Taşerona teşvik, sendikalara baraj!

Geçtiğimiz hafta Meclisten geçen 6552 Sayılı Torba Kanun ile İş Kanununda önemli değişiklikler getirildi.

Torba Kanunda getirilen düzenleme ile taşeronda çalışan işçilerin işverenleri değişse bile o kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde çalışmaları bir bütün olarak değerlendirilecek. Ancak bu durum kamu kurumlarında kadrolu çalışmayı ortadan kaldıracağı gibi taşeronluğu meşrulaştırıp yaygınlaştıracak. Yargı kararları ile zaten kabul edilen bu durumun yasal düzenlemeye kavuşturulması kamunun çalıştıracağı kişileri sürekli ve kadrolu olarak istihdam etmesi zorunluluğunun üzerini örtecek.

KIDEM TAZMİNATINI PATRON YERİNE KAMU ÖDEYECEK

Bunun yanı sıra, getirilen bir başka düzenlemeyle taşeronların üstünden kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü de adeta kaldırılıyor. İlgili düzenlemeye göre, kıdem tazminatı kamu kurum veya kuruluşlarına ait işyerlerinde çalışılan toplam süre üzerinden hesaplanacak. Yine, işçinin farklı kamu kurum veya kuruluşlarında çalıştırılması durumunda da bu işyerlerindeki toplam süre üzerinden hesaplama yapılacak.

Daha önce kamu kurum veya kuruluşlarında çalıştırılmış fakat sonradan bunlar dışındaki işlerde çalıştırılırken iş sözleşmesi sona eren işçilerin, talep etmeleri halinde kamu kurum veya kuruluşunda çalıştığı süreye ilişkin kıdem tazminatı da ilgili kamu kurumu tarafından ödenecek.

Bu düzenlemeler yargı kararlarının kanuna işlenmesinden ibaret olsa da esas değişiklik kıdem tazminatının ödenmesinde yapıldı. Getirilen yeni düzenlemeyle taşeron patronlarının kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü ilgili kamu kurumlarına bırakıldı. Böylece bir yandan patronlara yeni bir teşvik sağlanırken bir yandan da taşeronluğu meşrulaştırıp yaygınlaştıracak bir düzenleme yapıldı.

TAŞERON İŞÇİLERİNİN SORUNLARI DURUYOR

Torba Kanunda özel sektördeki sorunlarına ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmazken taşeron işçilerinin esaslı sorunları olan düşük ücretler, taşeronlar ile asıl işverenin işçileri arasındaki farklı uygulamalar nedeniyle ortaya çıkan hak gaspları, taşeron işçi ölümlerine sebebiyet veren iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin sorunlar ile ilgili de herhangi bir değişiklik yapılmadı.

SENDİKALARA FİİLİ ENGEL SÜRÜYOR

Torba Kanunda ayrıca değinilen bir başka başlık ise sendikal örgütlenme önünde engel olan ve Toplu İş Sözleşmesi düzenleme yetkisi veren işkolu barajı makyajlanarak korundu. Geçmişte 28 farklı sektörün 20 sektöre değiştirilmesi ve sendikal yetkiyi sağlayan yüzde 3 barajının konulması ile sendikaların neredeyse tamamı yetki almanın dışında kalmıştı. Torba Kanunla birlikte aşamalı olarak yüzde 1 barajından yüzde 3 barajına geçiş, yüzde 1 olarak revize edildi. Öte yandan bu değişikliğe karşın hâlâ pek çok sendika için bu oran büyük oranda yüzde 10 civarında seyrediyor.

Pek çok sektörün birleştirilmesi ile o işkoluna ait işçilerin üye oldukları sendikaların yetki olması neredeyse imkânsız hale gelirken, bu oran değişiklik öncesinde bir çok sektör için barajın yüzde 25 civarında olmasına sebebiyet vermişti. Bu değişiklikle birlikte oranlar yüzde 10 civarına iniyor.

Sendikalar sendikal barajın korunmasını eleştirirken, DİSK dün yaptığı açıklamada sendikal barajın tamamen kaldırılmasını istedi. Gene dün yapılan açıklamada DİSK, sendikal örgütlülüğün önündeki engellerin kaldırılmasını istedi.

Ayrıca Torba Kanunda bir diğer dikkat çeken noktada bu değişiklikten yararlanabilecek olan sendikaların Ekonomik ve Sosyal Konsey üyesi olan konfederasyonlar olacak olması da akıllarda soru işareti yarattı. Bu konuda görüşünü aldığımız Av. Murat Yurttaş şunları söyledi:

Sendikalara ilişkin daha önce 2018 yılına kadar değişik oranlarda uygulanacak olan yüzde üç oranındaki işkolu barajı doğrudan yüzde bire indiriliyor. Ancak ayrımcılık hala devam ettiği gibi sendikaların eleştirilerine çözüm üretilmiyor. Ekonomik ve Sosyal Konseye üye olan konfederasyonlara bağlı sendikalar bu düzenlemeden yararlanabilecekken bu konfederasyonlara üye olmayan sendikalar için baraj aynı şekilde yüzde üç üzerinden uygulanmaya devam edilecek. Bu özellikle yeni kurulmuş, henüz büyümekte olan sendikaların önünü kesen bir düzenlemedir.

Torba Kanunda bu değişiklikler yapılırken, medyada öne sürülen müjde nitelendirmeleri ise gerçekleri gizleyen bir hal aldı. Torba Kanundan çıkan ise taşerona teşvik, sendikalara ise fiili engel oldu.