo;nbsp;noktasına geldiği anlaşıldı.

yuuml;zde 80 de ohal uygulamasından yanahellip;

rdquo;ohal tuuml;ruuml; uygulamalar kouml;tuuml; alışkanlıklar gibidir.rdquo; nokta.

bizde de halkın ohal ve uygulamalarına genel bakışının ccedil;ok farklı olduğunu sanmıyorum.nbsp;rdquo;ohal uzatılmalırdquo;diyenler ve uzun suuml;re biccedil;enler de herhalde buna guuml;veniyorhellip;

sınırlar iyi belirlenmeli, mağduriyetlere yol accedil;ılmamalı

ancakhellip;

meclis birkaccedil; guuml;n sonra accedil;ılacakhellip; yasama organı meclis ve her partiden milletvekilleri ohal ile khk ccedil;ıkarma yetkisini en geniş biccedil;imde kullanmaya başlamış huuml;kuuml;metin bu tavrını sınırlama ihtiyacı duyabilirlerhellip;

anayasa mahkemesi de, chp tarafından ouml;nuuml;ne getirilmiş bazı khkrsquo;lerin iptalini gouml;ruuml;şuuml;p karara bağlayabilir.

demokrasilerde bir de bouml;ylenbsp;lsquo;frenrsquo;nbsp;mekanizmaları var.

iyi ki var.

mağduriyetler ancak ouml;yle engellenebiliyor ccedil;uuml;nkuuml;hellip;

ohal bir suuml;re daha devam ederken, huuml;kuuml;met khk uygulamalarında anayasal sınırlar iccedil;erisine ccedil;ekilebilir.