Hürriyet Gazetesi'nden Aslı Barış'ın konuştuğu Inna Shevchenko sorulara şöyle cevap verdi
*Seçimler kapıda
Ülkeniz Ukraynadaki kaos nasıl sonuçlanacak? Kimin tarafındasınız?
Durum her gün daha da karmaşık hale geliyor. İnanın ülkenin vatandaşları bile ne olup bitiyor kavrayamıyor. Kimin tarafını tuttuğumuza gelince, ortadaki durumu daha iyi anlamak adına taraflara bakalım. İlk taraf Putin ve ordusu. İkinci taraf Ukrayna hükümeti ve önümüzdeki yeni seçimler. Üçüncü taraf da sokakta direnenler. Biz tabii ki sokaktaki halkın tarafındayız.
*Putin, seçim sonuçlarına saygı duyacağını açıkladı. Sizce seçimler ne kadar tarafsız olacak?
Seçimlerdeki adaylar 24 yıldır zaten politikadaki isimler. Ukraynanın en büyük sorunu bu, ülkemiz bağımsızlığını kazandığından beri parlamentoda aynı isimler var. Bazen bir iki yeni isim çıkıyor, bir bakıyorsunuz ki o kişi de eskiden ya da hâlen iktidarda olanların yakını, akrabası ya da çocuğu. Şu an başkanlık için yarışan Yulia Tymoshenko örneğinde olduğu gibi
Herkes FEMEN olarak bizden sadece kadın olduğu için Tymoshenkoyu desteklememizi bekliyor. Ama onun seçilmesi sadece daha büyük bir trajediye neden olur. Daha önce başbakan seçildiğinde yaşananları, hakkındaki yolsuzluk iddialarını, gizli banka hesaplarını, Putin ile olan yakın ilişkilerini düşünecek olursak, Ukraynayı felakete sürükleyecek olduğunu görürürüz. Seçimin en kuvvetli adayı Petro Poroshenkoya gelirsek, 14 yıldır siyasette ama hakkında hiçbir yolsuzluk, pislik çıkmadı. İyi bağlantıları ve serveti bir oligark. Ama onun da dezavantajı, kendisini destekleyen sağlam bir kabinesi, doğru düzgün bir ekibinin olmaması.Yani eli mahkum, senatoda yine aynı isimlerle ilerleyecek.Ve mecburen başbakan olarak da Yulia Tymoshenkoyu getirmek zorunda kalacak.
Durum böyleyken seçimlerin yapılması da çok gerekli değil. Çünkü henüz bize umut veren bir insan çıkmadı. Aynı insanı seçtikten sonra, ne gerek var seçime? diyebilirsiniz. Ama seçimlerin tek bir iyi yanı, bağımsız topraklarımızın yarısını ele geçirmeye çalışan Putini durduracak olması. Tüm dünya ülkemizin yarısını bir adamın ele geçirmesine izin verecek eğer seçim yapmazsak İnsanlar çatışmaktan, kandan, ölümden de sıkıldı. Ama yine de geçici bir çözüm bu, yara bandı gibi
*Yeni, umut vaad eden ve güçlü muhalefetin eksikliği sanırım her ülke için büyük problem yaratıyor
Bunu seçimlerde siz de görüyorsunuz. Dediğim gibi Poroshenko Ukrayna için yeni umutlar getiremez. Ne Doğu Ukraynayı ne de Kırımı geri almamızı sağlar. Ama önemli olan kimi seçtiğimiz değil bu noktada. Bağımsızlığımızdan beri belki de ilk defa uluslararası kamuoyunun, Avrupa Birliği ve Amerikanın dikkatini çektik.
Şimdiden yardım fonları konuşmaları başladı. Hem uluslararası arena hem de Ukrayna halkı, nasıl bir şeytan olursa olsun seçilecek kişiyi çok yakından takip edecek. Tüm bu olanın bitenin iyi sonuçlarından biri de, halk olarak artık taleplerimizi iyi bilmemiz. Seçilecek kişiye tüm umutlarımızı bağlamıyoruz, halk olarak kendimize bağlıyoruz. Taleplerimizi biliyoruz ve onları yerine getirecek insanları isteyeceğiz. Bu daha başlangıç, belki bunun gibi dört ya da beş olay yaşayacağız. Ama en sonunda, bu isyanımız sayesinde Avrupa standartlarında tam demokratik bir ülke olabileceğiz.
*Söylediklerinizi düşündükçe akla Gezi olayları geliyor. Bir değişim umudu vardı.
Pes etmemeniz ve mücadeleye devam etmeniz gerek. Baskılara karşı halkın mücadelesi her zaman olmalı. FEMEN olarak her gün Türkiyede olup biteni konuşuyoruz. Türkiyedeki aktivistler bir yıldır pes etmeden çalışıyor. Üstelik karşılarında olan onca baskıya, vahşete rağmen. En son Somada olup bitene bakın
Protesto gösterisi bile değil, ekmeği için savaşan madenciler ihmal sonucu öldü. Peki o ve ekibi olayları nasıl ele aldı? Bir cenaze evine gitseniz, değil politikacı, insan olarak metanetli davranır, başsağlığı dilersiniz. Cenaze sahibini dövmeye kalkmazsınız. Belki bunu söylemem biraz insanlık dışı olacak ama tüm bu olanlar bile Erdoğanın yeniden seçilmemesi gerektiğinin kuvvetli bir göstergesi.
Sonuçta tüm bu trajedinin yaşanmasında büyük sorumluluk sahibi olduğu kesin. Ancak o ve ekibi bunu gücünü sarsacak bir tehdit olarak görüp, olayları ört bas ediyor. İleride ona oy vermeyi planlayanlar için bu iyi bir örnektir: Yine seçerseniz, görüp görebileceğiniz daha fazla baskı ve daha fazla ölümdür.
*Öyle diyorsunuz ama bu hükümetin kemikleşmiş yüzde 43lük bir seçmeni var.
Soma olayından sonra bu durum değişebilir. Duruma olan yaklaşımıyla en azından uluslararası basında imajını yerle bir etti. Türk seçmeni de artık bunu görür. Türkiyede bizim gördüğümüz iki grup var: Birincisi toplumsal olaylara karşı çok duyarlı, cesurca neredeyse her gün sokaktalar. Ülkelerini daha iyiye götürmek için mücadele ediyorlar. Olan bitene karşı toleransları kalmadı. Değişimin gerekli olduğunu biliyorlar. Geri kalan da Evet, durum kötü ama Erdoğanı seçmezsek kimbilir başımıza daha neler gelir kafasında, değişimden korkuyor. Bu yüzden yeniden seçildi, üzerinize çöken korku yüzünden. Seçim döneminde Erdoğanın ekini ekonomik istikrarın kaybolacağı izlenimini de iyi verdi. Haliyle ona oy verenler, insan hakları ihlallerine gözlerini yumdu. Şu anda Ukraynada olup bitenler, korku yüzünden değişimden kaçmanın ne kadar tehlikeli olduğunu ortaya koyuyor. Turuncu devriminden sonra insanlar 10 yıl bekledi. Sürekli baskı altında olduğumuz için olan bitene gözlerimizi yumduk. Bir önceki Başkan Viktor Yanukovych seçimi kazandığında tıpkı Türkiyede olduğu gibi siyasi suçlular vardı, insan hakları ihlalleri almış yürümüştü. Seçim oldu, ne yapalım dedik, bunları değiştirmek için bir şey yapmadık, çok bekledik
Şimdi sonuç ortada, ülkemiz yanıyor. Ama Türk insanlarını örnek alıyoruz. Bir yıldır neredeyse her yerde protesto var, kimse pes etmedi. Ukraynada da umarım böyle dirayetli davranırız. İnsanlar korku yüzünden evlerine saklanmaya başladı Putin ve askerleri yüzünden.
*Uluslarası basında zaman zaman Erdoğan ve Putinin benzerlikleri konuşuluyor. Siz ne düşünüyorsunuz?
İkisi de kafa olarak aynı zaten. Mesela Putinde ilk önce Ortadoksluğu pohpohlayarak dini değerleri ön plana çıkarmaya çalıştı. Ama pek tutmadı. İkisi de hırslarına göre hareket ediyor ve fevriler. Aşırı gücün sonuçları bunlar. Ülkenizde bir Putin ister misiniz?